Poznań, który warto poznać Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • kształtowanie tożsamości narodowej, • rozpoznawanie symboli związanych z wybranymi regionami Polski, • rozwijanie wyobraźni, • wzbogacanie słownictwa, • kształtowanie słuchu fizycznego, • kształtowanie motoryki małej poprzez działania plastyczne. Cele operacyjne: Dziecko: • podaje skojarzenia słowne, • uczestniczy w zabawach muzyczno-ruchowych, • poznaje plan Poznania, • poznaje wygląd poznańskiego Ratusza oraz Starego Rynku, • tworzy makietę Starego Rynku, • poznaje legendę o poznańskich koziołkach, • słucha nagrania poznańskiego hejnału, • wycina, klei, lepi z plasteliny, rysuje, • przelicza pola, • odtwarza rytm muzyczny, • rozszyfrowuje znaczenia wyrazów gwarowych. Materiały dydaktyczne: • piosenka dla dzieci Jedzie pociąg z daleka, plan Poznania, zdjęcia/prezentacja multi-medialna o Ratuszu w Poznaniu, klej, nożyczki, tektura, pudełka, papier kolorowy, kubeczki papierowe, niebieska bibuła, plastelina, fotografie Starego Rynku i zabytków, fotografie fontann związanych z czterema żywiołami, legenda o poznańskich ko-ziołkach, laptop, opakowania po kremie (krążki), klawesy, nagranie poznańskiego hejnału/trykanie koziołków, kredki, tablica. 1. Podróż pociągiem Nadszedł czas wakacji. Pora na wspólną przedszkolną wyprawę. Wychowankowie sięgną po wiedzę, którą mają w zasięgu ręki. Odwiedzą jedno z polskich miast, by przyjrzeć się mu z bliska. Wybiorą się w podróż do Poznania. Czas wyruszyć i odkryć nowe miejsce. Aby wy-prawa doszła do skutku, dzieci wraz ze swoim nauczycielem wsiadają do pociągu. Wychowawca zaprasza uczestników do wspólnej przejażdżki tym środkiem transportu. Nasz środek lokomocji jest jednak niezwykły, jego paliwem jest bowiem śpiew przedszkolaków. Wprawiamy zatem koła w ruch i cała grupa odśpiewuje znaną piosenkę dla dzieci Jedzie po-ciąg z daleka. Podczas śpiewu dzieci wykonują wskazane przez wychowawcę gesty, a w miejscu, w którym pojawia się nazwa miasta, wyśpiewują słowo „Poznań”. Z racji wystę-pujących ograniczeń nie tworzymy z dziećmi pociągu, lecz zabawę taneczną ograniczamy do powtarzania gestów i ruchów wskazanych przez wychowawcę. Jedzie pociąg z daleka (fragment) Jedzie pociąg z daleka, Ruszamy rękoma, naśladując kręcące się koła. Ani chwili nie czeka, Machamy palcem wskazującym na znak „nie”. Konduktorze łaskawy, Dotykamy głowy, otwieramy dłonie do góry. Zabierz nas do ...................., Maszerujemy, patrząc w przód (śpiewamy Poznania). Konduktorze łaskawy, Dotykamy głowy, otwieramy dłonie do góry. Zabierz nas do ..................... Maszerujemy, patrząc w przód (śpiewamy Poznania). (…) (całość powtarzamy dwa razy) 2. Puszczając oczko w stronę Poznania Przedszkolaki wraz z nauczycielem dotarły na miejsce. Znalazły się w samym centrum Wiel-kopolski, w mieście o bardzo ciekawej nazwie. Następnie prowadzący zadaje najmłodszym kilka pytań: 1. Z jakim wyrazem kojarzy się uczestnikom nazwa Poznań? 2. Co to znaczy „poznać”? 3. Kiedy mówimy, że ktoś kogoś poznaje? 4. Jakiej nowej rzeczy nauczyły się dzieci w ostatnim czasie? 5. Czy przedszkolaki lubią poznawać nowe rzeczy? Po udzieleniu przez najmłodszych odpowiedzi będziemy mogli sprawdzić, jak bardzo cenne są dla maluszków nowe doświadczenia. Wyruszymy dalej, by wspólnie poznać miasto warte poznania! Wychowawca rozkłada przed dziećmi mapę miasta i zawiesza ją na tablicy lub na lince do prania. Tak wygląda plan Poznania. Dzieci zwracają uwagę na przedstawione na nim linie (ulice) oraz rzekę, która przepływa przez stolicę Wielkopolski. Czy według was jest to małe, czy duże miasto? Po czym to można rozpoznać? Następuje burza mózgów. Nauczyciel prezentuje dzieciom kartę główną, na której umieszczony został poznański Ratusz. Jeśli okoliczności związane z epidemią pozwolą, warto zorganizować wycieczkę na Starówkę. Jeśli jednak nie będzie to możliwe, prowadzący skupia się na poniższych zadaniach. ZADANIA DO WYKONANIA Karta główna 3. Widok na Ratusz w Poznaniu Nauczyciel wskazuje na planie Poznania punkt. Właśnie tam stoi najważniejszy budynek w mieście – Ratusz. Wychowawca pokazuje dzieciom różne fotografie poznańskiego Ratusza. Mogą być to zarówno wydrukowane/wywołane w formacie A4 zdjęcia, jak i złożona z nich prezentacja multimedialna. Prowadzący zwraca uwagę dzieci zarówno na ratuszową wieżę, jak i zegar, hejnalistę oraz koziołki. Następnie wychowankowie otrzymują kartę główną, z której wycinają kolejne elementy budynku zgodnie z instrukcją nauczyciela (np. do wycięcia w kolejności: czerwony, zielony, niebieski, żółty, czarny element). W ten sposób powstają puzzle, które uczestnicy zabawy przyklejają na sztywny karton lub tekturę. Należy przykleić elementy w taki sposób, by na dole został pasek do zagięcia, który pozwoli na postawienie pionowo makiety. Ratusz to jeden z elementów wielkoformatowej pracy plastycznej, którą wykonają najmłodsi. 