STAN PRAWNY NA 2 CZERWCA 2020 Przebieg egzaminu maturalnego: najważniejsze obowiązki dyrektora Opracował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1481 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2223 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 maja 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 891), • Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w „nowej” formule obowiązująca w roku szkolnym 2019/2020 (www.cke.gov.pl), • Wytyczne dotyczące organizowania i przeprowadzania w 2020 r. egzaminów (www.cke.gov.pl). Przebieg egzaminu maturalnego – wykaz najważniejszych obowiązków dyrektora Zgodnie z zapisami Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego dyrektor szkoły: • kieruje pracą zespołu egzaminacyjnego i zapewnia prawidłowy przebieg egzaminu maturalnego oraz bezpieczeństwo i higienę pracy podczas egzaminu maturalnego, w szczególności nadzoruje: o przygotowanie sal egzaminacyjnych, o prawidłowe zabezpieczenie dokumentacji dotyczącej przygotowania i przebiegu egzaminu maturalnego (§ 41 ust. 1); • nie później niż na miesiąc przed terminem części pisemnej egzaminu maturalnego powołuje zespoły nadzorujące przebieg części pisemnej egzaminu maturalnego w poszczególnych salach egzaminacyjnych oraz wyznacza przewodniczących tych zespołów (§ 41 ust. 3), • powołuje członków zespołu egzaminacyjnego do przeprowadzenia egzaminu maturalnego w szkole w terminie poprawkowym (§ 69 ust. 3), • sporządza protokół zbiorczy przebiegu części pisemnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu (§ 70 ust. 3), • przekazuje absolwentom świadectwa dojrzałości, aneksy do świadectw dojrzałości oraz zaświadczenia o wynikach egzaminu maturalnego (§ 73 ust. 2). Nadchodzące terminy Na podstawie Komunikatu dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 24 kwietnia 2020 r. w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu gimnazjalnego oraz egzaminu maturalnego w 2020 r., po uzgodnieniu z ministrem właściwym ds. oświaty i wychowania, został ustalony harmonogram przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu gimnazjalnego oraz egzaminu maturalnego w 2020 r. Egzamin maturalny rozpocznie się 8 czerwca 2020 r. i potrwa do 29 czerwca 2020 r. W tym roku z powodu epidemii COVID-19 zostaną przeprowadzone tylko pisemne egzaminy maturalne. Egzaminy maturalne w dodatkowym terminie, dla osób, które nie będą mogły przystąpić do nich w czerwcu, są zaplanowane od 8 do 14 lipca, a matury poprawkowe odbędą się 8 września. Wyniki matur absolwenci powinni poznać do 11 sierpnia. Ci, którzy nie zdadzą jednego z egzaminów obowiązkowych i przystąpią do matury poprawkowej, otrzymają wyniki egzaminu do 30 września. Zasady przeprowadzania egzaminów w 2020 r. 19 maja 2020 r. minister edukacji narodowej wydał rozporządzenie regulujące przebieg i zasady egzaminu maturalnego w tym roku szkolnym. Egzamin maturalny z przedmiotów obowiązkowych i przedmiotów dodatkowych odbędzie się tylko w formie pisemnej. Do części ustnej przystąpią jedynie absolwenci, którzy do 7 lutego br. złożyli deklarację przystąpienia do egzaminu maturalnego, a do 22 maja przekazali do dyrektora szkoły lub dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej (w zależności od tego, u kogo składali deklarację) informację o chęci przystąpienia do części ustnej egzaminu z jednego lub więcej przedmiotów – ze względu na konieczność przekazania wyniku z tego egzaminu lub tych egzaminów w postępowaniu rekrutacyjnym na uczelnię zagraniczną. Do części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego będą mogli również przystąpić absolwenci, aby zrealizować postanowienia umowy międzynarodowej. Absolwent zda egzamin i uzyska świadectwo dojrzałości, jeżeli z każdego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej otrzyma co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania oraz przystąpi do części pisemnej egzaminu maturalnego z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego. Egzamin ustny dla absolwentów z poprzednich lat Absolwenci, którzy w 2020 r. deklarowali ponowne przystąpienie do ustnego egzaminu maturalnego, aby ten egzamin zdać, nie będą do niego przystępowali. Otrzymają świadectwo dojrzałości, jeżeli we wcześniejszych latach z każdego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej mieli co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania oraz przystąpili do części pisemnej egzaminu maturalnego z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego. Ci z przystępujących do egzaminów, którzy w 2020 r. nie uzyskają wymaganych 30 proc. punktów, jeśli będą chcieli ponownie zdawać egzaminy w kolejnych latach, będą zobligowani do zdawania egzaminów ustnych. Zespół nadzorujący egzamin Przewodniczący (najczęściej dyrektor lub osoba upoważniona przez niego) zespołu egzaminacyjnego powoła – z grupy członków – zespoły nadzorujące przebieg części pisemnej egzaminu maturalnego. W 2020 r., w przypadku egzaminu maturalnego, w skład zespołu nadzorującego części