OPUBLKOWANO: 1 PAŹDZIERNIKA 2015
ZAKTUALIZOWANO: 30 WRZEŚNIA 2016
Zmiany w zakresie żywienia dzieci w jednostkach systemu oświaty
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 594 ze zm.),
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2015 r. poz. 35),
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1256).
Normy i dokumenty pomocne przy planowaniu żywienia:
- Instytut Żywności i Żywienia. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, red. prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz, 2012.
- Instytut Żywności i Żywienia. Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia, red. prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz, 2008.
- Instytut Żywności i Żywienia. Obiady szkolne z uwzględnieniem zasad Dobrej Praktyki Higienicznej oraz systemu HACCP dla posiłków szkolnych, red. prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz, 2008.
Od 1 września 2015 r. obowiązują regulacje określające zasady sprzedaży, reklamy i promocji środków spożywczych oraz wymagania w zakresie żywienia dzieci i młodzieży w ramach żywienia zbiorowego w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, a także w placówkach systemu oświaty. Zmiany wprowadzono etapami. Najpierw dokonano modyfikacji w Ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia – na podstawie nowelizacji z 28 listopada 2014 r. dodano dział IIa określający środki spożywcze oraz zasady żywienia dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty. Przyjęto, że na terenie wskazanych jednostek sprzedawane mogą być wyłącznie środki spożywcze objęte grupami środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w tych jednostkach, a ponadto w ramach żywienia zbiorowego stosowane mogą być wyłącznie środki spożywcze, które spełniają określone wymagania. Upoważniono przy tym podmiot kierujący jednostką do rozwiązania, bez zachowania terminu wypowiedzenia, umowy z podmiotem prowadzącym sprzedaż środków spożywczych lub działalność w zakresie zbiorowego żywienia dzieci i młodzieży w sposób sprzeczny z nowymi wymaganiami.
Dodane przepisy obowiązują od 1 września 2015 r. Za nieprzestrzeganie wymagań ustawowych w zakresie sprzedaży, reklamy lub promocji albo stosowania w ramach zbiorowego żywienia w jednostce systemu oświaty innych niż dozwolone środków spożywczych wprowadzono sankcje w postaci kary pieniężnej w wysokości do 30-krotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający.
Z kolei 26 sierpnia 2015 r. minister zdrowia wydał rozporządzenie określające grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży. Rozporządzenie w tych jednostkach, podobnie jak zmiany ustawowe, zaczęło obowiązywać od 1 września 2015 r. 26 lipca 2016 r. Ministerstwo Zdrowia wydało jednak nowy akt prawny, które weszło w życie 1 września 2016 r. Do 31 grudnia 2016 r. w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty mogą być wszelako stosowane środki spożywcze określone w przepisach zeszłorocznego Rozporządzenia.
Nowe Rozporządzenie składa się z dwóch paragrafów, z czego w jednym określono grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty, a w drugim – wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego w jednostkach systemu oświaty.
Cel proponowanych rozwiązań
Głównym celem wprowadzonych przepisów jest ochrona zdrowia dzieci i młodzieży przy jednoczesnym poszerzeniu oferty żywieniowej sklepików szkolnych, a tym samym uwzględnieniu ograniczenia sprzedaży środków spożywczych zawierających znaczne ilości cukru, tłuszczu oraz soli. Zaproponowane przepisy mają również na celu edukację w zakresie zdrowego żywienia poprzez promowanie spożycia warzyw, owoców, żywności bogatej w wapń oraz picia wody. Do najważniejszych założeń należą:
- ograniczenie spożycia cukrów i substancji słodzących,
- ograniczenie spożycia tłuszczów,
- ograniczenie spożycia sodu/soli,
- stosowanie zaleceń żywieniowych dla dzieci i młodzieży.
