STAN PRAWNY NA 14 LIPCA 2020 Prowadzenie zajęć przedszkolnych w okresie letnim Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, świadczy pomoc prawną w ramach własnej kancelarii, autor licznych opracowań i artykułów z zakresu tematyki kadrowo--płacowej, prawa związkowego oraz prawa oświatowego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 910), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie cza-sowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobie-ganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 410 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem CO-VID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r. poz. 502). W szkołach rozpoczęły się ferie letnie, a tym samym problem z nauczaniem zdalnym zszedł chwilowo na plan dalszy. W przedszkolach, będących placówkami nieferyjnymi, zajęcia trwa-ją jednak przez cały rok szkolny, z uwzględnieniem przerwy ustalonej przez organ prowadzą-cy. Oznacza to, że placówki te, prowadząc zajęcia, muszą w dalszym ciągu zwracać uwagę na aktualnie obowiązujące przepisy prawa dotyczące profilaktyki koronawirusowej. Jak obecnie wygląda sposób organizacji zajęć w przedszkolach? Możliwość prowadzenia kształcenia na odległość Zajęcia stacjonarne w przedszkolach zostały wznowione już 6 maja 2020 r. Od tego dnia zo-stały wyłączone z katalogu jednostek oświaty, których funkcjonowanie ograniczono czasowo na podstawie § 2 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, prze-ciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Jednocześnie Główny Inspektor Sanitarny (GIS), w porozumieniu z Ministrem Zdrowia (MZ) i Ministrem Edukacji Narodowej (MEN), wydał szereg wytycznych pozwalających na prowadzenie zajęć stacjonarnych w oparciu o wzmożo-ny reżim sanitarny mający zminimalizować ryzyko zachorowań wśród dzieci, ich rodziców oraz pracowników przedszkoli. Zmiany w Rozporządzeniu MEN z dnia 11 marca 2020 r. nie wprowadziły względem przed-szkoli zasadniczej różnicy. W dalszym ciągu pozostają one wyłączone z katalogu jednostek systemu oświaty, których funkcjonowanie zostało ograniczone (aktualnie ograniczenie w funkcjonowaniu względem wymienionych w § 2 ust. 1 i 1a jednostek zostało przedłużone do 31 sierpnia 2020 r.). Formalnie więc przedszkola funkcjonują bez żadnych ograniczeń, z uwzględnieniem aktualnych wytycznych higieniczno-sanitarnych, określonych przez GIS, MZ i MEN. Pewien problem stanowi jednak możliwość prowadzenia przez przedszkola kształcenia na odległość. Warto wskazać w tym zakresie na obowiązujący od 29 czerwca 2020 r. przepis § 3a ust. 1a Rozporządzenia MEN z dnia 11 marca 2020 r. Zgodnie z nim w okresie od 29 czerwca 2020 r. do 31 sierpnia 2020 r. zadania jednostek systemu oświaty, w stosunku do których ograniczono funkcjonowanie (§ 2 ust. 1 i 1a – przepisy te nie wymieniają przedszkoli), mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, z zastrzeżeniem ust. 4 (kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych) oraz § 3 pkt 2–2i i 7 (kształcenie zawodowe, praktyki zawodowe, staże uczniowskie, prowadzenie działalności przez internat). Możliwość prowadzenia zajęć na odległość nie została więc przewidziana w stosunku do przedszkoli. Potwierdza to przepis § 4d Rozporządzenia MEN z dnia 11 marca 2020 r., który wskazuje, że do jednostek systemu oświaty, których funkcjonowanie nie jest czasowo ograniczone albo zawieszone, stosuje się przepisy odrębne dotyczące ograniczeń, nakazów i zakazów w związ-ku z wystąpieniem stanu epidemii, a w przypadku m.in. przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych – także wytyczne mi-nistra właściwego ds. zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz ministra właściwego ds. oświaty i wychowania, udostępnione na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego ds. oświaty i wychowania. Przepis ten wprost wskazuje m.in. przedszkola jako jednostki oświatowe, których funkcjonowanie nie zostało czasowo ograniczone albo zawieszone. Pewną niekonsekwencją ze strony ustawodawcy jest pozostawienie w Rozporządzeniu MEN z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 odniesień do wychowania przedszkolnego. Zgodnie z § 1 pkt 10 w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki, które może realizować z wy-korzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 30b Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, w szczególności zaś ustala z nauczycielami potrzebę modyfikacji zestawu programów wychowania przedszkolne-go, gdy tymczasem wydane na podstawie ustawowego przepisu Rozporządzenie MEN z 11 marca 2020 r. wskazuje, że przedszkola nie zaliczają się do jednostek oświaty, których funkcjonowanie jest obecnie ograniczone i w przypadku których możliwe jest prowadzenie kształcenie na odległość. Z kolei § 1 pkt 4 Rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r. w dal-szym ciągu wskazuje, że zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość mogą być realizowane w szczególności przez informowanie rodziców o dostępnych materia-łach i możliwych formach ich realizacji przez dziecko lub ucznia w domu – w przypadku dzieci objętych m.in. wychowaniem przedszkolnym. Aktualne przepisy Rozporządzenia MEN z dnia 11 marca 2020 r. wskazują, że przedszkola nie są objęte żadnymi ograniczeniami w funkcjonowaniu, nie licząc oczywiście konieczności przestrzegania rygoru sanitarnego. Rozporządzenie to nie wskazuje też przedszkoli jako jed-nostek, w których możliwe jest realizowanie w okresie do 31 sierpnia 2020 r. zadań z wyko-rzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (§ 3a ust. 1a). Z drugiej strony w Rozpo-rządzeniu MEN z dnia 20 marca 2020 r. w dalszym ciągu znajdują się zapisy odnoszące się do zasad prowadzenia w przedszkolach kształcenia na odległość. Należy więc uznać, że aktualnie normą w przedszkolach powinno być kształcenie stacjonarne, przy czym względem dzieci, które w dalszym ciągu nie uczęszczają na zajęcia, można rozważyć, w drodze wyjątku, moż-liwość zastosowania analogicznych rozwiązań, jak w przypadku nauczania na odległość w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania przedszkoli. Najnowsze wytyczne GIS, MZ i MEN Wśród zastrzeżeń związanych z posyłaniem dzieci do przedszkoli wskazuje się często na ograniczenia dotyczące liczebności grup. Jednak najnowsze wytyczne, wydane przez GIS 2 lipca 2020 r., dopuszczają jej zwiększenie do 25 dzieci, a więc do maksymalnej liczebności oddziału przedszkolnego, przewidzianej w § 5 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli, oczywiście przy założeniu, że przedszkole posiada odpowiednią powierzchnię. Przypadki, w których z powodu ograniczeń nie znajdzie się dla danego dziecka miejsce w przedszkolu, będą coraz rzadsze, w związku z czym rzadziej będzie pojawiać się potrzeba organizowania kształcenia w formie zdalnej.