STAN PRAWNY NA 2 SIERPNIA 2019 Ocena pracy nauczycieli poradni Opracowała: Elżbieta Rzepecka-Roszak, dyrektor szkoły podstawowej, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1133 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 grudnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz.U. z 2019 r. poz. 5). Zgodnie z art. 6a ust. 1 Karty nauczyciela (dalej: KN) praca nauczyciela podlega ocenie. Dokonuje się jej po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego, jak również po zakończeniu dodatkowego stażu, w przypadku gdy nauczyciel nie uzyskał akceptacji komisji egzaminacyjnej czy kwalifikacyjnej i musi odbyć dodatkowy staż. Poza tym oceny pracy dokonuje się co pięć lat w poradni, od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego. Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego zarówno nauczyciele z długim stażem pracy, jak i rozpoczynający pracę podlegają tym samym zasadom oceniania, czyli ocenie po pięciu latach pracy. W Rozporządzeniu zostały ustalone kryteria dla poszczególnych stopni awansu zawodowego nauczycieli. Jednym z kryteriów oceny dla wszystkich stopni awansu zawodowego jest poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Biorąc pod uwagę to kryterium, dyrektor poradni może zwrócić uwagę np. na: • realizację zadań i celów poradni, zgodnie z jej planem pracy, • poprawne zorganizowanie działań diagnostycznych oraz pomocy psychologiczno- -pedagogicznej, • organizację działań profilaktycznych i terapeutycznych, z zastosowaniem metod, form i środków adekwatnych do problemów dzieci i młodzieży, • opracowanie odpowiednich narzędzi służących diagnozowaniu problemów, • uzyskiwanie pozytywnych efektów w pracy diagnostycznej, udzielanej bezpośrednio pomocy psychologiczno-pedagogicznej i w działaniach profilaktycznych z dziećmi i młodzieżą, • prowadzenie zajęć z zastosowaniem odpowiednich narządzi, metod i form, dostosowanych do możliwości i potrzeb dzieci i młodzieży. Nauczyciel kontraktowy, mianowany i dyplomowany oprócz kryteriów wymaganych wobec nauczyciela stażysty musi spełnić dodatkowe kryteria – istotne podczas oceny jego pracy. Przykładowo nauczyciel stażysta musi wykazać się umiejętnością prowadzenia poprawnych metodyczne i merytorycznie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, natomiast nauczyciel kontraktowy oprócz wyżej wymienionych umiejętności musi planować, organizować i prowadzić zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze zgodnie ze specyfiką poradni i zajmowanym stanowiskiem. Ponadto zajęcia te musi prowadzić z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć. W przypadku oceny nauczyciela mianowanego należy spełnić wymagania zawarte w kryteriach dla nauczycieli stażystów i kontraktowych oraz dodatkowe, np. podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych lub metodycznych w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Nauczyciel dyplomowany nie tylko spełnia wymagania zawarte w kryteriach wobec stażysty, kontraktowego i mianowanego, ale również musi wykazać się dodatkowymi umiejętnościami, np. ewaluacją własnej pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz wykorzystywaniem jej wyników do doskonalenia własnej pracy i pracy poradni. Podsumowanie informacji dotyczących kryterium poprawności prowadzenia zajęć: • nauczyciel stażysta – musi wykazać się umiejętnością prowadzenia poprawnych metodycznie i merytorycznie zajęć, • nauczyciel kontraktowy – umiejętności jak wyżej, a dodatkowo wykazanie się zdolnością planowania i organizowania zajęć z wykorzystaniem metod aktywizujących, • nauczyciel mianowany – umiejętności jak wyżej, a dodatkowo podejmowanie działań innowacyjnych, • nauczyciel dyplomowany – umiejętności jak wyżej, a dodatkowo dokonywanie ewaluacji własnych działań. Powyżej został podany przykład tylko jednego kryterium dostosowanego do specyfiki poradni. Ważne, aby ocenę pracy nauczyciela ustalać po rozpoznaniu wszystkich kryteriów określonych dla danego stopnia awansu zawodowego. Zgodnie z § 6 pkt 2 Rozporządzenia w przypadku ustalenia poziomu spełniania kryteriów oceny pracy na poziomie: • 95 proc. i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę wyróżniającą, • 80 proc. i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę bardzo dobrą, • 55 proc. i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę dobrą, • poniżej 55 proc. – nauczyciel otrzymuje ocenę negatywną. Jeśli dyrektor, organ prowadzący lub organ pełniący nadzór pedagogiczny są inicjatorami oceny pracy nauczyciela, wówczas obowiązkiem dyrektora jest niezwłocznie powiadomić ocenianego nauczyciela o wszczętej procedurze oceny jego pracy. Czas trwania tej procedury nie może przekroczyć trzech miesięcy. Na wniosek nauczyciela przy zapoznawaniu go z projektem oceny pracy oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń może być obecny przedstawiciel wskazanej przez niego zakładowej organizacji związkowej. Uwagi i zastrzeżenia do projektu oceny pracy nauczyciel może również zgłosić w formie pisemnej, w terminie pięciu dni roboczych od dnia zapoznania go z projektem oceny. W karcie oceny pracy nauczyciela należy zawrzeć pouczenie o terminie i trybie wniesienia odwołania od oceny pracy. Należy pamiętać, że nauczyciel za pośrednictwem dyrektora ma prawo odwołać się od ustalonej oceny w terminie 14 dni od dnia doręczenia oceny (art. 6a ust. 9 KN). Dyrektor poradni przekazuje odwołanie od oceny pracy nauczyciela do organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli – do kuratora oświaty, w terminie pięciu dni roboczych od dnia otrzymania odwołania. Dyrektor dołącza pisemne odniesienie się do zarzutów podniesionych w odwołaniu.