4. Po co komu ratusz? Nauczyciel zaprasza dzieci do wzajemnej wymiany pomysłów. Na pierwszy rzut oka widać, że ratusz jest ważnym budynkiem w mieście. Nauczyciel pyta dzieci: „Czy macie pomysł na to, dlaczego dawniej budowano tego typu miejsca? W jakim celu przychodziło się do ratusza? Co się w nim znajdowało?”. Nauczyciel wyjaśnia, że budynek ten był miejscem, w którym decydowano o przyszłości i rozwoju miasta. Pełnił również funkcję sądu, a nawet więzienia. 5. Kamieniczkowa makieta Wokół ratusza, co można było zauważyć na fotografiach, znajdują się piękne, różnokolorowe kamieniczki. Dawniej były one miejscem sprzedaży różnych dóbr, jak i domami kupców. Stanowią ważne zabytki Starego Rynku. Warto zatem utrwalić je w naszej pracy. Dzieci otrzymują od nauczyciela pudełka. Mają za zadanie ozdobić je za pomocą papieru kolorowego oraz kleju, tak aby przypominały kupieckie kamieniczki. Powstałe prace dzieci umieszczają obok powstałego wcześniej ratusza. 6. Fontanny wokół ratusza Czas na przechadzkę po rynku. W trakcie spaceru natkniemy się na fontanny związane z czte-rema żywiołami. Wychowawca prezentuje dzieciom zdjęcia. Ich także nie może zabraknąć na naszych makietach. Do wykonania fontann posłużą dzieciom papierowe kubeczki, plastelina oraz błękitna bibuła. Pod koniec pracy prowadzący przekazuje dzieciom worek klocków i rozkłada przed nimi ko-lejne fotografie związane ze Starym Rynkiem. Zadaniem dzieci jest wybranie z nich różnych obiektów, które na makiecie reprezentować będą klocki. 7. Legenda o poznańskich koziołkach Nauczyciel zapoznaje dzieci z legendą, która ściśle związana jest z poznańskim Ratuszem, a dotyczy znajdujących się na szczycie wieży koziołków. Może skorzystać z materiałów umieszczonych na portalach dziecięcych lub na YouTube. 8. Hop na ratuszową wieżę – gra planszowa Wychowankowie otrzymują grę planszową związaną z ukazującymi się na wieży ratuszowej koziołkami. Można z niej korzystać również indywidualnie. Zadaniem każdego uczestnika jest jak najszybsze poprowadzenie koziołków po wyznaczonej trasie na ratuszową wieżę. Każde dziecko otrzymuje krążek symbolizujący monetę (np. puste opakowanie po kremie), na którym z jednej strony znajdować się będzie jedna kropka, z drugiej zaś dwie kropki. Dzieci pod-rzucają krążki i poruszają się do przodu zgodnie z ich wskazaniami – o jedno lub o dwa pola. Sprytne koziołki nie byłyby jednak sobą, gdyby od czasu do czasu nie wskoczyły szybko o kilka pól wyżej. Na planszy znajdują się pola, które przenoszą uczestnika w inne miejsce. Mistrzami gry zostają te osoby, które do zakończenia zabawy potrzebowały najmniej rzutów. Z gry można korzystać wielokrotnie. Po zakończeniu rundy dzieci gratulują sobie wzajemnie brawami. Karta pracy nr 1 4. Hejnał, jakiego nie znacie Nauczyciel zapoznaje dzieci z poznańskim hejnałem (nagranie melodii i obraz) oraz z „wy-stępem” koziołków. Następnie rozdaje dzieciom klawesy i zaprasza wychowanków do mu-zycznej zabawy. Prowadzący raz po raz wystukuje dzieciom rytm. Zadaniem grupy lub wska-zanego uczestnika jest powtórzenie usłyszanych dźwięków. 5. Tej, co za gwara! Zabawa wyobrażeniowa. Poznaniacy czasem posługują się słowami, które mogą być niezro-zumiałe dla osób mieszkających w innych miejscach naszego kraju. Mają oni swoją gwarę. Wychowawca rozdaje dzieciom kartę pracy z zaznaczonymi różnokolorowymi prostokątami. Następnie wypowiada kilka słów należących do gwary poznańskiej: żółty prostokąt: pyry, zielony: bimba, czerwony: kejter, niebieski: szneka, brązowy: ryczka, czarny: tytka. Czy wie-cie, co one oznaczają? Jeśli tak, nie zdradzajcie tego nikomu! Ta wiedza przyda się za chwilę. Jeśli zaś słowo jest wam obce, w rozszyfrowaniu znaczenia pomoże wyobraźnia. Jeśli jakieś słowo okaże się nieznane, wystarczy posłuchać własnej fantazji i narysować to, co ona pod-powie. Na koniec zajęć następuje wzajemna wymiana pomysłów na znaczenie danego słowa. Dopiero po ich przedstawieniu nauczyciel zdradza prawidłową odpowiedź. Karta pracy nr 2