Nasz wpływ na rozwój kompetencji Opracował: Piotr Bucki, trener, wykładowca i autor z ponad 15-letnim doświadczeniem w edukowaniu i kształceniu kompetencji osób dorosłych. Główne obszary jego zainteresowań to komunikacja we wszystkich jej aspektach oraz praktyczne zastosowanie psychologii i socjologii w edukacji Dlaczego bardziej opłaca się nam podejmować trudniejsze decyzje? Jaki wpływ na nasze życie ma rodzaj pochwał, jakie otrzymujemy? W jaki sposób kształtować rozwojowe myślenie u siebie i u innych? Ostatnio dużo i świadomie rozmyślam o tym, na co poświęcam czas i uwagę. Dwa zasoby, które są bardzo cenne, a które często traktujemy (paradoksalnie) ze zbyt małą uwagą. Futurolodzy wśród rzeczy i kompetencji, za którymi będziemy tęsknić w kolejnych dekadach XXI w., wymieniają ciszę, ciemność i bycie świadomym panem swego czasu i swojej uwagi. Zawodowo zajmuję się uświadamianiem oraz wzmacnianiem kompetencji i właśnie o kompetencji świadomego korzystania z czasu i kierowania uwagi będzie ten tekst. A także o bitwach, które toczą się w mózgach naszych i współpracowników. Nawyki i wybory Jakość naszego życia zależy w dużej mierze od wyborów – często, jeśli decydujemy się na to, co dla nas trudniejsze, mamy łatwiejsze życie. Gdy wybieramy to, co łatwiejsze, czeka nas (znów paradoksalnie) życie trudniejsze. Wyjaśnię to na pewnym przykładzie – w galerii handlowej możemy wybrać schody ruchome lub tradycyjny ciąg schodów. Nasz ssaczy mózg – część, która bierze pod uwagę tylko to, co tu i teraz – automatycznie kieruje nas na schody ruchome. To łatwy wybór. Kora przedczołowa – ta część, która potrafi planować, motywować i „widzi” konsekwencje obecnych działań w przyszłości – może nas (z trudem) popchnąć w kierunku trudniejszego wyboru i w rezultacie lepszego zdrowia w przyszłości. Dlaczego o tym piszę? Ponieważ właśnie w mózgu kształtują się nawyki. A sam mózg to pole bitwy, na którym zawsze walczą dwa systemy. Ten automatyczny, „ssaczy”, i ten bardziej zaawansowany – kora przedczołowa. Jeśli więc wewnętrznie walczymy pomiędzy wybraniem tego, co lepsze dla nas na dłuższą metę, ale bardziej wymagające „tu i teraz”, a zdecydowaniem się na to, co teraz przyjemniejsze, ale będzie mieć zgubne skutki w przyszłości, to winić możemy za to ewolucję. Jednak pamiętajmy, że to od nas ostatecznie zależy, jak ukształtujemy swoje nawyki i wybory, tak by świadomie korzystać z czasu i planować. Także po to, by móc być wzorem dla innych i wskazywać im drogę do lepszych rozwiązań. Natychmiastowa gratyfikacja Walka, którą toczymy wszyscy, to również walka pomiędzy natychmiastową i odroczoną gratyfikacją. Bardzo dobrze ilustruje to eksperyment, który w latach 60. przeprowadził profesor