Pomysły na zajęcia rewalidacyjne w szkole średniej Opracował: Daniel Buchowiecki O PROPONOWANYCH POMYSŁACH: Zajęcia rewalidacyjne są organizowane dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane ze względu na stwierdzoną niepełnosprawność. Uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjnych nie zamyka uczniowi możliwości wykorzystania innych, przyznanych przez zespół nauczycieli i specjalistów form pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Przepisy nie przewidują możliwości rezygnacji z zajęć rewalidacyjnych i zobowiązują szkołę do ich realizacji. Sam termin „rewalidacja” pochodzi od łacińskich słów: re- – „znów”, validus – „mocny”. Oznacza on zatem przywracanie młodemu człowiekowi możliwie pełnej sprawności. To proces, który uwzględnia wiedzę teoretyczną i konkretne działania mające pomóc osobie z niepełnosprawnością. Podczas zajęć rewalidacyjnych stawia się na mocne strony oraz szukanie i rozwijanie tego, co w uczniu najlepsze. Podstawowe zasady, którymi należy kierować się w ramach pracy rewalidacyjnej, zostały zapożyczone z zasad pedagogiki specjalnej, należy jednak uwzględnić w nich specyfikę zajęć indywidualnych. Ważne są tutaj: ·         przygotowywanie zadań dostosowanych do możliwości ucznia i zapewnienie warunków do ich poprawnego wykonywania, ·         powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do bardziej złożonych, ·         zapewnienie warunków do utrwalania prawidłowych umiejętności i likwidowania niekorzystnych nawyków, ·         dostosowywanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności ucznia, ·         mobilizowanie ucznia do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń. Rodzaj i forma zajęć rewalidacyjnych powinny odpowiadać indywidualnym potrzebom rozwojowym i edukacyjnym ucznia z niepełnosprawnością i być dostosowane do jego możliwości psychofizycznych. Kierunek działań i tematyka zajęć rewalidacyjnych wynikać będą z zaleceń zawartych w orzeczeniu oraz własnych obserwacji dotyczących ucznia. Przygotowując się do pracy, możemy wykorzystać krótkie filmy, teksty, rebusy, krzyżówki, przysłowia, układanki, gotowe karty pracy, ale też ułożyć ćwiczenia autorskie. Poniżej przedstawiam kilka pomysłów, które można zastosować lub na ich podstawie zaproponować własne, dopasowane do potrzeb i możliwości ucznia, z którym pracujemy. PROPOZYCJA 1: Jak się czuje „Nowy”? Przeczytaj poniższy tekst i odpowiedz na pytania. Trudno być „nowym” Mam na imię Maciek. Od niedawna chodzę do nowej szkoły, w której nazywają mnie „Nowy”. Rodzice przenieśli się do mniejszej miejscowości, bo twierdzą, że mają już dosyć pracy w korporacji i życia w wielkim mieście. Na początku nie było mi łatwo. W październiku trafiłem do II klasy technikum, uczniowie już się dobrze znali, a mnie początkowo traktowali jak intruza. A może po prostu to był brak zaufania i rodzaj sprawdzianu? Jako że jestem dość nieśmiały, zacząłem czytać różne poradniki na temat tego, jak zdobyć sympatię ludzi. Rady i wskazówki były przeróżne: „Bądź komunikatywny”, „Uśmiechaj się”, „Chwal innych”, „Proponuj pomoc”, „Mów otwarcie o swoich potrzebach, bądź asertywny”. Niestety, jakoś tak się działo, że im bardziej się starałem, tym gorzej mi to wychodziło. Słyszałem czasem: „No, co się tak szczerzysz?”, „Co to za wazelina?”, „Nowy, nie za dużo wymagasz?”