STAN PRAWNY NA 20 WRZEŚNIA 2019 Realizacja pokontrolnych zaleceń kuratora Opracował: Wojciech Wasielewski, pracownik kuratorium oświaty Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1658), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U z 2017 r. poz. 1611), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575 ze zm.). Realizacja zaleceń pokontrolnych w przedszkolu jest skutkiem stwierdzonego podczas kontroli naruszenia przepisów prawa w działalności lub dokumentacji placówki. Podstawowym aktem prawnym regulującym sposób i zakres kontroli oraz uprawnienia organu sprawującego nadzór pedagogiczny do wydawania dyrektorowi przedszkola zaleceń, wniosków i uwag jest Ustawa Prawo oświatowe. W art. 55 tego aktu określono m.in., że zakres wydawanych przez wizytatorów zaleceń dotyczy oceny stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innej działalności statutowej przedszkola. Nadzorowi podlegają w szczególności: • zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami, • realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania, • przestrzeganie statutu przedszkola, • przestrzeganie praw dziecka oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach, • zapewnienie dzieciom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. Ustalenia kontroli ujmowane są w protokole, w którym zamieszczone są również zalecenia pokontrolne (§ 17 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego). Warto przypomnieć, że zalecenia to postępowanie, które ktoś komuś zaleca. Zalecenia muszą wynikać z konkretnych przepisów prawa, a postępowanie (działanie), które jest w protokole zalecane, musi być wykonalne, a więc: • nie może być zbyt ogólne, • nie może pozostawać w sprzeczności z przepisami prawa, • musi być skierowane do podmiotów, które są właściwe do realizacji takiego działania. Kontrole planowe Kontrola podejmowana przez kuratora oświaty w trybie działań planowych jest przeprowadzana z wykorzystaniem arkuszy kontroli zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i publikowanych na stronie ministerstwa. O planowej kontroli i jej tematyce kurator oświaty powiadamia dyrektora w terminie siedmiu dni przed jej rozpoczęciem. W roku szkolnym 2019/2020 dyrektor przedszkola, chcąc przygotować się do kontroli planowych, powinien zapoznać się z kierunkami nadzoru pedagogicznego w zakresie ewaluacji w następujących kwestiach: 1. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 2. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 3. Rodzice są partnerami przedszkola. Kontrole doraźne W przedszkolach realizowane są również kontrole doraźne, przeprowadzane najczęściej na skutek skarg wnoszonych przez rodziców, obejmujące przeważnie następujące zagadnienia: • sprawowanie nadzoru pedagogicznego przez dyrektora przedszkola, • kwalifikacje zatrudnionych nauczycieli, • zapewnienie dzieciom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki, • przestrzeganie statutu i organizacji pracy przedszkola, • prowadzenie dokumentacji przedszkolnej, • realizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego, • prawidłowość udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W ramach powyższych kontroli kuratorzy wydawali dyrektorom przedszkoli zalecenia dotyczące m.in.: • przedstawiania radzie pedagogicznej planu nadzoru pedagogicznego w terminie do 15 września danego roku szkolnego, • prowadzenia kontroli i wspomagania nauczycieli w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego, • przedstawiania nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, • zatrudniania nauczycieli zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, • określenia w statucie przedszkola sposobu sprawowania opieki nad dziećmi w czasie zajęć, • zapewnienia poszkodowanemu dziecku prawidłowej opieki oraz fachowej pomocy medycznej, • zabezpieczenia szlaków komunikacyjnych wychodzących poza teren przedszkola oraz prowadzących na plac zabaw w sposób uniemożliwiający wyjście dzieci na jezdnię, • odnotowywania w protokole kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów przedszkola, daty przeprowadzenia tej kontroli i sporządzenia protokołu, • uwzględniania w ramowym rozkładzie dnia ministerialnych wytycznych dotyczących realizacji podstawy programowej, • zorganizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dziecku oraz udzielania wsparcia nauczycielom i rodzicom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Realizacja pokontrolnych wytycznych Dyrektor przedszkola w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania protokołu kontroli może zgłosić do kuratora pisemne umotywowane zastrzeżenia do ustaleń w nim zawartych. Następnie kurator przekazuje dyrektorowi pisemne stanowisko wobec zastrzeżeń. Dyrektor przedszkola, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń, a w przypadku wniesienia zastrzeżeń – w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia o nieuwzględnieniu zastrzeżeń, jest zobowiązany powiadomić: • organ sprawujący nadzór pedagogiczny o sposobie realizacji zaleceń, • organ prowadzący przedszkole o otrzymanych zaleceniach oraz o sposobie ich realizacji. Jeżeli zalecenie dotyczy bezpieczeństwa dzieci, powinno zostać zrealizowane niezwłocznie. Kurator może przeprowadzić kontrolę wykonania zaleceń po terminie wskazanym w protokole. W przypadku rażących uchybień, w szczególności gdy przedszkole prowadzi swoją działalność z naruszeniem przepisów Ustawy Prawo oświatowe, organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić, w drodze decyzji, usunięcie uchybień w wyznaczonym terminie. Jeżeli dyrektor nie usunie w wyznaczonym terminie uchybień, organ sprawujący nadzór pedagogiczny występuje do organu prowadzącego przedszkole z wnioskiem o odwołanie dyrektora z końcem albo w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Przepisów tych nie stosuje się, jeżeli naruszenie Ustawy nastąpiło w związku z uchwałą organu jednostki samorządu terytorialnego. Zatem dyrektor przedszkola, kiedy zostaje zobowiązany przez organ prowadzący przedszkola do działania niezgodnego z prawem, powinien domagać się wskazania podstawy prawnej (najlepiej w formie pisemnej) wynikającej z uchwały lub decyzji uzasadniającej naruszenie przepisów prawa.