Dress code dla dyrektorów placówek oświatowych Opracował: Piotr Kłyk, trener „Szkoły Dobrych Manier”, ekspert w zakresie savoir-vivre’u, etykiety i protokołu dyplomatycznego oraz sommelierstwa. Prowadzi zajęcia w uczelniach wyższych z zakresu etykiety biznesu. Dzięki odpowiedniemu ubiorowi okazujemy szacunek ludziom, z którymi pracujemy, ustanawiamy określone wzorce i kulturę pracy. Nasz wygląd ma często za zadanie budzić określone uczucia, np. poczucie bezpieczeństwa. Na pewno chętniej powierzymy dorobek życia czy nasze pociechy osobom ubranym zgodnie z powszechnie obowiązującymi normami niż np. człowiekowi w pogniecionej koszulce z tatuażem na rękach. Odpowiedni strój w miejscu pracy ma na celu przede wszystkim odwrócenie uwagi od szeroko pojętej fizyczności, co z kolei pozwala skupić się na aspektach merytorycznych działania danej osoby. Najważniejsze zasady Zadajmy zatem pytanie: jaki powinien być styl ubierania się do pracy? Przede wszystkim tradycyjny, w dość konserwatywnym wydaniu. Należy podkreślić, że za podstawę przekazywanych uwag przyjęto klasykę ubioru, a nie modę, która cały czas się zmienia w wyniku pojawiania się nowych trendów i stylów. Klasyka jest nieśmiertelna, o czym najlepiej świadczą filmy sprzed wielu lat, w których widzimy właściwie te same kroje marynarek czy kostiumów co dziś. Potwierdza to tylko tezę, że moda zmienia się nieustannie, a klasyczne ubiory wciąż wyglądają tak samo dobrze i to właśnie w nie opłaca się inwestować. Oczywiście należy pamiętać, że – tak jak w przypadku pozostałych elementów savoir-vivre’u – w odniesieniu do ubioru ważna jest również zasada zdrowego rozsądku, przy jednoczesnym spełnieniu wymogów estetyki. Nie można przecież zmuszać pracowników do noszenia w biurze krawatów, koszul zapiętych pod samą szyję czy rajstop w lipcowe upały, choć oczywiście nie uprawnia to ich do wkładania minispódniczek czy rozpinania koszul i prezentowania torsów. W takiej sytuacji mile widziana u pana będzie raczej koszula z krótkimi rękawami, z rozpiętym jednym guzikiem pod szyją, a u pani – w razie braku rajstop bądź pończoch – trochę dłuższa sukienka lub spódnica. Kolejną istotną kwestią jest podział, jaki stosujemy, różnicując nasze stroje. Dzielimy je na dwa typy: eleganckie oraz sportowe (swobodne, ale nie niechlujne), często nazywane strojami typu casual. W przypadku stroju służbowego możemy ponadto spotkać się z takimi określeniami, jak: business suite, business attire czy informal attire, oznaczającymi strój elegancki, wieczorowy lub po prostu przeznaczony na specjalne, uroczyste okazje. Ubiór męski Rozpoczniemy nieschematycznie, od ubioru pana, gdyż to właśnie on wymaga szczególnej uwagi ze względu na dużą standaryzację męskiego wyglądu, co w większym stopniu naraża go na możliwość popełnienia gafy. Na początku pod lupę weźmiemy obuwie. Jaki kolor powinny mieć buty? Jaki musi być ich kształt i podeszwa? Należy stwierdzić, że buty eleganckie, pasujące do każdego stroju, odpowiednie do pracy czy na wieczorne przyjęcie – to buty czarne. Warto pamiętać, że brąz – nie tylko w przypadku obuwia, ale też innych elementów garderoby – jest uważany za kolor sportowy. Początki tego poglądu sięgają zamierzchłej przeszłości, kiedy to brązowy barwnik był najłatwiejszy do uzyskania, a tym samym najtańszy, co uczyniło go kolorem ludzi ubogich. W związku z tym przetrwał do naszych czasów jako część stroju raczej niezobowiązującego. Kolejnym ważnym elementem, na który musimy zwrócić uwagę przy wyborze obuwia, jest podeszwa. Przede wszystkim stawiamy na gładki spód buta. Nieodpowiednie są wszelkiego rodzaju tzw. traktory z głębokim bieżnikiem, w jakim przenosimy błoto i zanieczyszczenia z zewnątrz do pomieszczeń, w których pracujemy. W tym przypadku należy jednak pamiętać o wspomnianej już wcześniej zasadzie zdrowego rozsądku. Jeżeli pogoda nie sprzyja noszeniu skórzanych półbutów, najlepszym wyjściem będzie zmiana obuwia po przyjściu do pracy. Przechodząc do wyższych partii ciała, należy kilka słów poświęcić spodniom. Te eleganckie, biznesowe, to przede wszystkim spodnie garniturowe lub inne materiałowe. Wszelkie dżinsy, sztruksy, spodnie lniane pozostawmy na wolne popołudnia i inne niezobowiązujące okazje. Najczęściej popełnianym błędem w doborze tej części ubioru jest zła ocena jej długości. Nogawka nie powinna się zaginać cztery razy na łydce, jak to często można zauważyć szczególnie u młodszych panów. Im swobodniej opada na but, tym lepiej. Musi z tyłu sięgać do linii między wierzchem a obcasem, na przodzie zaś do linii ostatniego przewiązania sznurowadeł. Warto też zwrócić uwagę na odpowiednie dopasowanie spodni w pasie. Nieodłącznym elementem spodni jest niewątpliwie pasek. Jego kolor dobieramy do koloru butów, zgodnie z zasadą: czarne buty – czarny pasek, brązowe buty – brązowy pasek. W wydaniu klasycznym im mniejsza sprzączka, tym lepiej. Przejdźmy teraz do górnych części stroju – koszuli, marynarki i krawata. Elementy te, jak żadne inne, powinny odpowiednio się komponować i uzupełniać. Jakie cechy odróżniają koszulę elegancką od koszuli sportowej? Im mocniejsze prążki, kratka czy inne wzory, a także im intensywniejsze i jaskrawsze kolory, tym koszula będzie mniej elegancka. O jej charakterze świadczy również kołnierzyk. Te z guzikami zawsze będą koszulami sportowymi, do których nie należy nosić krawata, a jedynie pozostawić rozpięty górny guzik. Zgodnie z wymogami estetyki pan o szerokim owalu twarzy powinien wybierać koszule z wąskim rozstawem kołnierzyka, natomiast mężczyzna o szczupłej, pociągłej twarzy lepiej będzie się prezentował w modelu z rozstawem szerokim. Nic tak nie ozdabia koszuli, jak odpowiednio dobrany krawat. Prawidłowo zawiązany, powinien sięgać mniej więcej do paska. Nie ma w tym przypadku żadnych wyjątków i usprawiedliwień. Jeżeli jego długość jest inna, świadczy to o nieumiejętnym zawiązaniu bądź wątpliwej jakości. Wybierając krawaty, powstrzymajmy się od zakupu takich, które upstrzone są różnego rodzaju figurami geometrycznymi i wzorzystymi ozdobami. Najlepiej pozostać przy standardowych kolorach i wzorach, w końcu krawat stanowi jedynie dodatek do ubioru, a nie jego główny, wyróżniający się składnik. Co do marynarki, to ważne jest podkreślenie kolorystyki, jaką należy się kierować przy jej wyborze. W miejscu pracy powinny dominować różne odcienie grafitu, granatu i szarości. Każdy mężczyzna musi pamiętać o rozpinaniu marynarki przy siadaniu oraz zapinaniu jej przy wstawaniu. Gdy w marynarce mamy dwa guziki, to zapinamy jedynie górny, natomiast przy trzech – zapinamy środkowy. Inaczej jest w przypadku marynarek dwurzędowych, których nie należy rozpinać w całości. W tym przypadku, siadając, trzeba rozpiąć tylko guzik dolny z prawej strony, reszta pozostaje zapięta. Dress code zwraca także uwagę na dodatki, które przepisowo ubrany dżentelmen powinien ograniczyć do minimum. Należy się wystrzegać noszenia wszelkiego rodzaju kolczyków oraz umieszczania w widocznych miejscach tatuaży. Jedyną dozwoloną biżuterią są obrączka ślubna i sygnet rodowy. Włosy sięgające dalej niż do ramion należy związać. Nie wolno zapominać o podkreśleniu tak ważnych spraw, jak: codzienna higiena osobista, pielęgnacja dłoni, a szczególnie paznokci, oraz dobór odpowiedniej wody toaletowej przy jednoczesnym stosowaniu antyperspirantu. Ubiór damski Ubiór eleganckiej kobiety, choć składa się z o wiele większej liczby elementów i wariantów, paradoksalnie nie wymaga tak skrupulatnego opisu jak w przypadku mężczyzny. Panie, przestrzegając kilku podstawowych zasad dress code oraz podkreślając walory estetyczne, mogą sobie pozwolić na dużo większą kreatywność niż panowie. Podobnie jak wyżej, rozpoczniemy charakterystykę od obuwia. Choć powszechnie wiadomo, że kobieca noga lepiej prezentuje się w butach na wysokim obcasie, to w godzinach pracy jest on zabroniony. Wynika to z kilku podstawowych kwestii: ergonomia pracy kobiety noszącej szpilki jest o wiele gorsza, ponadto narażona jest ona na upadki i kontuzje. Co więcej, to popularne obuwie w kontakcie z podłożem często generuje dość duży hałas, dlatego paniom zaleca się wybieranie butów na niższym, ale za to wygodniejszym podwyższeniu. Wierzch buta powinien zawsze zakrywać palce, odkryta za to może być pięta. Kolejny obowiązkowy punkt w służbowej garderobie kobiety to rajstopy lub pończochy. Najbardziej pożądane są te w kolorach cielistych, trzeba też pamiętać o zapasowej parze w torebce. Sukienka lub spódnica powinny sięgać co najmniej do kolan. Wybrać można również spodnie, pamiętając, aby – tak jak w przypadku pana – unikać wszelkich sportowych materiałów, np. lnu, dżinsu, sztruksu. W górnej części ciała elementami, na które należy zwrócić szczególną uwagę, są dekolt oraz ramiona – powinny być zakryte. Zbyt ostentacyjne prezentowanie biustu czy ramion może odwracać uwagę od tego, co najważniejsze, czyli aspektów merytorycznych, a w bardziej konserwatywnym środowisku narazić na szwank naszą reputację. Oczywiście zakrycie ramion nie powinno sprawiać paniom większego kłopotu, mogą bowiem założyć żakiet czy bolerko. Tak jak w przypadku mężczyzny najbezpieczniejszym wyjściem jest założenie białej koszuli, w stroju kobiety ponadczasowa i pasująca do każdej okazji jest tzw. mała czarna. Należy zwrócić uwagę na makijaż stosowny do pracy. Dominować w nim powinny naturalne, pastelowe kolory. Naturalność pożądana jest również w odniesieniu do dłoni. Niedopuszczalne są długie tipsy z wszelkimi zdobieniami. Najlepszym wyjściem będzie tzw. french. Zgodnie ze standardami dozwolone są nie więcej niż trzy pierścionki na obu dłoniach, wliczając w to ewentualną obrączkę ślubną. Biżuteria w uszach i na szyi powinna być delikatna, nie może też odstawać zbytnio od ciała. Zasada ta jest podyktowana również wymogami BHP. Jeżeli pani ma włosy dłuższe niż do ramion, powinna je spiąć, żeby nie zasłaniały twarzy. Po czym poznać, że wybraliśmy odpowiedni strój? Jeżeli stając przed lustrem, nie mamy stuprocentowej pewności, że to jest nasz idealny wizerunek, najrozsądniejszym krokiem będzie zmiana ubioru, co zapewni nam pożądany komfort.