Jak zwierzęta przygotowują się do zimy? – tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowała: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia pedagogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny. Opracowanie graficzne i merytoryczne: Wojciech Uhlik Cele główne: • posługiwanie się pojęciami związanymi ze zjawiskami przyrodniczymi, • kształtowanie postawy korelacji między światem ludzi a światem zwierząt, • rozwijanie postawy dbania o otaczający świat, • dostrzeganie podobieństw, • rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego, • przeliczanie. Cele szczegółowe: • zapoznanie z fotografiami zwierząt leśnych; poszukiwanie informacji na ich temat, • poznanie ludzi i zwierząt sposobów przygotowywania się do zimy, • odwoływanie się do własnych doświadczeń, • odpowiadanie na pytania, • tworzenie prac plastycznych, • przeliczanie elementów oraz oczek na kostce, • opowiadanie trzyelementowej historyjki obrazkowej, • wspólne granie w grę planszową, • oglądanie filmu przyrodniczego. Środki dydaktyczne: • fotografie zwierząt, albumy, karta główna, gra planszowa (karta pracy), plastelina, kostki do gry, pionki, pudełko, słoik z kompotem, poduszka, ubrania jesienne, kredki, film o leśnych zwierzętach, projektor, ekran. I. KARTA GŁÓWNA Poniższa ilustracja przedstawia leśne zwierzę – wiewiórkę. Można wykorzystać ją do omówienia szczegółowego wyglądu zwierzęcia oraz jego zwyczajów. Karta pracy nr 1 Praca z ilustracją – propozycje: • budowanie zdań opisujących wiewiórkę, • kolorowanie ogona, • dorysowywanie tła – środowiska życia wiewiórki, • pomoc w gromadzeniu zapasów – dorysowywanie orzechów zgodnie z instrukcją słowną nauczyciela, • karta główna – za wykonanie każdego z zadań zawartych w scenariuszu dzieci przyklejają sobie jeden orzeszek. II. ZADANIA DO WYKONANIA 1. Co to za zwierzę? Nauczyciel przedstawia dzieciom fotografie zwierząt, które zamieszkują w lesie. Wybiera te, które w naszym kraju spotkać można najczęściej. Dzieci oglądają zdjęcia: lisa, zająca, wiewiórki, sarny, dzika, wilka, niedźwiedzia. Wszystkie ilustracje zostają przyczepione w przedszkolnej sali do grubego sznurka za pomocą klamerek. Ważne, aby były dla dzieci cały czas widoczne. Następnie przedszkolaki wraz z wychowawcą wyruszają do biblioteki, gdzie wspólnie poszukują różnych informacji na temat zaprezentowanych zwierząt. Po wykonaniu zadania każdy z przedszkolaków przykleja orzech na karcie głównej. 2. Przygotowanie do zimy – zapasy To właśnie wiewiórka wprowadziła nas do tego zwierzęcego świata. Dlatego nim nastanie zima, będzie ona naszą przewodniczką w wykonywaniu kolejnych zadań. Niektóre zwierzęta, podczas przygotowań do zimy, gromadzą zapasy. Dzieci otrzymują od prowadzącego grę planszową „Wiewiórka i orzechy”. Ich zadaniem jest pokonanie wyznaczonej trasy tak, by nazbierać jak najwięcej orzechów na zimę. Oby tylko nasza ruda bohaterka nie zapomniała, gdzie zostały schowane. Aby dzieciom łatwiej było przeliczyć, ile orzechów nazbierały, po każdym rzucie wykonują tyle kulek z brązowej plasteliny, ile orzechów laskowych znajduje się w polu, na którym zatrzymał się uczestnik gry. Uwaga! Gdy gracz wyrzuci kostką sześć oczek, zatrzymuje się i nie rzuca drugi raz! Karta pracy nr 2 A czy ludzie nie mają pod tym względem czegoś wspólnego z naszymi leśnymi przyjaciółmi? Czy dzieci gromadziły kiedyś zapasy na zimę? W jaki sposób? Wychowawca z umieszczonego w sali pudełka wyciąga słoik z kompotem. Wraz z dziećmi opowiada o przygotowywanych przez nich w domu przetworach. Następnie każde dziecko otrzymuje kartę pracy, na której przedstawia, jakie przetwory przygotowywał z rodzicami czy dziadkami. Po wykonaniu zadania każdy z przedszkolaków przykleja orzech na karcie głównej. Karta pracy nr 3 3. Przygotowanie do zimy – sen Czy wiecie, że zwierzęta to również straszne śpiochy? Niektóre z nich zapadają w zimowy sen. To ich sposób na przetrwanie tego mroźnego czasu. W czasie zimy trudno jest znaleźć tyle pożywienia, by starczyło dla wszystkich. Natura znalazła zatem na to sposób. W końcu śpiące zwierzę zużywa mniej energii, przez co nie potrzebuje już tyle jeść. W sen zapadną niedźwiedź oraz jeż. A czy ludzie nie mają pod tym względem czegoś wspólnego z naszymi leśnymi przyjaciółmi? Może nie przesypiamy całej zimy, ale… Kto z przedszkolaków lubi zimą schować się pod ciepły kocyk? Zagłosujmy! Może znajdziemy tutaj pewne podobieństwo. Wychowawca z umieszczonego w sali pudełka wyciąga koc i poduszkę. Przedszkolaki otrzymują kartę pracy. Tym razem starają się przypomnieć sobie swój dowolny sen, który zilustrują w formie historyjki obrazkowej. Każda z historyjek powinna składać się z trzech obrazków. Po wykonaniu ilustracji każde dziecko opowiada o swoim śnie i prezentuje swoją pracę. Każdy z przedszkolaków, po wykonaniu zadania, przykleja orzech na karcie głównej. Karta pracy nr 4 4. Przygotowanie do zimy – zmiana futra Podczas przygotowań do zimy u zwierząt zmienia się również futro – gęstnieje, staje się grubsze i bardziej puchate. Wychowawca rozdaje dzieciom ilustracje: dzika, lisa i jelenia. Zadaniem przedszkolaków jest dorysowanie zwierzętom większej ilości futra. A czy ludzie nie mają pod tym względem czegoś wspólnego z naszymi leśnymi przyjaciółmi? Jak zmienia się wnętrze naszych domowych szaf, gdy nadchodzi zima? Wychowawca z umieszczonego w sali pudełka wyciąga różne ciepłe ubrania. Przedszkolaki nazywają je. Dzieci otrzymują kolejną kartę pracy – kontur człowieka. Ich zadaniem jest ubrać go tak, by był przygotowany na jesienną zmianę pogody. Po stworzeniu prac rozwieszamy je na przedszkolnej tablicy. Po wykonaniu zadania każdy z przedszkolaków przykleja orzech na karcie głównej. Karta pracy nr 5 5. Leśne kino Tydzień kończy się wspólnym oglądaniem filmu przyrodniczego o leśnych zwierzętach. Warto w tym celu udać się do dużej sali, gdzie można uruchomić projektor, wyświetlić film na dużym ekranie, gdzie dzieci będą mogły wygodnie rozsiąść się na poduszkach. Po wykonaniu zadania każdy z przedszkolaków przykleja orzech na karcie głównej.