Z wizytą w Krakowie Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • kształtowanie tożsamości narodowej, • poznawanie symboli związanych z wybranymi regionami Polski, • uważne obserwowanie – wirtualne zwiedzanie polskich miast, • kształtowanie motoryki małej poprzez działania grafomotoryczne i plastyczne, • wyrażanie siebie za pomocą języka mówionego, • rozwijanie kompetencji matematycznych. Cele operacyjne: Dziecko: • przedstawia słownie swoje pomysły, • uczestniczy w zabawach muzyczno-ruchowych, • wskazuje Kraków na mapie Polski, • poznaje wygląd Zamku Królewskiego na Wawelu oraz innych zabytków Krakowa, • wycina atrybuty władzy królewskiej, • poznaje legendę o Smoku Wawelskim, • kreśli po śladzie, • przelicza i układa klocki według podanej instrukcji (przelicza pola), • uczy się grzecznego zwracania się do innych, • wycina koronę z papieru, • dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów, • rozszyfrowuje znaczenia słów gwarowych (tworzy neologizmy). Materiały dydaktyczne: • piosenka dla dzieci Jedzie pociąg z daleka, mapa Polski, sznurek, komputer (Google Maps), projektor, zdjęcia wybranych krakowskich zabytków, pisaki, klocki, zdjęcia insygniów władzy królewskiej, folia aluminiowa, klej, wata, niebieskie kredki, żółty brystol (do przygotowania koron), zszywacz, legenda o Smoku Wawelskim dla dzieci lub bajka na portalu YouTube, kostki do gry, pionki. Czas wakacji to moment, kiedy dzieci odbywają z rodzicami wiele podróży. Może okazać się, że w tym roku zaplanowane dalekie eskapady trzeba będzie przełożyć. Warto zatem zachęcić najmłodszych do odkrywania naszego pięknego kraju. Podczas lipcowych i sierpniowych działań w przedszkolu skupimy się na kilku polskich miastach. One także oferują wiele cie-kawych atrakcji. Wprowadzenie – podróże małe i duże Nauczyciel prosi dzieci, by stanęły w rozsypce i zaprasza je do pierwszej wspólnej podróży. Rozwiesza przed najmłodszymi mapę Polski i pyta wychowanków: „Jak myślicie, gdzie dziś się wybierzemy?”. Przedszkolaki podają swoje pomysły. Na koniec prowadzący zdradza, że miastem, które czeka na wszystkich, jest Kraków. „Czy dzieci kiedykolwiek słyszały o tym miejscu? A może ktoś już był w tym mieście?”. Następuje wymiana doświadczeń. Po chwili wychowawca zaprasza uczestników do wspólnej przejażdżki pociągiem. Cała grupa śpiewa znaną piosenkę: Jedzie pociąg z daleka (fragment tekstu poniżej). Podczas śpiewu dzieci wy-konują wskazane przez wychowawcę gesty, a w miejscu, w którym pojawia się nazwa miasta, wyśpiewują „Kraków” . Jedzie pociąg z daleka (fragment) Jedzie pociąg z daleka, Ruszamy rękoma, naśladując kręcące się koła. Ani chwili nie czeka, Machamy palcem wskazującym na znak „nie”. Konduktorze łaskawy, Dotykamy głowy, otwieramy dłonie do góry. Zabierz nas do Warszawy, Maszerujemy, patrząc w przód (śpiewamy Krakowa). Konduktorze łaskawy, Dotykamy głowy, otwieramy dłonie do góry. Zabierz nas do Warszawy. Maszerujemy, patrząc w przód (śpiewamy Krakowa). (…) (całość powtarzamy dwa razy) Po dotarciu na miejsce wszystkie twarze zwracają się ku rozwieszonej mapie naszego kraju. Wychowawca wraz z dziećmi odnajduje na niej miejscowość, w której dzieci uczęszczają do przedszkola, oraz miasto Kraków. Za pomocą sznurka wyznacza odległość pomiędzy miej-scowościami. Następnie rozkłada go przed dziećmi i zadaje im kilka pytań. „Oto nasza droga do Krakowa. Jak myślicie, czy to jest daleko? Jak długo mogłaby trwać taka podróż pociągiem?” Aby przybliżyć dzieciom czas trwania podróży, nie posługujemy się jed-nostkami czasu, lecz określamy go praktycznie, np. od otwarcia przedszkola do obiadu. „Czy to dla was długo, czy krótko? Co trzeba zabrać w taką podróż?” Następuje burza mózgów. Na sam koniec wychowawca prezentuje najmłodszym główną kartę pracy. Przedstawia ona kontur Zamku Królewskiego na Wawelu. W jego wnętrzu znajduje się tron z siedzącą na nim postacią. „Jak nazywa się taka osoba? To oczywiście król!” W naszym kraju znajduje się wiele zamków, jednak najbardziej znany jest ten, który znajduje się w Krakowie. Rezydowali w nim dawni władcy Polski. Karta główna ZADANIA DO WYKONANIA 1. Spacer uliczkami Krakowa Wychowawca zaprasza dzieci na wirtualny spacer uliczkami Krakowa. Będziemy zwiedzać okolice Zamku Królewskiego. Do organizacji spaceru potrzebne będą: laptop, projektor oraz dostęp do internetu. Nauczyciel, korzystając z aplikacji Google Maps, która zawiera opcję Street View, prezentuje dzieciom panoramy Wawelu. Warto spojrzeć na Zamek np. od strony Wisły czy od ulicy Podzamcze. Może uda się również wejść naszym małym turystom pod samą bramę prowadzącą do Zamku? Czas wyruszyć w drogę! 