. A mnie tylko zalewały siódme poty i miałem ochotę zapaść się pod ziemię. Wychowawca doradził mi: „Macieju, pamiętaj o życzliwości wobec uczniów, ale bądź sobą! Spokojnie, czasem trzeba trochę czasu, by zbudować relację…”. Niespodziewanie jednak los postawił przede mną szansę, która wiele zmieniła. Otóż w pracowni historycznej wisiał piękny obraz przedstawiający jakąś bitwę. Podczas oględzin, których dokonywali moi koledzy, aby upewnić się, że jego tył to tektura, obraz wypadł im z rąk. Zbiło się chroniące go szkło, które w dodatku zarysowało miejscami powierzchnię obrazu. – No pięknie! Czeka nas składka na ten eksponat, pogadanka i pewnie obniżona ocena z zachowania – syknął jeden z kolegów. – A może wezmę to na siebie? To będzie moje „wkupne” – zaoferowałem pewnym głosem. Moja propozycja wzbudziła entuzjazm, ale „Gruby”, klasowy lider, po krótkim namyśle odrzekł: – Brawo, „Nowy”! Super! Będą z ciebie ludzie! Ale bez żartów, to winni się złożą i po problemie! Tak się też stało. Rzeczywiście, problem zniknął. Szybko przestałem być „Nowym”. Chyba zyskałem w oczach koleżanek i kolegów, którzy dostrzegli we mnie „spoko ziomka”. Pytania do tekstu: 1)      Jakie uczucia towarzyszyły chłopcu, gdy pojawił się w nowej klasie? 2)      Jakie rady znalazł Maciek w poradnikach? 3)      Dlaczego porady te okazywały się nieskuteczne? 4)      Jak oceniasz to, że chłopiec chciał wziąć na siebie winę? 5)      Kim dla ciebie jest „spoko ziomek”? 6)      Czy przypominasz sobie sytuację, w której czułaś(eś) się w nowym miejscu podobnie jak Maciej? Jak sobie wtedy poradziłaś(eś)? PROPOZYCJA 2: Najważniejsze miejsce w życiu człowieka... 1.      Uzupełnij luki w tekście: Dom to nie tylko budynek zbudowany z …………………. . To przede wszystkim miejsce, o którym większość ludzi myśli jako o czymś, co kojarzy się ze ………………………… i ……………………………….. . To tu mogę bliskiej sobie osobie – ……………….. lub ……………….. opowiedzieć o tym, co cieszy, ale i ………………………………………. . Tu mam swój pokój i ulubioną …………… . Tu czeka na mnie ciepła ……………….. i doskonały ……… przygotowany przez najlepszego kucharza – ………………………… . Tu zawsze mogę wrócić. W tym domu drzwi zawsze stoją dla mnie…………………… . Nawet gdy zrobię coś nie tak, wiem, że ……………….., po małej reprymendzie, wybaczą mi. To tu kształtowały się moje……………………… . To dzięki bliskim wiem, co jest dobre, wartościowe, a co należy omijać. W moim pokoju jest okno. Zwykłe i niezwykłe. Takie moje okno na świat. Dziś śmiało patrzę w ………………………, wiedząc, że tam, za horyzontem jest ciekawa przestrzeń i ……………., których warto poznać. Dam sobie radę. Rodzina nauczyła mnie tego, jak …………………. z innymi, jak wyrażać swoje ………………………. oraz tego, że warto pomagać innym. Wiem, że gdy ten wielki świat mi się znudzi, zawsze będę ……………… wrócić do swojego małego domu, pełnego …………… i ………………… . 1. Jakie relacje powinny panować w domu? Jakie zasady powinny w nim obowiązywać? Scharakteryzuj je. 2. Wyjaśnij związki frazeologiczne: ·         Bez matki nie ma chatki. ·         Dom ciasny, ale własny. ·         Czym chata bogata, tym rada. ·         Gość w dom, Bóg w dom. ·         Wolnoć Tomku w swoim domku. ·         Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej. 3. Narysuj dom pełen wartości. Możesz przedstawić je za pomocą kolorów i słów kluczowych. PROPOZYCJA 3: Każdy może być twórcą 1. Imię znaczy. Zapisujemy swoje imię w pionie – niech każda z liter rozpoczyna charakteryzującą nas cechę, np.: K – APRYŚNA A – MBITNA S – PRYTNA I – NTELIGENTNA A – TRAKCYJNA 2. Ja – twórca. Tworzymy wiersz – do gotowych słów dopiszmy słowa, tak aby powstał spójny tekst: Życie   ……………………………………… Każdy dzień   ……………………………… Rano   ……………………………………… Słońce ……………………………………… Na obiad……………………………………. Słowa  ……………………………………… Jak dobrze      ……………………………… Gdybym         ……………………………… Wiem, że         ……………………………… A jutro            ……………………………………… To jest ……………………………………… 3. Zabawa w „sałatkę słowną”. Potrzebujemy kilku stron gazet, z których wycinamy kilkadziesiąt słów. Następnie układamy z nich zabawne lub absurdalne hasła, które naklejamy na kartki. Pomysły na zajęcia rewalidacyjne w szkole średniej Opracował: Daniel Buchowiecki O PROPONOWANYCH POMYSŁACH: Zajęcia rewalidacyjne są organizowane dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane ze względu na stwierdzoną niepełnosprawność. Uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjnych nie zamyka uczniowi możliwości wykorzystania innych, przyznanych przez zespół nauczycieli i specjalistów form pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Przepisy nie przewidują możliwości rezygnacji z zajęć rewalidacyjnych i zobowiązują szkołę do ich realizacji. Sam termin „rewalidacja” pochodzi od łacińskich słów: re- – „znów”, validus – „mocny”. Oznacza on zatem przywracanie młodemu człowiekowi możliwie pełnej sprawności. To proces, który uwzględnia wiedzę teoretyczną i konkretne działania mające pomóc osobie z niepełnosprawnością. Podczas zajęć rewalidacyjnych stawia się na mocne strony oraz szukanie i rozwijanie tego, co w uczniu najlepsze. Podstawowe zasady, którymi należy kierować się w ramach pracy rewalidacyjnej, zostały zapożyczone z zasad pedagogiki specjalnej, należy jednak uwzględnić w nich specyfikę zajęć indywidualnych. Ważne są tutaj: ·         przygotowywanie zadań dostosowanych do możliwości ucznia i zapewnienie warunków do ich poprawnego wykonywania, ·         powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do bardziej złożonych, ·         zapewnienie warunków do utrwalania prawidłowych umiejętności i likwidowania niekorzystnych nawyków, ·         dostosowywanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności ucznia, ·         mobilizowanie ucznia do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń. Rodzaj i forma zajęć rewalidacyjnych powinny odpowiadać indywidualnym potrzebom rozwojowym i edukacyjnym ucznia z niepełnosprawnością i być dostosowane do jego możliwości psychofizycznych. Kierunek działań i tematyka zajęć rewalidacyjnych wynikać będą z zaleceń zawartych w orzeczeniu oraz własnych obserwacji dotyczących ucznia. Przygotowując się do pracy, możemy wykorzystać krótkie filmy, teksty, rebusy, krzyżówki, przysłowia, układanki, gotowe karty pracy, ale też ułożyć ćwiczenia autorskie. Poniżej przedstawiam kilka pomysłów, które można zastosować lub na ich podstawie zaproponować własne, dopasowane do potrzeb i możliwości ucznia, z którym pracujemy. PROPOZYCJA 1: Jak się czuje „Nowy”? Przeczytaj poniższy tekst i odpowiedz na pytania. Trudno być „nowym” Mam na imię Maciek. Od niedawna chodzę do nowej szkoły, w której nazywają mnie „Nowy”. Rodzice przenieśli się do mniejszej miejscowości, bo twierdzą, że mają już dosyć pracy w korporacji i życia w wielkim mieście. Na początku nie było mi łatwo. W październiku trafiłem do II klasy technikum, uczniowie już się dobrze znali, a mnie początkowo traktowali jak intruza. A może po prostu to był brak zaufania i rodzaj sprawdzianu? Jako że jestem dość nieśmiały, zacząłem czytać różne poradniki na temat tego, jak zdobyć sympatię ludzi. Rady i wskazówki były przeróżne: „Bądź komunikatywny”, „Uśmiechaj się”, „Chwal innych”, „Proponuj pomoc”, „Mów otwarcie o swoich potrzebach, bądź asertywny”. Niestety, jakoś tak się działo, że im bardziej się starałem, tym gorzej mi to wychodziło. Słyszałem czasem: „No, co się tak szczerzysz?”, „Co to za wazelina?”, „Nowy, nie za dużo wymagasz?”