W upale, czyli o Słońcu ponad naszymi głowami – tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowała: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia pedagogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny Cele główne: • rozwijanie zainteresowania otaczającym nas światem, • rozumienie zjawisk i rzeczy, których doświadczamy • poznanie prozdrowotnych zachowań, • kształtowanie dobrych nawyków – picie wody, • rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej (oko-ręka) • obdarzanie uwagą innych, • współpracowanie w zadaniach grupowych. Cele szczegółowe: • rozróżnianie gwiazdy od planety, • poznanie cech charakterystycznych Słońca, • wskazywanie przedmiotów emitujących światło, • wskazywanie przedmiotów emitujących ciepło, • malowanie ciepłymi odcieniami farb, • łączenie punktów, • tworzenie prac za pomocą plasteliny, • poznanie sposobów na ochronę przed Słońcem, • poznanie znaczenia picia wody w upalne dni. Środki dydaktyczne: film edukacyjny o gwiazdach/ Słońcu, prezentacja multimedialna, projektor, laptop, przedmioty będące źródłem światła, farby w ciepłych odcieniach kolorów: czerwonym, pomarańczowym, żółtym; pędzle, koła, wycięte ze sztywnego kartonu, o średnicy hula-hopu; ołówki, pisaki, plastelina, żółte koraliki/ kamyczki, guziki, pudełko (rant oklejony promykami), ilustracje-przedmioty wytwarzające ciepło, pudełko, okulary przeciwsłoneczne, okrycia głowy związane ze słońcem, krem z filtrem, parasol przeciwsłoneczny, dwa płaskie naczynia (talerzyki), szklanki, woda mineralna i karty pracy. Co to jest Słońce? Wychowawca zaprasza podopiecznych do obejrzenia filmu edukacyjnego lub prezentacji multimedialnej na temat Słońca. Dzieci dowiadują się z niego, że Słońce nie jest planetą, lecz gwiazdą, której temperatura jest tak wysoka, że spala wszystko wokół – nie powinno się na nie patrzeć i nie można się do niego zbliżyć. Uzyskują też informację, że Słońce, jak każda gwiazda, kiedyś zgaśnie, niemniej mogą być spokojni, bo stanie się to w bardzo odległej przyszłości. Podczas omawiania tematu poruszamy również zagadnienie znaczenia Słońca dla Ziemi: dostarcza nam światło, które jest niezbędne do rozwoju różnych organizmów występujących na naszej planecie, a gdyby nie ono wokół zaplanowałaby ciemność. Dzieci, po obejrzeniu prezentacji, siadają w kole i podają sobie piłkę z rąk do rąk oraz wymieniają różne przedmioty, o których można powiedzieć że świecą: telewizor, latarka, lampka, żarówka, aparat fotograficzny, komputer, odblaski, reflektor samochodu, światełko od roweru, itp. Wychowawca prezentuje niektóre z nich na żywo. Ciepłe kolory, czyli malujemy Słońce Każdy z przedszkolaków otrzymuje wycięte z kartonu/sztywnego papieru koło (warto obrysować je np. za pomocą hula hop-u). Następnie wychowawca udostępnia przedszkolakom farby w różnych ciepłych kolorach. Te materiały plastyczne powinny występować przede wszystkim w odcieniach trzech barw: czerwonej, pomarańczowej i żółtej. Dzieci rozpoczynają malowanie od środka koła. Za pomocą kolistych ruchów zamalowują tekturowy obszar – wykorzystują przy tym różne odcienie barw: od czerwonego do żółtego, by stworzyć efekt przechodzenia jednego koloru w drugi. Miejsca łączeń kolorów dodatkowo przyciągają pędzlem zamoczonym w wodzie, by jeszcze bardziej zatrzeć miejsca, w których zmieniono odcień danego koloru ma inny. Powstałymi wizerunkami słońca możemy udekorować całą salę. Międzygwiezdna wędrówka Przedszkolaki otrzymują kartę pracy, na której umieszczone zostały kropki (gwiazdy o różnych kolorach). Ich zadaniem jest połączenie, za pomocą linii, kropek o tej samej barwie. W ten sposób najmłodsi wyznaczą trasę kosmicznej podróży. Następnie porównują efekt swojej pracy z innymi dziećmi, a gdy wychowankowie wracają do stolików, okazuje się, że znajduje się na nich plastelina. Każdy uczestnik zadania wybiera sobie jedną ze stworzonych przez siebie tras podróży kosmicznej i za pomocą plasteliny ozdabia gwiazdy, po których wędrował. Uwaga, gorąco! Temperatura na powierzchni Słońca sięga nawet 5500 ˚ C i dodatkowo rośnie wraz z zagłębianiem się do wnętrza gwiazdy. To niewyobrażalne ciepło, a czy dzieci znają przedmioty, zjawiska lub elementy, które są źródłem ciepła na Ziemi? Wychowankowie ponownie siadają w kole. Tym razem po to, by wymienić różne źródła ciepła. Każdy z wychowanków dostaje do ręki dwie żółte kuleczki (promienie słoneczne), a na środku koła nauczyciel umieszcza pojemnik, którego brzegi oklejone są promyczkami. Dzieci kolejno wymieniają różne źródła ciepła, równocześnie wrzucając do pojemnika kulkę. Zabawa kończy się, gdy wszystkie żółte promyczki znajdą się w pojemniku. Po zakończeniu działań prowadzący pokazuje dzieciom różne ilustracje przedmiotów wytwarzających ciepło. Bezpieczeństwo a Słońce Skoro omawiana przez nas gwiazda jest tak gorąca, to styczność z nią zagraża życiu. Nawet my – ludzie – będąc w tak dużej odległości od Słońca potrafimy odczuć jego moc. Negatywny wpływ ciepła na nasze zdrowie powoduje, że w upalne dni stosujemy różne środki ostrożności, by Słońce nie wyrządziło nam krzywdy. Czy przedszkolaki słyszały kiedyś o jakimkolwiek sposobie ochrony przed Słońcem? Zaraz się okaże! Nauczyciel wchodzi do sali z pudełkiem, w którym znajdują się różne przedmioty pomagające nam zachować zdrowie w kontakcie z promieniami słonecznymi. Zadaniem dzieci jest wymienianie tych produktów, a gdy któryś z przedszkolaków wypowie nazwę rzeczy znajdującej się w pudełku, wychowawca wyciąga ją na wierzch i prezentuje wszystkim wokół. Czy uda się sprawić, aby wszystkie przedmioty ujrzały światło dzienne? Przekonajmy się! Proponowane przedmioty do umieszczenia w pudle: okulary przeciwsłoneczne, czapka z daszkiem, kapelusz słomkowy, chustka na głowę, krem z filtrem i parasol przeciwsłoneczny. W upał woda siły Ci doda! Ostatnim istotnym wątkiem, który poruszymy podczas naszych zajęć jest znaczenie picia wody podczas upalnych dni. Aby lepiej zaprezentować dzieciom jak ważne jest picie wody nalewamy ją do dwóch płaskich naczyń. Jedno z nich umieszczony w zacienionym miejscu, a drugie wystawiamy działanie promieni słonecznych. Po pewnym czasie woda z nasłonecznionego naczynia wyparuje. Podobna rzecz dzieje się w naszym organizmie. Woda jest jego głównym składnikiem, a w upalne dni szybciej ją tracimy, np. poprzez skórę – pocąc się. Ważne jest zatem uzupełnianie płynów i picie większych ilości wody zawsze, gdy jest nam gorąco. Zajęcia kończymy zaproszeniem wszystkich podopiecznych na szklankę wody.