2. Wawel – co to takiego? „Czy dzieci wiedzą, co to takiego Wawel?” To nazwa Zamku, który oglądaliśmy z zewnątrz. Aby lepiej zapamiętać, jak wygląda, najmłodsi za pomocą pisaków poprawiają na karcie pracy kontur budowli. 3. Bezpiecznie w zamku Wróciliśmy z wycieczki. Jak widzieliśmy, aby wróg nie mógł dostać się do wnętrza zamku, zbudowano wokół niego ogromny mur obronny. Niech każdy wychowanek spróbuje teraz zbudować jego fragment. Przedszkolaki otrzymują klocki. Każde dziecko tworzy indywidual-nie na swoim stole fragment muru. Aby w tym czasie dzieci rozwijały umiejętność przelicza-nia, wychowawca określa, na ile klocków mur powinien być długi, a na ile wysoki. Polecenia te można zmieniać, wykonując kilka rund budowy. 4. Jak wygląda król? Insygnia władzy Nauczyciel zmienia temat rozmowy i proponuje dzieciom przyjrzenie się postaci umieszczonej na karcie pracy. „Jak nazywa się ta osoba? Czym zajmował się król? Po czym można go było poznać?” Przedszkolaki wskazują na rekwizyty króla – insygnia władzy. Nauczyciel zaś prezentuje je na wydrukowanych zdjęciach. Zapewne brakuje ich królowi z karty pracy. Za-daniem wychowanków jest wycięcie berła, korony i złotego jabłka z żółtego paska papieru oraz przekazanie ich (przyklejenie) prawowitemu władcy. Insygnia możemy stworzyć również z folii aluminiowej lub brokatowego/kolorowego papieru. Władca zwykle strzeżony był przez wielu strażników. W ramkach umieszczonych po obu stronach postaci króla dzieci rysują rycerzy. 5. Maniery godne władcy Na dworze królewskim trzeba było zachowywać się według określonych zasad. Taki sposób postępowania nazywano „etykietą”. Zadaniem dzieci będzie ocena, które zachowania byłyby akceptowane na dworze, a które nie. Nauczyciel prezentuje najmłodszym sześć obrazków przedstawiających różne sceny i pozostawia je ich osądowi. Następnie proponuje wszystkim, by do końca dnia zachowywali się „po królewsku”. Każdy maluch wycina z żółtego brystolu koronę i zakłada ją na głowę. Aby nosić ją z godnością, trzeba być miłym, uprzejmym i kole-żeńskim. Czy to się uda? Na zakończenie dnia wychowawca ocenia społeczny wymiar pracy. 6. Zabytki Krakowa Wychowawca prezentuje dzieciom dziesięć różnych zabytków Krakowa. Przedszkolaki uważnie oglądają ilustracje. Dzielą nazwy zabytków na sylaby (za pomocą klaskania). Wska-zują pierwszą/ostatnią głoskę i oceniają, czy wypowiedziana przez prowadzącego głoska wy-stępuje w omawianym słowie. 7. Legenda o Smoku Wawelskim Uczestnicy dowiadują się, że miasto królewskie, w którym ostatnio spędzają tyle czasu, ma swojego legendarnego stwora. By odgadnąć, co to za stwór, muszą rozszyfrować zagadkę: Jestem groźnym stworem, mieszkam w grocie pod dworem. Do nieba wysoko pofrunę i ogniem wszystkich poszczuję. Uciekaj przed moim rykiem, nie zdążysz zwykłym konikiem. Okazuje się, że to smok. Wiele osób walczyło ze stworem mieszkającym w Krakowie pod zamkiem. Nauczyciel odczytuje wychowankom legendę o Smoku Wawelskim. Może wyko-rzystać opowieści zamieszczone na stronach internetowych dla dzieci lub wybraną bajkę na portalu YouTube. Następnie wychowankowie otrzymują kartę pracy i za pomocą zielonego flamastra poprawiają kontur Smoka Wawelskiego. Kolorują go. Obok stwora za pomocą waty oraz czarnego flamastra dorysowują owieczkę, zaś niebieska kredką zaznaczają na kartce rzekę Wisłę. Karta pracy nr 1 8. Ucieczka przed smokiem Dzieci otrzymują grę planszową. Jest ona przeznaczona również do zabawy indywidualnej. Składa się z dwunastu pól, każde w innym kolorze. Zadaniem przedszkolaków jest ucieczka przed smokiem za pomocą dwóch rzutów. Każdy wychowanek otrzymuje kostkę do gry i rzu-ca nią dwa razy. Następnie przesuwa swój pionek o tyle oczek, ile wskaże kostka. Informuje grupę na jakim polu się znalazł (dziecko podaje kolor pola). Wygrywa ta osoba, która znajdzie się najdalej od smoczych płomieni. Karta pracy nr 2 9. Gwarowe powiedzonka Zabawa w formie burzy mózgów. Nauczyciel podaje dzieciom kilka określeń wywodzących się z małopolskiej gwary. Zadaniem wychowanków jest odgadnąć, co mogą one znaczyć. 1. NA POLE – wyjście na dwór/na zewnątrz. 2. CUMEL – smoczek dla dziecka. 3. BAŃKA – bombka na choinkę. Przedszkolaki podają swoje propozycje i skojarzenia. Następnie prowadzący pokazuje naj-młodszym trzy inne przedmioty: misia (maskotkę), gwizdek i ręcznik. Uczestnicy zabawy muszą wymyślić inną nazwę dla wskazanego przedmiotu. Tworzą w ten sposób neologizmy. Wychowawca pomaga dzieciom podczas tworzenia słów zdaniem: Jeśli ten przedmiot nie nazywałby się misiem, to mógłby się nazywać… Po wykonaniu wszystkich wyzwań nauczyciel podsumowuje tydzień pracy.