Czy wiesz, że…? Opracował: Paweł Jankowski, absolwent psychologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; pracował z chorującymi psychicznie i osobami z niepełnosprawnościami intelektualnymi; interesuje się psychologią społeczną, zaburzeniami osobowości i psychologią uzależnień Gustaw Le Bon to jeden z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych, a zarazem niedocenionych myślicieli przełomu XIX i XX w. Francuski lekarz, podróżnik, antropolog i doradca polityczny żył w latach 1841–1931 i zasłynął szeregiem trafnych spostrzeżeń, które okazały się prorocze w kontekście późniejszych wydarzeń historycznych. Le Bon miał także bardzo duży udział w rozwoju nauk społecznych, szczególnie socjologii i psychologii społecznej. Jako pierwszy opisał zjawisko tłumu i dostrzegł mechanizmy psychologiczne jego funkcjonowania. To, co francuski myśliciel nazwał „prawem jedności umysłowej tłumu”, jest obecne w dzisiejszej psychologii społecznej pod nazwą „rozprzestrzeniania się emocji w tłumie”. Dostrzegał on też wagę indywidualizmu dla rozwoju społeczno-gospodarczego. Podchodził z dystansem nie tylko do Kościoła, ale także samej wiary, wskazując jednocześnie możliwości, jakie z niej płyną. Zawzięcie krytykował ideologię socjalistyczną, widząc w niej źródło rozkładu ekonomicznego Europy. Dorobek Francuza pierwotnie doceniali przede wszystkim politycy. Jego dziełami inspirowali się tak różni działacze, jak prezydent USA Theodore Roosevelt, włoski dyktator Benito Mussolini czy… bolszewicki wódz Włodzimierz Lenin. Obiektem ich zainteresowania była przede wszystkim bardzo kontrowersyjna (głównie ze względu na otwarcie rasistowskie tezy) Psychologia rozwoju narodów. Le Bon wydał jednak znacznie więcej publikacji, spośród których na język polski przetłumaczone zostały m.in.: Psychologia socjalizmu, Psychologia tłumu czy Francuz w Tatrach. Ta ostatnia pozycja to zapiski francuskiego myśliciela z podróży po polskich górach. Warto dodać, że jego koncepcjami inspirował się także Zygmunt Freud, który powoływał się na pracę Psychologia tłumu, rozważając zagadnienie nieświadomości. Z kolei Gordon Allport w 1954 r. na Uniwersytecie Harvarda określił Psychologię tłumu „najbardziej wpływową książką, jaka kiedykolwiek napisana została w obszarze psychologii społecznej”.