STAN PRAWNY NA 6 SIERPNIA 2019 Warunki i kompetencje nauczyciela wspomagającego Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz wielu publikacji z zakresu prawa oświatowego Na jakich warunkach może być zatrudniony nauczyciel wspomagający (posiada wykształcenie specjalne, jest w trakcie studiów przedszkolnych) w przedszkolu publicznym niesamorządowym? Czy jako nauczyciel w przedszkolu, czy jako pomoc? Czy muszą być w grupie dzieci z orzeczeniami, czy wystarczą opinie od psychologa, aby w grupie funkcjonował taki nauczyciel? Czy jego godziny pracy powinny pokrywać się z pracą innych nauczycieli? Czy nauczyciel wspomagający może wspierać wychowawcę w grupie? Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.). Zgodnie z Wyrokiem NSA z dnia 1 października 2013 r. (IOSK 1300/13) nauczyciele wspomagający to nauczyciele, którzy są zatrudnieni dodatkowo i nazywani nauczycielami wspomagającymi, bo też taki jest charakter ich pracy. Wbrew twierdzeniom Sądu I instancji ich praca nie jest tożsama z pracą nauczycieli zajęć edukacyjnych. Są to specjaliści w zakresie pedagogiki specjalnej, a więc posiadają wiedzę teoretyczną i metodyczną w zakresie procesów rewalidacji oraz resocjalizacji, czyli usprawniania i korekty pedagogicznej w procesie dydaktycznym i wychowawczym m.in. osób niepełnosprawnych. Ich zadanie to nie dydaktyka i przekazywanie uczniom określonej wiedzy z danej dziedziny, ale takie współdziałanie z nauczycielami edukacyjnymi i innymi specjalistami, które usprawni i skoryguje proces dydaktyczny oraz wychowawczy w stosunku do dzieci niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie czy też zagrożonych takim niedostosowaniem. Nie powinno więc budzić wątpliwości, że inne są charakter, rodzaj, ale i cel pracy nauczyciela edukacyjnego i nauczyciela wspomagającego. Ponadto, co ma zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie, z samego założenia zatrudnienia takiego nauczyciela i jego zadań określonych w Rozporządzeniu w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych wynika, że swoje obowiązki wykonuje, współpracując z nauczycielem na stanowiskach o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Nauczyciel wspomagający realizuje bowiem swoje obowiązki w danym przedszkolu, współpracując z nauczycielami pracującymi z grupami dzieci sześcioletnich oraz z nauczycielami pracującymi z pozostałymi grupami. A zgodnie z art. 42 ust. 3 Karty nauczyciela nauczyciele ci mają różną liczbę godzin obowiązkowego wymiaru zajęć. Jednocześnie nauczyciel wspomagający współpracuje tak z pedagogiem, jak i psychologiem, bowiem ich cele i zadania wzajemnie się uzupełniają. W związku z tym uznać należy, że nauczyciel wspomagający realizuje swoje obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Nauczyciel wspomagający musi zatem posiadać wykształcenie niezbędne do zatrudnienia w danym przedszkolu, i od tej zasady Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.) przewiduje jeden wyjątek, w art. 10 ust. 3. Według tej regulacji w szczególnych przypadkach uzasadnionych potrzebami przedszkola z osobą rozpoczynającą pracę, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, dopuszczalne jest nawiązanie stosunku pracy, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu. Możliwe jest więc nawiązanie stosunku pracy z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego. Z pytania wynika jednak, że osoba w nim opisana nie ma jeszcze kwalifikacji niezbędnych do zatrudnienia w przedszkolu. Nie może zatem zostać zatrudniona jako nauczyciel wspomagający. Oficyna MM nie udziela porad prawnych. Odpowiedzi są wyłącznie wyrazem własnej oceny Doradcy Prawnego Oficyny MM. Nie stanowią urzędowej wykładni prawa, a ich zastosowanie nie może rodzić odpowiedzialności za ewentualne skutki zastosowania zaproponowanych rozwiązań zarówno ze strony Oficyny MM, jak i Doradcy Prawnego Oficyny MM