STAN PRAWNY NA 8 LISTOPADA 2019

Profilaktyka uzależnień – raport NIK-u, czyli… bitwa o programy rekomendowane

Opracowała: Zofia Grudzińska, psycholog, nauczycielka języka angielskiego, współzałożycielka i koordynatorka ruchu społecznego Obywatele dla Edukacji; w swojej pracy stosuje podejście „autonomii ucznia”
 
We październiku br. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała Informację o wynikach kontroli prowadzonej w obszarze profilaktyki uzależnień od alkoholu i narkotyków (całość dostępna na stronie internetowej NIK-u: www.nik.gov.pl/aktualnosci/profilaktyka-uzaleznien-od-alkoholu-i-narkotykow.html). Kontrolą objęto działania realizowane w latach 2016–2019 (do zakończenia kontroli), uwzględniając dane z lat 2013–2015.

Cel i zakres kontroli

Polski system profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii oparty jest na trzech różnych poziomach administracji: rządowej, samorządów wojewódzkich oraz samorządów gminnych. Kontrolerzy NIK-u wzięli pod lupę jakość programów tworzonych i wdrażanych na każdym z tych – w założeniu komplementarnych – poziomów. Ogólne ramy wyznacza Narodowy Program Zdrowia, w nawiązaniu do którego konstruowane są wojewódzkie programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, programy przeciwdziałania narkomanii oraz, na szczeblu lokalnym, gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz programy przeciwdziałania narkomanii.
Skontrolowano m.in. Ministerstwo Zdrowia (odpowiedzialne za Narodowy Program Zdrowia), Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Biuro ds. Zapobiegania Narkomanii, cztery regionalne ośrodki tworzenia polityki społecznej (działające na poziomie czterech województw), urzędy marszałkowskie województwa zachodniopomorskiego i wielkopolskiego, 23 urzędy gmin, dwa ośrodki pomocy społecznej.
 
Celem kontroli NIK-u było zwrócenie uwagi na ewentualne wady w obowiązujących przepisach i regulacjach lub sposobie ich wdrażania, uniemożliwiające skuteczne wykonywanie zadań (do których należy poszerzenie, udoskonalenie i wdrożenie działań profilaktycznych o potwierdzonej skuteczności), a także – w konsekwencji – efektywne wykorzystanie środków przeznaczanych na profilaktykę uzależnień.
 
Dlaczego programy rekomendowane są lepsze?