STAN PRAWNY NA 11 PAŹDZIERNIKA 2019 Zmiana przepisów dotyczących wymagań stawianych dyrektorom w publicznych jednostkach oświaty Opracował: Marcin Majchrzak, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce (Dz.U. z 2017 r. poz. 1597 ze zm.), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.), • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), • Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce (Dz.U. z 2019 r. poz. 1661), • Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1480). 1 września 2019 r. weszła w życie zmiana przepisów dotyczących wymagań stawianych osobom zajmującym stanowiska dyrektorskie i kierownicze w publicznych jednostkach oświaty. Zmiany te mają głównie charakter dostosowujący. Wymagania stawiane kadrze kierowniczej publicznych jednostek oświaty a ocena pracy Wymagania stawiane kadrze kierowniczej publicznych jednostek oświaty określone są w Rozporządzeniu w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 62 ust. 4 Ustawy Prawo oświatowe, zobowiązującego m.in. ministra właściwego ds. oświaty do określenia, w drodze rozporządzenia, ww. wymagań. Jednocześnie, począwszy od 1 września 2018 r., wprowadzone zostały w KN zmiany w zasadach dokonywania awansu zawodowego oraz oceny pracy nauczycieli. W ich efekcie: • wprowadzona została obligatoryjność dokonywania oceny pracy nauczyciela, • rozszerzono skalę ocen pracy z trzystopniowej na czterostopniową (dodana została ocena „bardzo dobra”), • w większym stopniu powiązano uzyskaną przez nauczyciela ocenę pracy z procedurą awansu zawodowego, • zastąpiono ocenę dorobku zawodowego za okres stażu oceną pracy uwzględniającą m.in. dorobek zawodowy nauczyciela za okres stażu. Ważne! Po ostatniej nowelizacji KN, która weszła w życie 1 września 2019 r., większość z tych zmian została cofnięta do stanu sprzed września 2018 r. Pozostawiono jednak rozszerzoną, czterostopniową skalę ocen pracy nauczycieli. W związku z powyższym Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce (dalej: Rozporządzenie) wprowadziło zmianę dostosowującą, mającą na celu wprowadzenie wymagania, na podstawie którego osoby zajmujące stanowisko dyrektora, wicedyrektora oraz inne stanowisko kierownicze (np. w placówce) posiadały co najmniej bardzo dobrą ocenę pracy, uzyskaną w okresie ostatnich pięciu lat pracy, a nie – jak dotychczas – co najmniej dobrą ocenę pracy uzyskaną: • w przypadku dyrektora – w okresie ostatnich pięciu lat pracy, • w przypadku wicedyrektora – w okresie ostatnich czterech lat pracy, • w przypadku nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze – w okresie ostatnich trzech lat pracy. Pozostałe zmiany wprowadzane w Rozporządzeniu Nowością wprowadzoną omawianym Rozporządzeniem jest możliwość zajmowania stanowiska dyrektora, wicedyrektora albo innego stanowiska kierowniczego przez nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, zatrudnionego na stanowisku związanym z oświatą w: • urzędzie organu administracji rządowej, • urzędzie organu administracji samorządowej, • kuratorium oświaty, • Centrum Edukacji Artystycznej, • CKE i okręgowych komisjach egzaminacyjnych, który spełnia wymagania określone w Rozporządzeniu, z wyjątkiem wymogu posiadania co najmniej bardzo dobrej oceny pracy albo pozytywnej oceny dorobku zawodowego. Natomiast w przypadku cudzoziemców ubiegających się o stanowisko dyrektora publicznej placówki poszerzony został katalog możliwości potwierdzania znajomości języka polskiego (zmieniony § 1 pkt 11). Obecnie, oprócz znajomości języka polskiego poświadczonej na zasadach określonych w Ustawie o języku polskim, znajomość języka polskiego potwierdza również ukończenie studiów na kierunku filologia polska lub posiadanie uprawnień tłumacza przysięgłego języka polskiego. Pozostałe ze zmian mają charakter wyłącznie dostosowujący, związany z: • przekształcaniem 1 września 2019 r. dotychczasowych szkolnych punktów konsultacyjnych w szkoły polskie, na podstawie art. 77 ust. 1 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, • wejściem w życie Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w której dodany został m.in. obowiązek spełnienia w przypadku nauczycieli akademickich wymogu niekaralności karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 276 ust. 1 tej Ustawy, i zmianą w terminologii dotyczącej poziomu studiów z zakresu zarządzania, wymaganych od dyrektora publicznej placówki. Przepisy przejściowe Zawarte w Rozporządzeniu przepisy przejściowe przewidują, że osoby zajmujące w dniu wejścia w życie niniejszej regulacji (a więc 1 września 2019 r.) stanowisko dyrektora publicznego przedszkola, publicznej szkoły i publicznej placówki lub zespołu publicznych przedszkoli, szkół lub placówek oraz stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub zespołu publicznych szkół przy przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym lub przedstawicielstwie wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej mogą zajmować to stanowisko do końca okresu, na jaki odpowiednio powierzono to stanowisko lub powołano na to stanowisko (§ 2 ust. 1 Rozporządzenia). Natomiast osoby zajmujące w dniu wejścia w życie niniejszego Rozporządzenia inne stanowiska kierownicze niż wymienione powyżej mogą zajmować te stanowiska do końca okresu, na jaki odpowiednio powierzono to stanowisko lub powołano na to stanowisko (§ 2 ust. 2 Rozporządzenia). W przypadku konkursów na stanowisko dyrektora, ogłoszonym przed 1 września 2019 r., a także do osoby wyłonionej w wyniku takiego konkursu stosuje się przepisy Rozporządzenia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce w brzmieniu do 31 sierpnia 2019 r. Jeżeli osobą wyłonioną w wyniku konkursu, o którym mowa powyżej, jest nauczyciel akademicki, przed powierzeniem stanowiska dyrektora będzie on zobowiązany złożyć oświadczenie, że nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 276 ust. 1 Ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce.