STAN PRAWNY NA 6 SIERPNIA 2019 Projekty zmian: Rozporządzenia w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli oraz Rozporządzenia w sprawie trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli Opracował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.), • Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1287), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2018 r. poz. 1574), • Projekt Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (wersja z 4 lipca 2019 r.), • Projekt Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, szczegółowego zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (wersja z 4 lipca 2019 r.). Zmiany w Karcie nauczyciela (dalej KN), spowodowane Ustawą o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, wprowadzają m.in.: • rozdzielenie oceny pracy od awansu zawodowego nauczycieli (w przypadku awansu zawodowego przywrócona zostaje ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu), • skrócenie okresów pracy w szkole niezbędnych do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego – do dwóch lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz do jednego roku przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, • skróceniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego do dziewięciu miesięcy, • zastąpieniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną na stopień nauczyciela kontraktowego rozmową przeprowadzaną przez komisję kwalifikacyjną. Artykuł 9g ust. 10 KN upoważnia ministra właściwego ds. oświaty i wychowania – w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – do określenia w drodze rozporządzenia: sposobu odbywania stażu, rodzaju dokumentacji załączanej do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, zakresu wymagań do uzyskania poszczególnych stopni awansu zawodowego, trybu działania komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych, wzorów zaświadczeń o uzyskaniu akceptacji lub zdaniu egzaminu oraz wzorów aktów nadania stopni awansu zawodowego, uwzględniając potrzebę stopniowania i różnicowania wymagań stawianych nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz potrzebę prawidłowego przeprowadzania postępowań kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych. Zapamiętaj! Powyższe upoważnienie realizuje obecnie Rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Projekt zmian Projektowana zmiana ww. Rozporządzenia wynika z konieczności dostosowania jego przepisów do zmian wprowadzonych w KN Ustawą o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, polegających m.in. na: • zniesieniu obligatoryjności dokonywania oceny pracy nauczycieli, • utrzymaniu obowiązku zasięgania opinii rady rodziców przy dokonywaniu oceny pracy nauczycieli, • odejściu od określania w akcie wykonawczym szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczycieli – kryteria oceny pracy zostały określone bezpośrednio w KN (art. 6a ust. 1e i 1f), • przywróceniu dokonywania na zakończenie stażu oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu w miejsce dotychczasowej oceny pracy, • uchyleniu przepisów dotyczących dodatku za wyróżniającą pracę dla nauczycieli dyplomowanych – zmiana ta jest konsekwencją odejścia od obligatoryjności dokonywania oceny pracy i kryteriów tej oceny, • skróceniu okresów pracy w szkole niezbędnych do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego – do dwóch lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz do jednego roku przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, • skróceniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego do dziewięciu miesięcy, • zastąpieniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną na stopień nauczyciela kontraktowego rozmową przeprowadzaną przez komisję kwalifikacyjną. Tak więc, odpowiednio do wprowadzanych w KN zmian w zakresie oceny pracy i awansu zawodowego nauczycieli, w Projekcie proponuje się zmiany o charakterze dostosowującym, polegające na zastąpieniu: • przedstawianej przez opiekuna stażu opinii o dorobku zawodowym nauczyciela za okres stażu przez projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu, • przedkładanej przez nauczyciela w postępowaniu kwalifikacyjnym lub egzaminacyjnym kopii karty oceny pracy przez kopię oceny dorobku zawodowego, • komisji egzaminacyjnej powoływanej dla nauczyciela ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego przez komisję kwalifikacyjną. Zapamiętaj! Rozporządzenie ma wejść w życie 1 września 2019 r. ze względu na konieczność dostosowania jego przepisów do nowelizacji KN w zakresie awansu zawodowego oraz oceny pracy nauczycieli, które również wchodzą w życie 1 września 2019 r. Zmiany w trybie dokonywania oceny pracy nauczyciela Przepisy Projektu Rozporządzenia w sprawie trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, szczegółowego zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego w większości powtarzają dotychczasowe rozwiązania zawarte w Rozporządzeniu z 29 maja 2018 r. W § 2 Projektu określony został tryb dokonywania oceny pracy. Ustawodawca wskazuje, że w przypadku dokonywania oceny pracy z inicjatywy dyrektora lub na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny czy też organu prowadzącego – dyrektor niezwłocznie powiadamia nauczyciela, w formie pisemnej, o wszczęciu procedury dokonywania oceny jego pracy. Zasięgane przez dyrektora opinie np. innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego oraz opiekuna naukowo-dydaktycznego na temat pracy nauczyciela (art. 6a ust. 5 pkt 4 KN) są wyrażane na piśmie i zawierają uzasadnienie. W § 4 Projektu określono zawartość karty oceny pracy. Oryginał karty oceny pracy dyrektor placówki doręcza nauczycielowi, natomiast kopię karty oceny włącza się do akt osobowych nauczyciela. W § 5 ww. Projektu uregulowany został tryb odwoławczy od oceny pracy nauczyciela. Odwołanie to składa się za pośrednictwem dyrektora do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Dyrektor jest zobowiązany przekazać odwołanie niezwłocznie (nie później niż w terminie pięciu dni roboczych) do organu nadzoru pedagogicznego. Odwołanie od oceny pracy rozpatrywane jest przez zespół oceniający, powoływany przez organ nadzoru pedagogicznego. Projekt, w odróżnieniu od dotychczas obowiązującego Rozporządzenia, nie określa szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczycieli ze względu na skreślenie tego zakresu upoważnienia w ramach nowelizacji KN z 13 czerwca 2019 r. Ocena pracy nauczycieli będzie dokonywana wyłącznie w oparciu o przepisy art. 6a ust. 1e KN, a w przypadku nauczycieli zajmujących stanowisko dyrektora – w oparciu o art. 6a ust. 1f KN. Od 1 września 2019 r. ocena pracy nie będzie obowiązkowa, zatem tylko przez jeden rok szkolny obowiązywały przepisy, które nakładały obowiązek dokonywania oceny pracy nauczycieli. Przepisy te zostają uchylone, a powraca ocena pracy dokonywana wyłącznie z inicjatywy dyrektora lub na wniosek nauczyciela oraz uprawnionych organów. Ministerstwo Edukacji Narodowej odstąpiło też od utrzymania uregulowania kryteriów oceny pracy na poziomie rozporządzenia.