STAN PRAWNY NA 20 GRUDNIA 2019 Zmiany w prawie oświatowym w 2020 r. Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, świadczy pomoc prawną w ramach własnej kancelarii, autor licznych opracowań i artykułów z zakresu tematyki kadrowo-płacowej, prawa związkowego oraz prawa oświatowego W ostatnich latach przepisy oświatowe zmieniały się w znaczącym stopniu i w szybkim tempie. Wygląda na to, że nadchodzący 2020 r. będzie pod tym względem spokojniejszy i pozwoli na implementację dotychczasowych zmian w prawie. Oczywiście sytuacja może jeszcze ulec zmianie, a resort edukacji zaskoczyć dyrektorów kolejnymi pomysłami, dlatego też należy na bieżąco obserwować Dziennik Ustaw. Poniżej prezentujemy zmiany w prawie zaplanowane na 2020 r. Zmiana Opis, termin wejścia w życie, podstawa prawna Przeprowadzanie postępowania rekrutacyjnego 1 stycznia 2020 r. wchodzi w życie Rozporządzenie MEN z dnia 21 sierpnia 2019 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1737). Nowe Rozporządzenie powiela w większości rozwiązania przyjęte w poprzednio obowiązującym w tym zakresie akcie prawnym (Rozporządzenie MEN z dnia 16 marca 2017 r., obowiązujące od 22 marca 2017 r. do końca 2019 r.). Nowe Rozporządzenie ma na celu dostosowanie przepisów rekrutacyjnych do zmian wprowadzanych na mocy Ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), polegających m.in. na zreformowaniu szkolnictwa zawodowego. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w przypadku przedszkoli nowe Rozporządzenie nie spowoduje zmian w procedurze rekrutacyjnej – zadania spoczywające na komisji rekrutacyjnej, a także sposób określania jej składu, pozostał bowiem bez zmian w porównaniu z poprzednim rozporządzeniem. Zmiana wchodzi w życie 1 stycznia 2020 r. Wprowadzenie kolejnych zmian ustawą nowelizującą z dnia 22 listopada 2018 r. Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.) wprowadziła wiele zmian mających na celu zreformowanie szkolnictwa zawodowego. Na jej mocy zmieniono również szereg innych przepisów prawa oświatowego. Zmiany te są rozciągnięte w czasie i zgodnie z jej art. 170 będą wchodziły w życie jeszcze 1 września 2022 r. Na 2020 r. zaplanowane jest wejście w życie m.in. przepisów (art. 170 pkt 4 ustawy nowelizującej) dotyczących zasad wykorzystywania dotacji oświatowych na pokrycie wynagrodzenia osób fizycznych zatrudnionych w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce (zmiana art. 35 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych) – m.in. doprecyzowanie, aby limit środków pochodzących z dotacji, które można przeznaczyć na wynagrodzenia (uwzględniając pochodne wynagrodzenia, premie, nagrody i wszystkie dodatkowe wypłaty) zarówno w placówce publicznej, jak i niepublicznej, prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną, określić w ujęciu rocznym (wysokości nieprzekraczającej odpowiednio 250 proc. lub 150 proc. 12-krotnego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN). Zmiana wchodzi w życie 1 września 2020 r. Prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania 1 września 2020 r. dojdzie do pewnych zmian w przepisach dotyczących prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania. Zostaną one wprowadzone na podstawie Rozporządzenia MEN z dnia 29 sierpnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2019 r. poz. 1664). Większość zmian wprowadzonych tym Rozporządzeniem weszła w życie 1 września 2019 r., jednak część z nich została przesunięta na początek września 2020 r. Zmiany te dotyczą prowadzenia księgi ewidencji dzieci podlegających obowiązkowi rocznego przygotowania przedszkolnego i obowiązkowi szkolnemu, księgi uczniów, księgi słuchaczy i księgo wychowanków również w postaci elektronicznej (za zgodą organu prowadzącego – wyłącznie w postaci elektronicznej). Wchodzące z tym dniem przepisy określają również wymogi techniczne dla systemów informatycznych służących do prowadzenia ww. dzienników elektronicznych. Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami przejściowymi określonymi w rozporządzeniu zmieniającym, publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, prowadzące dzienniki elektroniczne przed 1 września 2020 r., powinny dostosować ich prowadzenie do nowych zasad w terminie do 31 sierpnia 2021 r. Zmiana wchodzi w życie 1 września 2020 r. Subwencja oświatowa w 2020 r. Podstawę do wydania Rozporządzenia MEN w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2020 stanowi art. 28 ust. 6 Ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1530 ze zm.). Przepis ten zobowiązuje ministra właściwego ds. oświaty i wychowania do określenia, w drodze rozporządzenia, sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego. Należy przy tym zauważyć, że począwszy od 1 września 2019 r. przepis ten zobowiązuje do uwzględnienia przy tworzeniu ww. rozporządzenia m.in.: 1) liczby nauczycieli stażystów uprawnionych do świadczenia na start, 2) sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Dlatego akt wykonawczy obowiązujący w 2020 r. zostanie wydany z uwzględnieniem powyższych, rozszerzonych wytycznych. Ma to w ocenie MEN doprowadzić do udzielenia finansowego wsparcia mniej zamożnym samorządom, przez przekazanie im zwiększonej subwencji. Wśród pozostałych zmian nowe Rozporządzenie zakłada: 1) sfinansowanie skutków finansowych zmian liczby etatów nauczycieli oraz ich awansu zawodowego, 2) sfinansowanie skutku na 2020 r. podwyżki wynagrodzeń nauczycieli, którą wprowadzono od dnia 1 września 2019 r., 3) przesunięcie środków w wysokość 12 225 tys. zł w związku z przejęciem szkół przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (5116 tys. zł) oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (7109 tys. zł), 4) wprowadzenia subwencjonowania branżowych szkół II stopnia, 5) uwzględnienia prognozy zapotrzebowania na pracowników, 6) kontynuację finansowania kształcenia zawodowego z uwzględnieniem zróżnicowania kosztów kształcenia według grup zawodowych, 7) uwzględnienie konieczności finansowania świadczenia dla nauczycieli stażystów „na start”, 8) wyłączenie z algorytmu podziału subwencji oświatowej etatów nauczycieli nieobecnych, a więc przebywających na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim i urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, 9) finansowanie oddziałów przygotowania wojskowego. Zmiana wchodzi w życie 1 stycznia 2020 r. Zmiana przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia nauczycieli – projekt Resort edukacji pracuje nad projektem Rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 416 ze zm.). Celem planowanych zmian jest zwiększenie wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych w drugiej i trzeciej grupie zaszeregowania płacowego oraz dla nauczycieli mianowanych w trzeciej grupie zaszeregowania płacowego. Zmiana ta ma związek z ustaloną w Rozporządzeniu RM z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1778) kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2020 r. w wysokości 2600 zł. Planowana zmiana Rozporządzenia MENiS spowoduje, że zwiększone stawki minimalne wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli o najniższym uposażeniu zniosą konieczność wypłaty przez jednostki samorządu terytorialnego dodatku wyrównawczego do płacy minimalnej. Tym samym minimalne wynagrodzenie zasadnicze wyniesie dla nauczycieli: 1) stażystów: a) w drugiej grupie zaszeregowania płacowego 2617 zł, b) w trzeciej grupie zaszeregowania płacowego 2600 zł; 2) kontraktowych: a) w drugiej grupie zaszeregowania płacowego 2663 zł, b) w trzeciej grupie zaszeregowania płacowego 2617 zł; 3) mianowanych – w trzeciej grupie zaszeregowania płacowego 2638 zł. Zmiana wchodzi w życie 1 stycznia 2020 r.