STAN PRAWNY NA 4 WRZEŚNIA 2020 Przykładowe projekty ewaluacji wewnętrznej na rok szkolny 2020/2021 Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, świadczy pomoc prawną w ramach własnej kancelarii, autor licznych opracowań i artykułów z zakresu tematyki kadrowo--płacowej, prawa związkowego oraz prawa oświatowego Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1658 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2017 r. poz. 1611 ze zm.). Ewaluacja wewnętrzna to jedna z form sprawowania przez dyrektora przedszkola nadzoru pedagogicznego. Dzięki niej możliwe są zebranie informacji na temat wybranego obszaru funkcjonowania placówki, przeanalizowanie tych informacji i w efekcie – wykorzystanie wniosków płynących z tej analizy do poprawienia efektywności pracy w obszarze będącym przedmiotem ewaluacji. Ponieważ w roku szkolnym 2020/2021 kuratorzy oświaty będą prze-prowadzać w przedszkolach ewaluacje problemowe dotyczące m.in. spełnienia dwóch klu-czowych wymagań: „Przedszkole współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajem-nego rozwoju” oraz „Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi”, warto uwzględnić wskazane obszary w planowanych na ten rok ewaluacjach wewnętrznych. Przedmiot ewaluacji wewnętrznej a polityka oświatowa państwa Przepisy prawa pozostawiają dyrektorowi przedszkola dużą swobodę w wyborze przedmiotu ewaluacji wewnętrznej. Najważniejsze regulacje prawne w tym zakresie zostały zawarte w obecnie obowiązującym Rozporządzeniu MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Przepisy tego aktu wskazują, że przez ewaluację należy rozumieć proces gromadzenia, analizowania i komunikowania informacji na temat wartości działań podejmo-wanych przez przedszkole. Wyniki ewaluacji są później uwzględniane w podejmowaniu de-cyzji mających na celu zapewnienie wysokiej jakości organizacji procesów kształcenia, wy-chowania i opieki oraz ich efektów. Ewaluacja wewnętrzna, w odróżnieniu od zewnętrznej, nie musi dotyczyć wymagań, o których mowa w Rozporządzeniu MEN z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Trzeba jednak pamiętać, że ewaluacja wewnętrzna, zgodnie z § 22 ust. 2 Rozporządzenia MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r., powinna być przeprowadzana w odniesieniu do zagadnień uznanych w przedszkolu za istotne dla jego działalności. Następnie wyniki ewaluacji powinny zostać wykorzystane do doskonalenia ja-kości pracy przedszkola. Należy również pamiętać, by ewaluacja wewnętrzna została prze-prowadzona przez dyrektora przedszkola we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi w nim stanowiska kierownicze (§ 22 ust. 1 pkt 1 ww. Rozporządzenia). Przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia należy zamieścić w planie nadzoru pedagogicznego, opracowanego przez dyrektora przedszkola na dany rok szkolny. Plan ten powinien uwzględniać wnioski z nadzoru pedagogicznego sprawowanego w przed-szkolu w poprzednim roku szkolnym oraz podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa, co także powinno rzutować na przedmiot ewaluacji przeprowadzanej w placówce. Nawet jeżeli w przedszkolu nie dojdzie do ewaluacji zewnętrznej, to warto zastanowić się nad wyborem jednego z powyżej wskazanych obszarów, w celu zbadania go w ramach prowadzo-nej w przedszkolu ewaluacji wewnętrznej. Projekt ewaluacji wewnętrznej W obecnym stanie prawnym przepisy nie określają wymogów w zakresie procedury przepro-wadzania przez dyrektora ewaluacji wewnętrznej. Odnosi się to również do elementów, które powinny znaleźć się w projekcie ewaluacji. Należy w tym zakresie kierować się przede wszystkim odpowiednim doborem przedmiotu ewaluacji, rozpoznając, czy jest to zagadnienie uznane w przedszkolu za istotne w jego działalności, oraz celem ewaluacji, którym jest wyko-rzystanie jej wyników do doskonalenia jakości pracy przedszkola. Ze względu na specyfikę instytucji, jaką jest ewaluacja, a także w celu poprawnego jej przeprowadzenia, trzeba położyć szczególny nacisk na to, by odbywała się ona w ramach trzech podstawowych etapów: • zebranie i przeanalizowanie informacji o działaniach przedszkola, • opisanie działań przedszkola w zakresie badanego obszaru, • przygotowanie raportu z ewaluacji (wyniki ewaluacji obejmujące opis działań przed-szkola w zakresie badanego zagadnienia, a także wnioski z ewaluacji, mające posłużyć do doskonalenia pracy przedszkola). Przygotowując się do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej, warto zacząć od przygotowa-nia projektu, który będzie w sposób ramowy określał takie kwestie jak: • przedmiot ewaluacji, którym powinno być zagadnienie uznane w przedszkolu za istot-ne w jego działalności, • pytania ewaluacyjne, czyli ogólne pytania, na które udzielana będzie odpowiedź w trakcie przeprowadzanej ewaluacji, a które mogą zostać dodatkowo doprecyzowane w trakcie zbierania informacji za pomocą poszczególnych narzędzi ewaluacyjnych, • kryteria ewaluacyjne, czyli kryteria, którymi będą kierować się osoby przeprowadza-jące ewaluację, stanowiące punkt odniesienia, do którego przedszkole powinno dążyć, • metody badawcze – powinny być dostosowane w sposób odpowiedni do przedmiotu ewaluacji: najczęściej będą to wywiady, rozmowy, analiza dokumentacji, organizowa-nie obserwacji czy ankiety, • harmonogram ewaluacji ze szczegółowym podziałem na najważniejsze etapy: opra-cowanie koncepcji ewaluacji, zbieranie niezbędnych informacji oraz termin przygoto-wania raportu ewaluacyjnego, • sposób przedstawienia wniosków z ewaluacji, a więc upowszechnienia raportu – do-brym pomysłem jest zamieszczenie streszczenia raportu w sprawozdaniu z nadzoru pedagogicznego w kończącym się roku szkolnym .