STAN PRAWNY NA 20 GRUDNIA 2019 Rejestracja w bazie danych o produktach i opakowaniach Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz wielu publikacji z zakresu prawa oświatowego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 701 ze zm.). Do końca roku kalendarzowego powinien zostać spełniony obowiązek zarejestrowania jednostki w bazie danych o produktach i opakowaniach (BDO). Zgodnie z art. 79 Ustawy o odpadach w BDO gromadzi się informacje m.in. o: • wprowadzanych na terytorium kraju opakowaniach, produktach w opakowaniach, w podziale na poszczególne rodzaje opakowań, oraz odpadach z nich powstających, • wprowadzanych pojazdach, zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, bateriach i akumulatorach oraz o odpadach z nich powstających, • wprowadzanych na terytorium kraju olejach smarowych, oponach oraz o odpadach z nich powstających, • osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu, • rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów oraz ich wytwórcach, • rodzaju i ilości odpadów poddanych przetwarzaniu i zastosowanych procesach przetwarzania, • transgranicznym przemieszczaniu odpadów, w tym odpadów opakowaniowych, zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, • składowiskach odpadów, z podziałem na składowiska w fazie eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej, w tym informacje o zamkniętych składowiskach odpadów w trakcie monitoringu, zamkniętych składowiskach odpadów, dla których został zakończony monitoring, z podaniem współrzędnych położenia granic obszaru składowiska określonych w państwowym systemie odniesień przestrzennych oraz rodzajów składowanych odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem składowisk odpadów, na których są składowane odpady zawierające azbest lub wydzielonych części na terenie składowisk zaliczonych do składowisk innych niż niebezpieczne i obojętne, przeznaczonych do składowania wyłącznie odpadów zawierających azbest. Lektura tego przepisu może prowadzić do wniosku, że szkoły, przedszkola i placówki nie mają obowiązku rejestracji w BDO, ponieważ zakres gromadzonych w nich danych nie ma nic wspólnego z działalnością jednostek oświatowych. Nie wprowadzają one do obrotu opakowań, pojazdów, olejów itd., natomiast wątpliwość co do tego, czy powinny się rejestrować w BDO budzi fakt, że prowadzą często np. zbiórkę zakrętek plastikowych, czy też zużytych baterii. Pamiętać jednak należy, że obowiązek rejestracji jest powiązany z zezwoleniem na zbieranie i przetwarzanie odpadów. Tymczasem zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 1 ww. Ustawy z obowiązku uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów zwalnia się podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów). Przepis ten wskazuje, że szkoły podlegają zwolnieniu od rejestracji, a co za tym idzie nie podlegają wpisowi do BDO. Taka interpretacja wynika też z wyjaśnień Ministra Klimatu (dostępnych na stronie: https://bdo.mos.gov.pl/news/objasnienia-prawne-ministra-klimatu-dotyczace-obowiazku-rejestracji-w-bdo/). Czytamy w nich, że zwolnienia całkowite z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów dotyczą: • osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, • podmiotów organizujących nieprofesjonalne zbieranie odpadów. Podmioty zwolnione całkowicie z ewidencji odpadów nie podlegają wpisowi do Rejestru-BDO. Wytwórcy odpadów objęci częściowymi zwolnieniami z prowadzenia ewidencji odpadów (ewidencja uproszczona) są obowiązani uzyskać wpis do Rejestru-BDO. Minister wyjaśnia, że sklepy, szkoły, urzędy, które przyjmują odpady o charakterze poużytkowym lub odpady opakowaniowe, są nieprofesjonalnym zbierającym te odpady. Pojęcie nieprofesjonalnego zbierania precyzuje art. 45 ust. 1 pkt 1 ww. Ustawy, a warunki, jakie musi spełniać ten podmiot – art. 45 ust. 2. Za odpady o charakterze poużytkowym (pokonsumpcyjnym) w przypadku drobnej działalności gospodarczej i biurowej można uznać zarówno niektóre odpady komunalne, jak i odpady niebezpieczne (drobny sprzęt elektryczny lub elektroniczny, jak np. świetlówki, laptopy, monitory – typu użytkowanego również w gospodarstwach domowych). Ważne! Prowadzący nieprofesjonalne zbieranie odpadów jest zwolniony z prowadzenia ewidencji odpadów, a co za tym idzie – nie podlega wpisowi do Rejestru-BDO. Szkoły, a przez analogię należy uznać, że również przedszkola i placówki, są nieprofesjonalnym zbierającym odpady i – w konsekwencji – nie podlegają wpisowi do Rejestru-BDO. Dodać należy, że zwolnienie to obejmuje wszystkie przedszkola niezależnie od ich formy organizacyjno-prawnej, a zatem zwolnione są zarówno szkoły i przedszkola publiczne, jak i szkoły i przedszkola niepubliczne.