STAN PRAWNY NA 25 WRZEŚNIA 2024
Doradztwo zawodowe, choć nie jest przedmiotem szkolnym i nie pojawia się na świadectwach, stanowi obowiązkowy element edukacji szkolnej na różnych jej etapach. Jakie obwiązki ma w związku z tym zagadnieniem dyrektor i na czym polega rola doradcy zawodowego w szkole?
Zgodnie z Ustawą Prawo oświatowe (art. 26a, art. 47 ust. 1 pkt 3 lit. c, art. 98 ust. 1 pkt 16, art. 109 ust. 1 pkt 7) system edukacji w Polsce przygotowuje uczniów do wyboru zawodu
i kierunku kształcenia. Wśród podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły ustawodawca wymienia zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, co znajduje swoje przełożenie w obowiązkach dyrektora, który ma zapewnić właściwą realizację wspomnianych zajęć.
Organizacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego
Organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego każda szkoła musi określić w statucie. Systemowy charakter działań ma zapewnić właściwe wsparcie uczniów w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych.
Już w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych działania doradcze mają charakter preorientacji zawodowej, której celem są wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań, uzdolnień. W klasach I–VI szkół podstawowych zajęcia z doradztwa polegają na prowadzeniu orientacji zawodowej, w ramach której uczniowie mają poznać wybrane zawody. Podejmowane przez nauczycieli działania powinny kształtować pozytywne postawy dzieci wobec pracy i edukacji, pobudzać ich zainteresowania i rozwijać uzdolnienia. Natomiast w klasach VII i VIII należy prowadzić zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego.
Doradztwo zawodowe jest realizowane na:
- zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego (realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia),
- obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego we wszystkich klasach szkoły podstawowej (realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia),
- zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII w wymiarze 10 godzin w roku (zajęcia prowadzi doradca zawodowy); dyrektor szkoły, uwzględniając ramowy plan nauczania, ustala dla poszczególnych klas i oddziałów tygodniowy rozkład zajęć z zakresu doradztwa zawodowego (§ 4 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół),
- zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej (realizują doradcy zawodowi, pedagodzy, psycholodzy lub inni nauczyciele prowadzący te zajęcia),
- zajęciach z wychowawcą opiekującym się oddziałem.
Ponadto realizacja doradztwa zawodowego powinna uwzględniać wizyty zawodoznawcze w zakładach pracy mające na celu udzielenie dzieciom i uczniom informacji o środowisku pracy w wybranych zawodach.
Program realizacji doradztwa zawodowego
Na każdy rok szkolny doradca zawodowy albo inny nauczyciel odpowiedzialny za realizację doradztwa zawodowego w szkole (wyznaczony przez dyrektora szkoły) opracowują program realizacji doradztwa zawodowego. Program musi uwzględniać wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, potrzeby uczniów, rodziców oraz lokalne/regionalne działania związane z doradztwem zawodowym. Stąd też wynika konieczność przeprowadzania diagnozy wskazanych potrzeb.
Program musi określać:
