STAN PRAWNY NA 20 WRZEŚNIA 2019 Zmiany dotyczące promowania oraz klasyfikowania uczniów od 1 września 2019 r. Opracował: Michał Koczan, radca prawny, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu, współzałożyciel Kancelarii Koczan Górny Radcy Prawni Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 373), • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1481), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1534), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 czerwca 2017 roku w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1322), • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 843 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 lutego 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 372), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.). Nowe zasady oceniania Rozporządzenie z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych reguluje materię dotychczas unormowaną w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Nowe Rozporządzenie wprowadza szereg zmian zmierzających do ujednolicenia przepisów wykonawczych z nowymi regulacjami ustawowymi. Nowelizacja Ustawy Prawo oświatowe z dnia 22 listopada 2018 r. w art. 1 pkt 3 lit. k zakłada m.in. poszerzenie definicji „kształcenia ustawicznego”, przez które, od 1 września 2019 r., należy rozumieć kształcenie w szkołach dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny. Nowa definicja kształcenia ustawicznego wiąże się ze zmianą art. 44zb pkt 1 i 8 Ustawy o systemie oświaty, które to przepisy zawierają delegację ustawową dla ministra właściwego ds. oświaty i wychowania do wydania przepisów wykonawczych regulujących zasady oceniania, klasyfikowania i promowania. Ustawodawca postanowił rozdzielić powyższe zasady w szkołach dla dzieci i młodzieży od zasad oceniania, klasyfikowania i promowania dotyczących słuchaczy szkół dla dorosłych, branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych. Ważne! Zmiany będą dotyczyły uczniów w szkołach publicznych, a także słuchaczy w szkołach publicznych dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych. Przepisy dotychczasowego Rozporządzenia będą jednak obowiązywały do czasu zakończenia kształcenia przez uczniów branżowej szkoły I stopnia będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, którzy rozpoczęli kształcenie w latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019, oraz uczniów dotychczasowych szkół policealnych dla dzieci i młodzieży, a także słuchaczy szkół policealnych dla dorosłych. Podstawę do dalszego stosowania przepisów Rozporządzenia z 3 sierpnia 2017 r. stanowi art. 168 ust. 2 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Ponadto, jak wynika z art. 363 Ustawy przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe, w przypadku szkół ponadgimnazjalnych, do czasu zakończenia kształcenia w tych placówkach, zastosowanie będą miały nadal przepisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Uczniowie szkół podstawowych W zasadzie promowanie i klasyfikacja uczniów szkół podstawowych nie ulegnie zmianie. Na pierwszy rzut oka rozdział 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. nie różni się niczym od rozdziału 2 o tym samym tytule znajdującego się w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 roku. Jeśli jednak zagłębimy się w treść powyższych rozdziałów, to dostrzeżemy, że wprowadzono zmiany, chociaż w większości mają one na celu dostosowanie treści Rozporządzenia do nowego brzmienia Ustawy o systemie oświaty. W nowym Rozporządzeniu pojawiły się w rozdziale 2 nieznaczne zmiany odnoszące się do szkół podstawowych. W § 9 ust. 2 ww. Rozporządzenia usunięto wyrażenie „obowiązkowe” w odniesieniu do zajęć wychowania fizycznego. W praktyce ta zmiana nie powinna mieć większego znaczenia, ponieważ uczniowie i tak będą musieli wypełnić normy wynikające z art. 28 ust. 2 zd. 2 Ustawy Prawo oświatowe, gdzie obowiązkowy wymiar zajęć wychowania fizycznego dla uczniów klas IV–VIII szkół podstawowych wynosi 4 godziny lekcyjne, a dla uczniów szkół ponadpodstawowych – 3 godziny lekcyjne tygodniu. W ramach tego wymiaru, jako dopuszczalne formy realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego, Rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego wymienia zajęcia klasowo-lekcyjne oraz zajęcia do wyboru przez uczniów. W § 15 ust. 10 Rozporządzenia z dnia 22 lutego 2019 r. zrezygnowano ze zwrotu „w szczególności”, tworząc tym samym enumeratywne (wyczerpujące) wyliczenie składników protokołu z egzaminu klasyfikacyjnego. Tak samo zrobiono w przypadku § 16 ust. 7, tyle że odnośnie protokołu z egzaminu poprawkowego, § 17 ust. 9 dotyczącego protokołu ze sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia oraz § 17 ust. 11 w przypadku protokołu z posiedzenia komisji przeprowadzającej sprawdzian z wiedzy i umiejętności ucznia. Te zmiany przede wszystkim pomagają we właściwym stosowaniu przepisów i uniknięciu błędnych interpretacji. Większego znaczenia nie będzie miało także usunięcie stwierdzenia „nie później niż” w § 17 ust. 4 Rozporządzenia z dnia 22 lutego 2019 r., gdyż sens tego przepisu pozostanie taki sam jak w przypadku Rozporządzenia z dnia 3 sierpnia 2017 roku, a więc wymóg przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia w ciągu 5 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń przez ucznia lub jego rodziców odnośnie rocznej oceny klasyfikacyjnej. Słuchacze w publicznych szkołach dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych Rozdział 3 nowego Rozporządzenia został poświęcony ocenianiu, kształceniu i promowaniu słuchaczy w publicznych szkołach dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych. Określone tam zasady są zbieżne z obecnie obowiązującymi w szkołach dla dorosłych. Oznacza to, że klasyfikowanie i promowanie odbywać się będą po każdym semestrze na podstawie egzaminów semestralnych przeprowadzanych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Nowe przepisy przewidują także dla słuchaczy szkół branżowych II stopnia, podobnie jak to ma miejsce w przypadku szkół policealnych dla dorosłych, możliwość zwalniania słuchacza z zajęć praktycznych i praktyk zawodowych na podstawie zaświadczenia wydanego przez pracodawcę. Niepełnoletnich słuchaczy branżowej szkoły II stopnia i szkoły policealnej będą dotyczyły te same przepisy, co niepełnoletnich słuchaczy szkół dla dorosłych. Młodociani pracownicy Zgodnie z § 18 ust. 3 i 4 nowego Rozporządzenia uczniowi, będącemu młodocianym pracownikiem, wlicza się do średniej rocznej ocen klasyfikacyjnych roczne oceny klasyfikacyjne uzyskane z zajęć realizowanych w ramach turnusu dokształcania teoretycznego, jeżeli na nie uczęszczał, a także roczną ocenę klasyfikacyjną uzyskaną z zajęć praktycznych realizowanych u pracodawcy. Oceny z wychowania fizycznego W stosunku do dotychczas obowiązujących przepisów zmienią się zasady oceniania zajęć z wychowania fizycznego w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej. Na podstawie nowelizacji art. 28 ust. 2 upo., która weszła w życie 1 września 2019 r., zajęcia te będą organizowane w szkołach publicznych dla dzieci i młodzieży oraz w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej, prowadzących kształcenie w formie dziennej. W związku z powyższym zajęcia z wychowania fizycznego będą oceniane wyłącznie w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej, prowadzących kształcenie w formie dziennej, zaś nie będą oceniane w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej kształcących w formie stacjonarnej lub zaocznej, a także w szkołach dla dorosłych. Warto pamiętać, że – w myśl nowych przepisów upo. – forma stacjonarna kształcenia to nie to samo, co forma dzienna. Zgodnie z art. 4 pkt 29a i 29b upo. w brzmieniu od 1 września 2019 r. przez kształcenie w formie dziennej należy rozumieć kształcenie, które odbywa się przez pięć albo sześć dni w tygodniu w przypadkach określonych w przepisach wydanych odpowiednio na podstawie art. 111 pkt 14 lub art. 113 pkt 9 upo., natomiast kształceniem w formie stacjonarnej jest kształcenie, które odbywa się przez trzy lub cztery dni w tygodniu, w myśl przepisów wydanych na podstawie art. 111 pkt 14 ww. Ustawy. Uczniowie czteroletniego technikum Od 1 września weszły w życie także przepisy regulujące sytuację uczniów czteroletniego technikum, którzy rozpoczną kształcenie od roku szkolnego 2019/2020. Rozporządzeniem zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych unormowano kwestię dotyczącą zwolnienia z realizacji niektórych zajęć uczniów dotychczasowego czteroletniego technikum, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku uczniów technikum pięcioletniego. Dyrektor technikum prowadzącego kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje: • naukę jazdy pojazdem silnikowym – zwalnia z realizacji tych zajęć ucznia, który przedłoży prawo jazdy odpowiedniej kategorii, • naukę języka migowego – zwalnia z realizacji tych zajęć ucznia niewidomego lub słabowidzącego. W przypadku zwolnienia ucznia z powyższych zajęć z wyżej wskazanych powodów w dokumentacji przebiegu nauczania należy wpisać „zwolniony” albo „zwolniona”, a gdy dotyczy to nauki jazdy – dodatkowo podać numer i kategorię posiadanego przez ucznia prawa jazdy oraz datę wydania uprawnienia.