STAN PRAWNY NA 9 LUTEGO 2024

Narzędziem ułatwiającym planowanie urlopów bez negatywnego wpływu na funkcjonowanie placówki jest niewątpliwie plan urlopów, zgodnie z którym powinny być udzielane urlopy wypoczynkowe. Kwestia udzielania urlopów wypoczynkowych i możliwość wykorzystywania ich przez pracowników są ważnymi elementami funkcjonowania każdej organizacji zatrudniającej pracowników, dotyczy to także poradni. Pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w niej w zakresie urlopu wypoczynkowego podlegają przepisom Karty nauczyciela oraz Kodeksu pracy.

Karta nauczyciela reguluje wymiar urlopu oraz kwestię ekwiwalentu urlopowego:

• zgodnie z art. 64 ust. 3 nauczycielom zatrudnionym w placówkach, w których nie są przewidziane ferie szkolne, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów,
• zgodnie z art. 66 ust. 2. w razie niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania do zasadniczej służby wojskowej albo do odbywania zastępczo obowiązku tej służby, do okresowej służby wojskowej lub do odbywania długotrwałego przeszkolenia wojskowego – nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu, nie więcej jednak niż za 35 dni roboczych w odniesieniu do nauczycieli, o których mowa w art. 64 ust. 2a i 3.

Pozostałe kwestie należy rozstrzygać zgodnie z Kodeksem pracy (art. 91c ust. 1 Karty nauczyciela).

Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy w placówce. Wiąże się z tym szereg problematycznych kwestii, np. termin ustalania planu urlopów, wpływ związków zawodowych na ten proces, wprowadzanie zmian w planie czy też sytuacja, kiedy mimo ustaleń pracodawca może nie udzielić urlopu lub udzielić go w innym terminie. 

Jeżeli w poradni działają związki zawodowe, to należy bezwzględnie tworzyć plan urlopów. Rezygnacja z jego ustalania wymaga uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej. W sytuacji braku organizacji związkowych decyzja o ustalaniu planu urlopów należy do dyrektora jako pracodawcy, który może samodzielnie zadecydować o jego nietworzeniu. Wówczas termin urlopu należy ustalać w porozumieniu z pracownikiem, uwzględniając jego wniosek oraz konieczność zapewnienia normalnego toku pracy w placówce.

Ustalanie planu urlopów

Terminy urlopów wypoczynkowych powinny być ustalone z wyprzedzeniem. Mimo to przepisy nie określają dokładnego terminu. Biorąc jednak pod uwagę zasadę, że prawo do urlopu powstaje 1 stycznia, wydaje się słuszne, aby plan był sporządzony przed tym właśnie dniem. W praktyce termin powinien wynikać z przepisów wewnątrzzakładowych obowiązujących w poradni, tj. z układu zbiorowego pracy bądź regulaminu pracy.

Aby plan urlopów był prawidłowo sporządzony, należy pamiętać o kilku zasadach:

• w planie powinny być uwzględnione wszystkie urlopy przypadające na dany rok kalendarzowy, w tym pierwsze w karierze zawodowej, uzupełniające, a także niewykorzystane w latach poprzednich, czyli zaległe,
• w planie urlopów pomija się cztery dni urlopu na żądanie pracownika,
• urlop pracowników powinien być podzielony w taki sposób, aby przynajmniej jedna jego część obejmowała co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 162 Kodeksu pracy