STAN PRAWNY NA 19 MARCA 2025
Zasady sporządzania zarówno arkuszy organizacji, jak i zmian do arkuszy są obecnie uregulowane w art. 110 Ustawy Prawo oświatowe oraz w Rozporządzeniu w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli.
Arkusz organizacji określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym i jest opracowywany przez dyrektora szkoły i przedszkola, uwzględniając przepisy wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 3 (czyli ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół), po zasięgnięciu opinii zakładowych organizacji związkowych będących jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentowanych w rozumieniu Ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzących w skład organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu Ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, zrzeszających nauczycieli.
Zgodnie z art. 23 Ustawy o Radzie Dialogu Społecznego za reprezentatywne organizacje związkowe uznaje się ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje), które spełniają łącznie następujące kryteria:
- zrzeszają więcej niż 300 000 członków będących pracownikami,
- działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.
Obecnie w kraju działają trzy reprezentatywne organizacje związkowe:
- Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”),
- Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ),
- Forum Związków Zawodowych (FZZ).
Jeżeli zatem uznać, że zasady zatwierdzania arkuszy opisane w art. 110 Prawa oświatowego mają zastosowanie do publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, to dyrektor poradni musiałby współpracować z tymi trzema centralami związkowymi przy zatwierdzaniu arkusza, jak również z organizacjami wchodzącymi w skład central związkowych. Należy jednak stwierdzić, że art. 110 Prawa oświatowego nie ma do placówek zastosowania, a co za tym idzie, nie stosuje się go również w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Wyżej przytoczona regulacja wprost wymienia w swojej treści jedynie szkoły i przedszkola, a jednocześnie nie ma w Prawie oświatowym przepisu, który pod pojęciem szkoły kazałby również rozumieć placówkę. Należy zauważyć, że art. 4 pkt 1 Prawa oświatowego stanowi jedynie, że ilekroć w dalszych przepisach tej Ustawy jest mowa o szkole, należy przez to rozumieć także przedszkole, brak tu natomiast odniesienia do placówki. Z kolei definicja placówki, zawarta w art. 4 pkt 14, stanowi jedynie, że należy przez to rozumieć jednostki organizacyjne wymienione w art. 2 pkt 3–8 i 10.
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, zostały wymienione w art. 2 pkt 6, zatem Prawo oświatowe niewątpliwie zalicza te jednostki do placówek, a nie szkół. Co za tym idzie, art. 110 Prawa oświatowego nie ma do poradni zastosowania i podobnie należy uznać również w przypadku zasad zatwierdzania arkuszy organizacji, które zostały określone w Rozporządzeniu w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli. Jest to o tyle istotne, że Rozporządzenie to zawiera również regulacje dotyczące sporządzania aneksów do arkuszy organizacji. Zaczynając jednak od samej treści arkusza, należy zauważyć, że § 17 Rozporządzenia
