STAN PRAWNY NA 29 LISTOPADA 2019 Procedura awansu zawodowego – przypadek wniosków złożonych do 31 października 2019 r. Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz wielu publikacji z zakresu prawa oświatowego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215), • Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1287), • Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2018 r. poz. 1574 ze zm.). W przypadku nauczycieli, którzy złożyli wnioski o podjęcie, odpowiednio, postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do 31 października danego roku, właściwy organ wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania im stopnia awansu zawodowego do 31 grudnia danego roku. Stopień nauczyciela kontraktowego nadaje dyrektor przedszkola, nauczyciela mianowanego – organ prowadzący, a nauczyciela dyplomowanego – organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Przekroczenie terminu wydania decyzji W KN nie ma mowy o konsekwencjach, jakie miałby ponieść dyrektor przedszkola, jeżeli nie wyda decyzji w terminie. Nie oznacza to jednak, że konsekwencje te nie wystąpią na podstawie innych regulacji. Nauczyciel, który nie uzyskał do 31 grudnia kolejnego stopnia awansu lub nie otrzymał w tym terminie odpowiedniej decyzji, ma prawo do złożenia skargi na działalność dyrektora przedszkola na podstawie art. 229 Kodeksu postępowania administracyjnego. Właściwym organem do rozpatrzenia takiej skargi, zgodnie z pkt 3 przywołanej regulacji, jest rada gminy. Procedura postępowania w przypadku awansu zawodowego: • po zakończeniu stażu opiekun stażu przedstawia dyrektorowi projekt oceny dorobku zawodowego, a nauczyciel składa dyrektorowi sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego; obie te czynności są dokonywane w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu, • natychmiast po zakończeniu stażu dyrektor występuje o opinię rady rodziców, która ma 14 dni na jej wydanie, • dyrektor ustala ocenę dorobku zawodowego w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia złożenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego. Od oceny dorobku zawodowego nauczycielowi przysługuje prawo odwołania do organu sprawującego nadzór pedagogiczny w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni. Ocena dorobku zawodowego nauczyciela ustalona przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest ostateczna. Co istotne dla nauczyciela, termin 21 dni przyznany organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny na rozpatrzenie odwołania jest terminem zawitym, czyli takim, którego przekroczenie rodzi określone konsekwencje. Artykuł 9c ust. 5e KN stanowi, że w przypadku niedotrzymania przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny terminu rozpatrzenia odwołania, nauczyciel jest dopuszczony, odpowiednio, do rozmowy kwalifikacyjnej lub egzaminu bądź może się ubiegać o akceptację komisji. W praktyce oznacza to, że jeżeli kurator nie rozpatrzy odwołania w terminie, powstaje skutek taki, jakby to odwołanie rozpatrzył z wynikiem pozytywnym dla nauczyciela. Gdy ostateczna ocena dorobku zawodowego nauczyciela jest negatywna, ponowna ocena dorobku może być dokonana po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora przedszkola, jednego dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy. Wniosek nauczyciela oraz komisja Jeśli ocena dorobku zawodowego jest pozytywna, nauczyciel może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego. Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania stopnia nauczyciela kontraktowego nauczyciel stażysta dołącza: • kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe poświadczone przez dyrektora przedszkola za zgodność z oryginałem, • zaświadczenie dyrektora przedszkola o: o wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich przedszkoli, w których nauczyciel odbywał staż, o dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu, o przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy; • kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczoną przez dyrektora przedszkola za zgodność z oryginałem, • kopię oceny dorobku zawodowego za okres stażu, poświadczoną przez dyrektora przedszkola za zgodność z oryginałem. W przypadku postępowania o nadanie stopnia nauczyciela kontraktowego to dyrektor przedszkola przeprowadza analizę formalną wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego, zgodnie z § 11 Rozporządzenia w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Zadaniem dyrektora jest sprawdzenie, czy wniosek zawiera wszystkie wymagane elementy. Jeżeli wniosek nie spełnia tych wymogów, dyrektor wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i wzywa nauczyciela do ich usunięcia w terminie 14 dni wraz z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków w terminie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Dyrektor powiadamia też nauczyciela, który złożył wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmowy na co najmniej 7 dni przed dniem posiedzenia komisji. Zadaniem dyrektora jest w dalszej kolejności powołanie tej komisji, a następnie wydanie decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia nauczyciela kontraktowego. Przepisy przejściowe Ponieważ regulacje dotyczące zasad nadawania stopni awansu zawodowego ulegały w ostatnich latach zmianom, należy przytoczyć obowiązujące przepisy przejściowe zawarte w Ustawie o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z art. 9 ust. 1 tego aktu w przypadku ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego staż rozpoczęty w roku szkolnym 2018/2019 trwa 12 miesięcy. Istotna jest też regulacja art. 9 ust. 2 ww. Ustawy. Po zakończeniu stażu, o którym mowa w ust. 1, czyli stażu nauczyciela stażysty trwającego rok, dokonywana jest ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu oraz przeprowadzane jest postępowanie kwalifikacyjne, zgodnie z przepisami ustawy zmienianej w art. 1 (KN) w brzmieniu nadanym Ustawą o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Oznacza to, że nauczyciele stażyści, którzy rozpoczęli staż 1 września 2018 r., skończą go już w innym stanie prawnym niż ten, który obowiązywał, gdy staż zaczynali. Różnice są znaczące, w 2018 r. bowiem KN i Rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli przewidywały, że nauczyciel stażysta będzie objęty postępowaniem egzaminacyjnym, a nie kwalifikacyjnym, jak jest obecnie. Ponadto po zakończeniu stażu miała być w stosunku do niego dokonywana ocena pracy, a nie ocena dorobku zawodowego. Nowe zasady stosowane do stażystów ubiegających się o stopień nauczyciela kontraktowego oznaczają również, że inny jest skład komisji, w której nie są obecnie przewidziani eksperci. Postępowanie kwalifikacyjne z punktu widzenia nauczyciela jest zatem prostsze. Kolejny przepis przejściowy to art. 10 Ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym do postępowań o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego, wszczętych i niezakończonych przed 1 września 2019 r., stosuje się przepisy dotychczasowe. Przepis ten dotyczy nauczycieli, którzy przed 1 września 2019 r. złożyli wniosek o wszczęcie postępowania. Przez przepisy dotychczasowe należy w tym wypadku rozumieć stan prawny, jaki istniał po 1 września 2018 r., a przed 1 września 2019 r., co oznacza konieczność choćby przeprowadzenia oceny pracy nauczyciela, a nie oceny dorobku zawodowego. Podobna zasada wynika również z art. 11 ww. Ustawy, zgodnie z którym w przypadku nauczycieli, którzy zakończyli staż na kolejny stopień awansu zawodowego w okresie od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r., lecz do 31 sierpnia 2019 r. nie otrzymali oceny pracy nauczyciela po zakończeniu stażu lub nie złożyli wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, ocena pracy nauczyciela po zakończeniu stażu jest dokonywana oraz postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne jest prowadzone według dotychczasowych przepisów. Ważne! Zatem jeżeli nauczyciel kontraktowy czy mianowany zakończył staż przed 1 września 2019 r. i jeszcze nie otrzymał oceny pracy, to ocena ta musi zostać dokonana, a samo postępowanie w sprawie nadania stopnia jest organizowane według regulacji obowiązujących 31 sierpnia 2019 r. Innymi słowy, nauczycieli tych nie dotyczą obecne regulacje awansu zawodowego, tylko poprzedni stan prawny.