STAN PRAWNY NA 20 WRZEŚNIA 2019 Zmiany programowe w kształceniu zawodowym Opracowała: Ewa Norkowska, konsultant ds. prawa oświatowego, kadry kierowniczej, nadzoru pedagogicznego, ewaluacji. Ekspert MEN-u ds. awansu zawodowego nauczycieli. Wieloletni dyrektor, aktualnie kierownik ds. kształcenia zawodowego w Dolnośląskim Ośrodku Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli we Wrocławiu Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019 r. poz. 639). Reforma kształcenia zawodowego rozpoczęła się w 2017 r. wprowadzeniem do systemu polskiej oświaty w miejsce zasadniczych szkół zawodowych branżowych szkół I stopnia (BSI) oraz zapowiedzią uruchomienia w roku szkolnym 2019/2020 pięcioletnich techników, a od roku 2020/2021 – branżowych szkół II stopnia (BSII). W związku ze zmianami organizacyjnymi pojawiła się konieczność zmian programowych, które mają prowadzić do wzmocnienia drożności systemu edukacji oraz przygotować uczniów do uzyskania niezbędnych i dodatkowych uprawnień zawodowych. Wdrożenie zapisów obowiązującego prawa jest dla dyrektorów szkół zawodowych wielkim wyzwaniem, gdyż muszą realizować równolegle obowiązujące dwa rozporządzenia dotyczące klasyfikacji zawodów, dwa rozporządzenia dotyczące podstaw programowych oraz rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania. Zmiany W technikum m.in. zwiększono liczbę godzin do dyspozycji dyrektora szkoły o godzinę. Założeniem jest, aby godziny te były przeznaczone na rozwój zainteresowań i uzdolnień uczniów lub na realizację przedmiotów w zakresie rozszerzonym – jeżeli kształcenie w zawodzie szkolnictwa branżowego tego wymaga. Można je przeznaczyć również na zajęcia związane z kształtowaniem kompetencji zawodowych. Zwiększono też liczbę godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe – z 51 do 56 (w pięcioletnim okresie nauczania). Zmniejszono z 9 do 7 godzin (tygodniowo) wymiar godzin kształcenia zawodowego w klasie programowo najwyższej technikum, przenosząc je do realizacji w klasach programowo niższych. Ta zmiana umożliwi uczniowi klasy V technikum przystąpienie do egzaminu zawodowego w styczniu/lutym danego roku. Uczeń technikum będzie wybierał jeden przedmiot realizowany w zakresie rozszerzonym. Możliwość dokonania wyboru drugiego przedmiotu realizowanego w zakresie rozszerzonym będzie uwarunkowana możliwościami kadrowymi, organizacyjnymi i finansowymi szkoły. Zmniejszono liczbę godzin przeznaczonych na realizację przedmiotów w zakresie rozszerzonym (z 14 do 8), aby umożliwić dyrektorowi ustalenie przedmiotu rozszerzonego, na który należy przeznaczyć odpowiednio co najmniej 6 lub 8 godzin tygodniowo (w pięcioletnim okresie nauczania). Wskazano przeznaczenie liczby godzin stanowiących różnicę między sumą godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego a minimalną liczbą godzin kształcenia zawodowego dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, określoną w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego. W załącznikach nr 7, 10, 11 i 12 do Rozporządzenia określono minimalny wymiar godzin kształcenia zawodowego przeznaczony na realizację zajęć w formie zajęć praktycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Bardzo duży nacisk położono na kształcenie dualne, zasięganie opinii ze strony pracodawców, a nawet ich współudział w pisaniu programów nauczania, tak by były one jak najbardziej dostosowane do lokalnego rynku pracy. Wprowadzone zmiany programowe zestawiono w tabelach nr 1 i nr 2 (w załącznikach do niniejszego artykułu).