Uważne słuchanie Wiele razy zdarzyło nam się błędnie zrozumieć wypowiadane przez kogoś słowa. Równie często my sami bywamy niezrozumiani. Podczas niektórych rozmów ludzie ciągle przerywają sobie nawzajem. Bardzo przykra jest sytuacja, kiedy uzmysławiamy sobie, że nasz rozmówca tak naprawdę nas nie słucha. Uważne słuchanie natomiast wzmacnia umiejętność wysłuchiwania, możemy wtedy zauważyć modulację głosu, intonację, co przecież również niesie ważną treść w komunikacji. Umiejętność uważnego słuchania można wytrenować i warto tego uczyć dzieci, a poszczególne ćwiczenia wplatać w prowadzone przez nas zajęcia. Poniżej prezentujemy kilka przykładów, które można oczywiście modyfikować. Ćwiczenia na uważne słuchanie Zgadywanie dźwięków Przedmioty ogólnie dostępne w sali, na świetlicy bądź w domu (np. długopis do stukania, kartkę do gniecenia, monety do brzękania itp.) włóż do nieprzezroczystego worka, pudełka albo ukryj tak, aby nie były widoczne. Dzieci mogą zamknąć oczy i słuchać wydawanych przez nie dźwięków, gdy nimi poruszasz. Następnie zapytaj, co wydaje taki odgłos? Możesz wyciągnąć i pokazać ten przedmiot, a następnie zaprezentować źródło dźwięku na żywo. Zadawaj pytania: „Czy słyszałeś lepiej z zamkniętymi, czy otwartymi oczami?”, „Czy jesteś w stanie utrzymać uwagę na tym dźwięku?”, „Czy coś ci przeszkadzało w skupieniu?”. W drugiej części zabawy można zachęcić dziecko, aby to ono znalazło jakiś bezpieczny dla niego przedmiot i wydobyło z niego dźwięk. Dźwięki otoczenia Ustaw stoper na minutę lub dwie, zachęć uczestnika zajęć do zamknięcia oczu i wsłuchiwanie się w dźwięki w otoczeniu. Po upływie czasu zapytaj: „Jakie dźwięki było słychać?”, „Gdzie one były – w pomieszczeniu czy docierały z zewnątrz?”, „Czy miały wyraźny początek i koniec?”. Można stosować różne opcje tej zabawy – zadaniem może być liczenie usłyszanych dźwięków, zauważanie dźwięków z własnego organizmu itp. Podczas omawiania ćwiczenia warto podkreślić, że w otoczeniu są zawsze jakieś odgłosy, a usłyszeć je możemy tylko wtedy, gdy się na nich skupimy i wyciszymy. Warto też omówić wagę uważnego słuchania w kontekście polepszania relacji z innymi ludźmi, np. kolegami i koleżankami, rodzicami czy też nauczycielami. Mini koncert Puść wybraną przez ciebie muzykę, w której gra wiele instrumentów. Poproś grupę o uważne słuchanie, a po zakończeniu utworu zapytaj: „Kto potrafi wymienić grające instrumenty?”, „Który był najgłośniejszy?”, „A może jakiś jest nieznany?”, „Ilu wokalistów śpiewało?”. Odtwórz utwór z innego stylu muzycznego. Zapytaj o emocje, jakie się tworzyły podczas odsłuchiwania poszczególnych piosenek. Poinformuj o wpływie słuchanej muzyki na tworzenie nastroju.