STAN PRAWNY NA 11 LIPCA 2022 Zadania pracowników szkoły w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych Opracowała: Anna Hoffmann, aplikant radcowski, prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie doradztwa prawnego; zaktualizowała: Joanna Swadźba, prawnik, specjalista prawa oświatowego i prawa socjalnego, autorka wielu tematycznych artykułów, pracownik administracji rządowej Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1603 ze zm.), • Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1920), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.), • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510). Rozporządzenie MEN w sprawie organizacji roku szkolnego reguluje zasadniczo trzy rodzaje przerw w pracy dydaktycznej szkoły: • dodatkowe dni wolne, • przerwy świąteczne, • ferie zimowe i letnie. Zgodnie z § 5 Rozporządzenia MEN w sprawie organizacji roku szkolnego dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki, a w przypadku szkół lub placówek, w których rada nie została powołana – rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, biorąc pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły lub placówki, może w danym roku szkolnym ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno- wychowawczych. Są to jednak dni wolne jedynie dla uczniów szkoły, a nie dla jej pracowników. W tych dniach nie prowadzi się zajęć dydaktycznych. Z kolei dni ustawowo wolne od pracy zostały określone w Ustawie o dniach wolnych od pracy. W przeciwieństwie do Ustawy o dniach wolnych od pracy, regulacje Rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego nie wskazują, aby dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych były dniami wolnymi od pracy dla pracowników szkoły. W tym czasie pracownicy szkoły są zobowiązani do świadczenia pracy, jednak jej rodzaj i sposób świadczenia będą zależeć od dyrektora. Poza tym szkoła powinna w dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych zorganizować opiekę dla uczniów, którzy nie mają jej zapewnionej w domu. Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 Karty nauczyciela, dalej jako „KN”, dyrektor szkoły lub placówki sprawuje opiekę nad uczniami. Zadania nauczycieli Dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych są dniami wolnymi jedynie dla uczniów, nauczyciele w tym czasie są zobowiązani do świadczenia pracy. Dni te nie są bowiem dla nauczycieli okresem urlopu wypoczynkowego, ani też dniami wolnymi od pracy. Rzecz jasna praca w tych dniach będzie się różniła od zwykłego dnia pracy nauczyciela, a jej zakres wyznaczy dyrektor. Za jej wykonywanie nauczycielowi przysługuje standardowe wynagrodzenie. W dniach wolnych od zajęć dydaktycznych, dyrektor szkoły może zobowiązać nauczycieli do wykonywania określonych zadań. Według zapisu w art. 42 ust. 2 KN nauczyciele w ramach czasu pracy zobowiązani są do realizacji: • zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, • innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, • zajęć i czynności związanych z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Zadania dla nauczycieli zobowiązanych do świadczenia pracy w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych wyznacza dyrektor szkoły. Może on zatem zobowiązać nauczycieli do stawienia się w szkole w danym dniu. Szkoła ma obowiązek w dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych zapewnić opiekę tym uczniom, którzy się w niej pojawią, o czym wychowawcy poszczególnych klas informują rodziców. Nawet jeśli rodzice uczniów zadeklarują, że ich dzieci w dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych nie przyjdą do szkoły, to szkoła musi zorganizować czas tym wychowankom, którzy ostatecznie się w niej pojawią. W tych dniach nie ma obowiązku prowadzenia zajęć edukacyjnych, jednakże uczniom, którzy przyjdą do szkoły, trzeba zorganizować czas. Dyrektor placówki może wtedy zaplanować np. wycieczkę (do parku narodowego, ogrodu botanicznego czy zoologicznego), konkursy, warsztaty, wyjście do kina lub teatru. Opiekę nad dziećmi będą sprawować nauczyciele – zapewne tylko niektórzy z nich, bo frekwencja w szkole z pewnością nie będzie zbyt duża. Ponadto nauczyciele w dniach ustalonych jako dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych mogą wykonywać czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, realizować zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym, np. mogą wtedy brać udział w różnych kursach czy szkoleniach albo uzupełniać dokumentację szkolną. Dyrektor może również w danym dniu zorganizować radę pedagogiczną. Ważne! Jeśli dyrektor wyda nauczycielowi polecenie wykonania konkretnej pracy, mieszczącej się w zakresie obowiązków nauczyciela, to jest on zobowiązany do jej wykonania. Natomiast jeśli dyrektor nie wyda nauczycielowi dyspozycji wykonania określonej pracy w dni wolne od zajęć dydaktycznych, a w tym w dni przerw świątecznych, to nauczyciel nie jest zobowiązany do obecności w pracy, ponieważ nie ma obowiązku realizacji zajęć podlegających ewidencji. Reasumując, organizacja pracy szkoły w okresie przerw świątecznych oraz dodatkowo ustalonych dni wolnych od zajęć dydaktycznych zależy od decyzji dyrektora szkoły. Pracownicy niepedagogiczni Akty prawne nie określają, jakie zadania podczas dni wolnych od zajęć dydaktycznych będą wykonywać pracownicy niepedagogiczni. Należy jednak pamiętać, że dni wolne od zajęć dydaktyczno- wychowawczych nie są dniami wolnymi dla pracowników administracyjnych. Są to dla nich dni pracy, w których będą wykonywać swoje zwykłe zadnia. Co istotne, pracownicy niepedagogiczni nie muszą w tym czasie korzystać z urlopu wypoczynkowego.