STAN PRAWNY NA 4 WRZEŚNIA 2020 Projekt zmian w wynagrodzeniach nauczycieli Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz szeregu publikacji z zakresu prawa oświatowego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215), • Ustawa budżetowa na rok 2020 z dnia 14 lutego 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 571), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 416 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1491). 1 września 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy. Nowelizacja ta zmienia wysokość wynagrodzeń zasadniczych nauczycieli na wszystkich stopniach awansu zawodowego. Podstawą prawną przyjęcia nowelizacji jest art. 30 ust. 5 pkt 1 Karty nauczyciela (dalej KN), zgodnie z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego określa corocznie, w drodze rozporządzenia, wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin, o którym mowa w art. 42 ust. 3 KN, oraz dla nauczycieli, których tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin ustala się na podstawie art. 42 ust. 7 KN, oraz sposób udokumentowania prawa do określonej stawki wynagrodzenia zasadniczego. Podstawa nowelizacji Jak wynika z uzasadnienia rozporządzenia, nowelizacja jest konieczna ze względu na ustaloną w art. 9 ust. 2 pkt 2 Ustawy budżetowej na rok 2020 kwotę bazową dla nauczycieli, która będzie obowiązywać od 1 września 2020 r. – w wysokości 3537,80 zł. Zgodnie z art. 30 ust. 1 KN wynagrodzenie zasadnicze jest jednym z elementów wynagrodzenia średniego. Na wynagrodzenie nauczyciela składa się gwarantowane wynagrodzenie zasadnicze oraz inne składniki wynagrodzenia średniego wskazane w KN. Wzrost wynagrodzenia średniego nauczycieli powoduje także wzrost wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków od niego zależnych. Zmiana kwoty bazowej od 1 września 2020 r. będzie skutkować wzrostem wynagrodzenia średniego nauczycieli o 6 proc. w porównaniu do wynagrodzenia średniego obowiązującego od 1 stycznia 2020 r. Wynagrodzenia nauczycieli Zgodnie z treścią rozporządzenia wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli legitymujących się tytułem zawodowym magistra z przygotowaniem pedagogicznym (którzy stanowią ok. 96 proc. wszystkich nauczycieli) od 1 września 2020 r. wyniesie dla: • nauczyciela stażysty – 2949 zł, • nauczyciela kontraktowego – 3034 zł, • nauczyciela mianowanego – 3445 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 4046 zł. Obecnie wynagrodzenie to wynosi, odpowiednio dla: • nauczyciela stażysty – 2782 zł, • nauczyciela kontraktowego – 2862 zł, • nauczyciela mianowanego – 3250 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 3817 zł. Należy zauważyć, że dla nauczycieli posiadających tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym projekt nowelizacji przewiduje odpowiednio dla: • nauczyciela stażysty – 2818 zł, • nauczyciela kontraktowego – 2823 zł, • nauczyciela mianowanego – 3002 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 3523 zł. W tej chwili jest to odpowiednio dla: • nauczyciela stażysty – 2617 zł, • nauczyciela kontraktowego – 2663 zł, • nauczyciela mianowanego – 2832 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 3324 zł. Z kolei w przypadku nauczycieli posiadających tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, w tym inne (pozostałe) wykształcenie projekt przewiduje odpowiednio dla: • nauczyciela stażysty – 2800 zł, • nauczyciela kontraktowego – 2818 zł, • nauczyciela mianowanego – 2841 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 3079 zł. W tej chwili jest to odpowiednio dla: • nauczyciela stażysty – 2600 zł, • nauczyciela kontraktowego – 2617 zł, • nauczyciela mianowanego – 2638 zł, • nauczyciela dyplomowanego – 2905 zł. Wzrost subwencji i podwyżki W każdym wypadku wzrost wynagrodzeń wyniesie ok. 200 zł netto. Zgodnie z informacją dostępną na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej środki na sfinansowanie podwyżek wynagrodzeń średnich nauczycieli od 1 września 2020 r. zostały uwzględnione w dochodach jednostek samorządu terytorialnego m.in. w części oświatowej subwencji ogólnej na 2020 r. (w przypadku nauczycieli w szkołach i placówkach prowadzonych przez JST) oraz w rezerwach celowych budżetu państwa (w przypadku nauczycieli w szkołach i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej). Informacja na stronie Ministerstwa wskazuje również, że w latach 2016–2020 subwencja oświatowa wzrosła o 9,5 mld zł. W samym 2020 r. nastąpił znaczący wzrost subwencji – kwota części oświatowej subwencji ogólnej na 2020 r. wzrosła prawie o 3 mld zł w stosunku do subwencji z 2019 r., czyli o 6,2 proc. Subwencja oświatowa w 2020 r. osiągnęła poziom prawie 50 mld zł (49,8 mld zł). Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśla również, że dotychczas wprowadzono szereg rozwiązań wzmacniających system wynagrodzeń nauczycieli. W 2019 r. zagwarantowano ustawowo minimalną kwotę dodatku z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy w wysokości 300 zł. Do dodatku funkcyjnego, w wysokości określonej przez JST, uprawniono także nauczycieli, którym powierzono opiekę nad oddziałem przedszkolnym. Ponadto od września 2019 r. dla nauczycieli rozpoczynających staż w szkole wprowadzone zostało jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł. Podsumowanie Na stronie Ministerstwa znalazła się również informacja podsumowująca podwyżki wynagrodzeń w okresie ostatnich dwóch lat. Wynika z niej, że po podniesieniu wynagrodzenia od 1 września 2020 r. wzrost pensji zasadniczej nauczycieli w latach 2018–2020 wyniesie: • 655 zł dla nauczyciela stażysty, • 673 zł dla nauczyciela kontraktowego, • 764 zł dla nauczyciela mianowanego, • 897 zł dla nauczyciela dyplomowanego. Po podwyżce od września 2020 r. średnie wynagrodzenie wyniesie: • dla nauczyciela stażysty 3537,80 zł, • nauczyciela kontraktowego 3926,96 zł, • nauczyciela mianowanego 5094,43 zł, • nauczyciela dyplomowanego 6509,55 zł. Od 2018 r. – po wrześniowej podwyżce – pensje nauczycieli wzrosną o ponad 28 proc. Należy także zauważyć, że podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli w związku z tą zmianą nastąpi nie później niż do 30 września 2020 r., z wyrównaniem od 1 września 2020 r.