. A mnie tylko zalewały siódme poty i miałem ochotę zapaść się pod ziemię. Wychowawca doradził mi: „Macieju, pamiętaj o życzliwości wobec uczniów, ale bądź sobą! Spokojnie, czasem trzeba trochę czasu, by zbudować relację…”. Niespodziewanie jednak los postawił przede mną szansę, która wiele zmieniła. Otóż w pracowni historycznej wisiał piękny obraz przedstawiający jakąś bitwę. Podczas oględzin, których dokonywali moi koledzy, aby upewnić się, że jego tył to tektura, obraz wypadł im z rąk. Zbiło się chroniące go szkło, które w dodatku zarysowało miejscami powierzchnię obrazu. – No pięknie! Czeka nas składka na ten eksponat, pogadanka i pewnie obniżona ocena z zachowania – syknął jeden z kolegów. – A może wezmę to na siebie? To będzie moje „wkupne” – zaoferowałem pewnym głosem. Moja propozycja wzbudziła entuzjazm, ale „Gruby”, klasowy lider, po krótkim namyśle odrzekł: – Brawo, „Nowy”! Super! Będą z ciebie ludzie! Ale bez żartów, to winni się złożą i po problemie! Tak się też stało. Rzeczywiście, problem zniknął. Szybko przestałem być „Nowym”. Chyba zyskałem w oczach koleżanek i kolegów, którzy dostrzegli we mnie „spoko ziomka”. Pytania do tekstu: 1)      Jakie uczucia towarzyszyły chłopcu, gdy pojawił się w nowej klasie? 2)      Jakie rady znalazł Maciek w poradnikach? 3)      Dlaczego porady te okazywały się nieskuteczne? 4)      Jak oceniasz to, że chłopiec chciał wziąć na siebie winę? 5)      Kim dla ciebie jest „spoko ziomek”? 6)      Czy przypominasz sobie sytuację, w której czułaś(eś) się w nowym miejscu podobnie jak Maciej? Jak sobie wtedy poradziłaś(eś)? PROPOZYCJA 2: Najważniejsze miejsce w życiu człowieka... 1.      Uzupełnij luki w tekście: Dom to nie tylko budynek zbudowany z …………………. . To przede wszystkim miejsce, o którym większość ludzi myśli jako o czymś, co kojarzy się ze ………………………… i ……………………………….. . To tu mogę bliskiej sobie osobie – ……………….. lub ……………….. opowiedzieć o tym, co cieszy, ale i ………………………………………. . Tu mam swój pokój i ulubioną …………… . Tu czeka na mnie ciepła ……………….. i doskonały ……… przygotowany przez najlepszego kucharza – ………………………… . Tu zawsze mogę wrócić. W tym domu drzwi zawsze stoją dla mnie…………………… . Nawet gdy zrobię coś nie tak, wiem, że ……………….., po małej reprymendzie, wybaczą mi. To tu kształtowały się moje……………………… . To dzięki bliskim wiem, co jest dobre, wartościowe, a co należy omijać. W moim pokoju jest okno. Zwykłe i niezwykłe. Takie moje okno na świat. Dziś śmiało patrzę w ………………………, wiedząc, że tam, za horyzontem jest ciekawa przestrzeń i ……………., których warto poznać. Dam sobie radę. Rodzina nauczyła mnie tego, jak …………………. z innymi, jak wyrażać swoje ………………………. oraz tego, że warto pomagać innym. Wiem, że gdy ten wielki świat mi się znudzi, zawsze będę ……………… wrócić do swojego małego domu, pełnego …………… i ………………… . 1. Jakie relacje powinny panować w domu? Jakie zasady powinny w nim obowiązywać? Scharakteryzuj je. 2. Wyjaśnij związki frazeologiczne: ·         Bez matki nie ma chatki. ·         Dom ciasny, ale własny. ·         Czym chata bogata, tym rada. ·         Gość w dom, Bóg w dom. ·         Wolnoć Tomku w swoim domku. ·         Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej. 3. Narysuj dom pełen wartości. Możesz przedstawić je za pomocą kolorów i słów kluczowych. PROPOZYCJA 3: Każdy może być twórcą 1. Imię znaczy. Zapisujemy swoje imię w pionie – niech każda z liter rozpoczyna charakteryzującą nas cechę, np.: K – APRYŚNA A – MBITNA S – PRYTNA I – NTELIGENTNA A – TRAKCYJNA 2. Ja – twórca. Tworzymy wiersz – do gotowych słów dopiszmy słowa, tak aby powstał spójny tekst: Życie   ……………………………………… Każdy dzień   ……………………………… Rano   ……………………………………… Słońce ……………………………………… Na obiad……………………………………. Słowa  ……………………………………… Jak dobrze      ……………………………… Gdybym         ……………………………… Wiem, że         ……………………………… A jutro            ……………………………………… To jest ……………………………………… 3. Zabawa w „sałatkę słowną”. Potrzebujemy kilku stron gazet, z których wycinamy kilkadziesiąt słów. Następnie układamy z nich zabawne lub absurdalne hasła, które naklejamy na kartki.