pisemnej egzaminu maturalnego w danej sali egzaminacyjnej wchodzi co najmniej dwóch nauczycieli – jeden nauczyciel zatrudniony w szkole, w której przeprowadzany jest egzamin (pełni funkcję przewodniczącego zespołu), drugi zatrudniony w innej szkole lub placówce (pełni funkcję obserwatora). Wytyczne dotyczące organizowania i przeprowadzania egzaminu maturalnego w 2020 r. Centralna Komisja Egzaminacyjna, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Główny Inspektorat Sanitarny przygotowali wytyczne dotyczące organizowania i przeprowadzania egzaminów zewnętrznych: ósmoklasisty, gimnazjalnego, maturalnego, potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i zawodowego w 2020 r. (www.cke.gov.pl/category/aktualnosci/). Opracowany dokument został podzielony na sześć sekcji, w których kolejno przedstawiono m.in.: • kto może być obecny na terenie szkoły podczas egzaminu oraz zasady korzystania z przyborów podczas egzaminów, • wytyczne dotyczące środków ochrony osobistej zdających oraz innych osób biorących udział w organizowaniu i przeprowadzaniu egzaminów, w tym zasady dotyczące zakrywania ust i nosa, • wytyczne dotyczące środków bezpieczeństwa związanych z organizacją przestrzeni, budynków, pomieszczeń, w tym sposobów aranżacji budynku szkoły oraz sal egzaminacyjnych, • wytyczne dotyczące możliwych modyfikacji w sposobie przeprowadzania egzaminu, • wytyczne dotyczące szczególnych rozwiązań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas egzaminu z danego przedmiotu, z danej kwalifikacji lub w danej sytuacji, • wytyczne określające sposób postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia u członka zespołu egzaminacyjnego lub u zdającego. Dokument zawiera wytyczne, z których część jest obligatoryjna, a część ma formę propozycji, o których zastosowaniu decyduje dyrektor szkoły, ośrodka lub placówki, wybierając te, które można wprowadzić w danej jednostce, biorąc pod uwagę jej specyfikę. Obligatoryjne wytyczne Wśród wytycznych, które są obowiązkowe, szczególny nacisk położono na kwestie związane z bezpieczeństwem sanitarnym oraz zapewnieniem utrzymania dystansu społecznego: • obowiązek zakrywania ust i nosa przez zdających do momentu zajęcia miejsca w sali egzaminacyjnej, • konieczność ustawienia ławek w sali egzaminacyjnej w taki sposób, by pomiędzy zdającymi zachowany był odstęp co najmniej 1,5 m w każdym kierunku, zgodnie ze schematem: • obowiązek dezynfekcji ławek i krzeseł w sali egzaminacyjnej przed i po każdym egzaminie oraz materiałów, sprzętów i narzędzi, z których korzysta więcej niż jeden zdający, • konieczność korzystania przez każdego zdającego z własnych przyborów piśmienniczych, linijki, cyrkla, kalkulatora itd., • wdrożenie wszystkich możliwych rozwiązań, które pozwolą uniknąć tworzenia się grup zdających przed szkołą oraz przed salą egzaminacyjną przed rozpoczęciem egzaminu oraz po jego zakończeniu; MEN podał przykładowe rozwiązania, dyrektor może zastosować inne, bardziej odpowiednie do placówki, którą kieruje. W wytycznych znalazły się również szczegółowe instrukcje dotyczące przeprowadzania: • egzaminu z udziałem nauczyciela wspomagającego, • egzaminu w miejscu innym niż szkoła, w tym w domu zdającego – w przypadku uczniów, którzy korzystają z takiego dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu, • części ustnej egzaminu maturalnego (przeprowadzanej wyłącznie na wniosek zdającego, który musi przedstawić wynik egzaminu w postępowaniu rekrutacyjnym na uczelnię zagraniczną), • egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i egzaminu zawodowego w kwalifikacjach, w których rozwiązanie zadania lub zadań egzaminacyjnych wymaga bezpośredniego kontaktu zdającego z inną osobą oraz propozycje i rekomendacje sposobu postępowania w sytuacjach szczególnych, np. w przypadku zdających, którzy ze względów zdrowotnych nie mogą zakrywać ust i nosa maseczką lub przyłbicą. Przechowywanie dokumentacji egzaminu Zgodnie z przepisami Rozporządzenia MEN w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego do obowiązków dyrektora szkoły należą także zabezpieczenie i przechowywanie dokumentacji po przeprowadzeniu egzaminu maturalnego według poniższego wykazu: • dokumentację dotyczącą powoływania zespołów przedmiotowych i zespołów nadzorujących, • protokoły indywidualne części ustnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu, • protokoły indywidualne części ustnej egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w przypadku egzaminu maturalnego w terminie poprawkowym – przechowuje szkoła przez sześć miesięcy, licząc od dnia przekazania świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw maturalnych i zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego. Dokumentację z przeprowadzonych egzaminów przechowuje się według zasad określonych w przepisach, które wskazują z kolei zasady postępowania z dokumentacją, zasady jej przechowywania oraz klasyfikowania i zasady oraz tryb przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych.