Podróżujemy po całym świecie! – tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowała: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia pedagogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny Cele główne: • rozwijanie u dziecka zaciekawienia otaczającym światem, • pomoc w zrozumieniu świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim i dalszym otoczeniu dziecka, • nauka tworzenia przez wychowanków wypowiedzi i wyrażanie siebie, • budowanie u dzieci twórczej i kreatywnej postawy wobec wyzwań. Cele szczegółowe: • podawanie skojarzeń, • rzucanie do celu, • nauka tekstu na pamięć, • zapoznanie z wyglądem mapy fizycznej świata, • zapoznanie z wyglądem globusa, • poznanie nazw kontynentów i ich położenia, • wskazywanie i nazywanie różnych miejsc geograficznych na mapie i na globusie, • wyszukiwanie informacji o kontynentach, • wyciąganie wniosków z przedstawionych źródeł, • współpracowanie w grupie, • prezentowanie pracy zespołowej, • odtwarzanie brzmienia słów w innych językach, • projektowanie własnego stelaża do globusa, • budowanie odpowiedzi na pytania. Środki dydaktyczne: białe skarpetki (wiele par), walizka/plecak, rymowanka lub piosenka o podróżach, fizyczna mapa świata, znaczniki, kontury kontynentów w dużym powiększeniu, szary papier, obrazki/ilustracje/fotografie – materiał źródłowy do pracy o cechach charakterystycznych każdego kontynentu, klej, kredki, pastele, globus, różne materiały plastyczne, karta pracy, kartki A3, nożyczki, wyrazy „mama” i „tata” w różnych językach, pytania do quizu, atlasy przyrodnicze (Ziemia i jej kontynenty). I. Spontan skojarzeniowy – czyli plecak pełen odkryć Lato w pełni. To najlepszy czas na podróże: zarówno te bliskie, jak i dalekie. Mając za sobą wspólną wymianę doświadczeń związanych z podróżami po naszym urokliwym kraju, czas pójść krok naprzód. Nauczyciel zaprasza wychowanków do wspólnej podróży w nieznane. Każda tajemnica w odpowiednim czasie zdradza swe sekrety. Nim to nastanie, trzeba jednak podjąć trud przygotowań do tej niesamowitej wyprawy! Wychowawca kładzie na środku sali plecak/walizkę, do której każdy z wychowanków będzie wrzucać jedną białą skarpetkę. Zabawę nauczyciel może rozpocząć od działania sportowego. Warto zamienić skarpetki w małe piłeczki, by potrenować u dzieci umiejętność rzutu do celu. Gdy dzieci zostaną odpowiednio przeszkolone, prowadzący nadaje skarpetkom funkcję symboliczną – każde z dzieci podaje jedno słowo, które kojarzy mu się z podróżą, i wkłada skarpetkę do walizki. Prowadzący kontynuuje ten etap, aż dzieci nie pozbędą się wszystkich otrzymanych skarpetek. Zadanie kończy się nauką krótkiej rymowanki/piosenki o podróżach, wybranej przez opiekuna grupy. II. Niezwykły świat! Tym razem nauczyciel prezentuje dzieciom fizyczną mapę świata. Czy przedszkolaki wiedzą, co to takiego? Oczywiście! To jeden z „obrazów” naszej planety. Czy najmłodsi pamiętają, jak się ona nazywa? Po ustaleniu tych kilku faktów wychowawca zadaje dzieciom dalsze pytania, wskazując równocześnie odpowiedzi na mapie świata i oznaczając je kulkami modeliny lub innymi znacznikami. Przykładowe pytania: 1. Jak nazywa się kraj, w którym żyjecie? 2. Jak nazywa się mieszkaniec/mieszkanka tego kraju? 3. Jaki kolor ma flaga naszej Ojczyzny? 4. Jak się nazywa zamieszkany przez Was kontynent? Po tym krótkim sprawdzianie wiedzy prowadzący podkreśla, że tak jak każde z dzieci ma sąsiada z ławki (imię jego należy głośno wypowiedzieć), tak i Europa ma swoich sąsiadów. Najbliższą jej sąsiadką, z którą dzieli jeden ląd, jest Azja. Nauczyciel kontynuuje opowieść o kontynentach, a pod koniec dzieli wychowanków na siedem zespołów. Każda z drużyn otrzymuje jeden duży kontur kontynentu (wzór w załączniku do przerysowania na szarym papierze). Zadaniem każdej grupy jest opracowanie jednego z kontynentów na podstawie otrzymanych od wychowawcy obrazków i ilustracji. Wiele z nich dużo sugeruje. Zadania przedszkolaków to częściowe domyślenie się oraz wywnioskowanie kilku informacji na podstawie zdjęć. Przykład: Otrzymana fotografia lodu i śniegu przy Antarktydzie ma nawiązywać do tego, że jest tam bardzo zimno. Ilustracje mogą dotyczyć różnych obszarów tematycznych: mieszkańców, zjawisk przyrodniczych, klimatu, zwierząt żyjących na ich terenie, niezwykłych miejsc/zabytków itp. Gdy część informacji zostanie przez najmłodszych przyswojona, aranżują one swoje kontury/makiety w taki sposób, by oddawały one wszystko, czego dzieci nauczyły się o nieznanym im lądzie. III. Poznajemy kontynenty Każdy z zespołów odbył jedną z najdalszych dla siebie podróży. Na szczęście nie jest to koniec wyzwań. Od wieków ludzie przywozili z każdej podróży, prócz pamiątek, niezwykłe opowieści. Nastał zatem czas, by również najmłodsi przedstawili innym swoje odkrycia oraz zdobyte podczas wyprawy informacje. Wychowawca zaprasza kolejne grupy na środek sali. Każda z drużyn najpierw nazywa podarowaną „makietę” kontynentu i krótko opowiada słuchaczom o swojej pracy. Nauczyciel wspiera dzieci w budowaniu wypowiedzi i zachęca pytaniami do dalszego snucia historii. Po prezentacji następuje chwila na pytania do występujących lub nauczyciela, związane z danym kontynentem. Po wszystkich wystąpieniach nauczyciel zadaje dzieciom jeszcze jedna zagadkę. Wychodzi przed wychowanków z globusem i tłumaczy, że jest on modelem naszej planety: Ziemi. Czy zespoły potrafią na nim wskazać kontynenty, które opracowały? Po odkryciu ich położenia przedszkolaki siadają do stolików. Każde z nich otrzymuje kartę pracy, na której przedstawiona jest kula ziemska. Należy szybko zamienić ją w globus, dorysowując do niej swój autorski stojak. Kulę można również wyciąć i wkleić do stojaka narysowanego na kartce A3. IV. Podróż dookoła świata – różne języki Czy na świecie istnieje jeden uniwersalny język? Niestety nie. Nawet jeśli używamy gestów, możemy przez nie popełnić wiele gaf. To, co w naszym kraju jest przyjazne, gdzie indziej uznawane może być za wrogie lub niegrzeczne. Sprawdźmy zatem, jak dwa najdroższe dzieciom wyrazy wymawia się w wielu językach. O jakie wyrazy chodzi? Oczywiście: „mama” i „tata”. Wychowawca przedstawia dzieciom ich brzmienia. Przedszkolaki zaś starają się je jak najdokładniej powtórzyć. Czy któreś z nich przypadło najmłodszym do gustu? V. 100 pytań do… – podsumowanie W ramach podsumowania zajęć wychowawca zaprasza najmłodszych na mały quiz. Składać się on będzie ze 100 pytań lub zadań. Wszystkie z nich powinny być związane z naszą planetą i mieszczącymi się na niej kontynentami, lecz mogą dotyczyć różnych obszarów i zakresów tematycznych. Oto przykład 10 z nich: 1. Czy Ziemia jest jedyną planetą w kosmosie? 2. Wymień dowolny kontynent, którego nazwa rozpoczyna się na A. 3. Wskaż na mapie Antarktydę. 4. Jakie ze znanych Ci groźnych/drapieżnych zwierząt zamieszkuje Afrykę? 5. Na jakim kontynencie mieszkasz? 6. Podaj nazwę jednego obcego języka, w którym mówi się na naszej planecie. 7. Jak nazywają się niebieskie pola na mapie świata? 8. Powiedź słowo „tata” w dowolnym języku obcym. 9. Wskaż na globusie Europę. 10. Jaka pogoda (klimat) panuje w Afryce? Tydzień kończy się wspólnym oglądaniem książeczek na temat różnych kontynentów – ich fauny i flory.