STAN PRAWNY NA 26 KWIETNIA 2019 Limit wynagrodzenia dyrektora Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203 ze zm.), • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.), • Ustawa budżetowa na rok 2019 z dnia 16 stycznia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 198), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.). Jedyną regulacją dotyczącą limitu wynagrodzenia dyrektora jest art. 35 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który dotyczy zadań finansowanych z dotacji. Przepis ten rodzi jednak pytanie, czy określone w tej regulacji limity wynagrodzeń można przekroczyć, czy też jest to niedopuszczalne. Warto zauważyć, że przeważnie traktuje się sumę wynikającą z ww. regulacji jako maksymalny limit wynagrodzenia, czyli wszystkie środki, jakie może on otrzymywać. Tymczasem nie jest to prawda, o czym poniżej. Maksimum ustawowe Zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 1a ww. Ustawy dotacje otrzymywane przez szkoły niesamorządowe z budżetów jednostek samorządu terytorialnego mogą być wykorzystane na pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, w tym na wynagrodzenie osoby fizycznej zatrudnionej, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oraz osoby fizycznej prowadzącej przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego – w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie: • 250 proc. średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN – w przypadku publicznych szkół nieprowadzonych przez samorząd, • 150 proc. średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN – w przypadku niepublicznych szkół. Średnie wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN, to 184 proc. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Zauważyć należy, że według art. 9 ust. 2 Ustawy budżetowej na rok 2019 kwota bazowa została ustalona w wysokości 3045,21 zł. Średnie wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego w 2019 r. wyniesie zatem 5603,19 zł. Maksymalna wysokość wynagrodzenia dyrektora dotowanej szkoły ustalona przez przywołany wcześniej art. 35 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wyniesie w przypadku: • szkół publicznych – 14 008 zł, • szkół niepublicznych – 8404,78 zł. Uznaje się jednocześnie, że jest to kwota brutto, a więc z tej sumy dyrektor musi jeszcze opłacić składki na ubezpieczenie oraz odprowadzić podatek dochodowy. Należy zauważyć, że art. 35 ww. Ustawy określa dopuszczalne rodzaje wydatków, jakie mogą być finansowane z dotacji. Nie dotyczy to wszystkich wydatków, jakie mogą ponosić dotowane szkoły niepubliczne lub publiczne, a w szczególności nie dotyczy wydatków finansowanych z innych źródeł niż dotacja. Z art. 172 ust. 2 pkt 6 Prawa oświatowego wynika, że statut szkoły niepublicznej wskazuje sposób uzyskiwania środków finansowych na działalność szkoły lub placówki. Środki te nie muszą pochodzić wyłącznie z dotacji, bowiem do źródeł utrzymania szkoły należy zaliczyć również czesne, środki pochodzące z darowizn na rzecz szkoły i inne, wskazane w statucie danej jednostki. Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych, określając w art. 35 przeznaczenie środków i limity wynagrodzeń, obejmuje jednak wyłącznie też środki, które pochodzą z dotacji. Nie ma zatem przeszkód, aby oprócz maksymalnego limitu wynagrodzenia wypłacanego dyrektorowi z dotacji dyrektor pobierał również wynagrodzenie pochodzące z innych źródeł finansowania szkoły, czyli choćby z czesnego. Organ dotujący może więc zakwestionować wysokość wynagrodzenia dyrektora, ale wyłącznie wówczas, gdy to z dotacji otrzymywanej od samorządu dyrektor wypłaci sobie przykładowo 30 tys. miesięcznie. Jeżeli jednak tylko część z tej sumy będzie faktycznie pochodziła z dotacji, a reszta z czesnego czy innych dochodów szkoły, to oczywiście gmina lub powiat nie mogą zakwestionować takich wydatków. Podobne zasady dotyczą także niesamorządowych szkół publicznych i nie ma tutaj znaczenia, czy dana szkoła ma uprawnienia szkoły publicznej – nadal może być szkołą płatną dla uczniów i jednocześnie dotowaną z jednostki samorządu. Zgodnie z art. 14 ust. 3 szkoła może otrzymać uprawnienia szkoły publicznej, jeżeli: • realizuje programy nauczania uwzględniające podstawy programowe właściwe dla szkół publicznych, • realizuje zajęcia edukacyjne w cyklu nie krótszym oraz w wymiarze nie niższym niż łączny wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych określony w ramowym planie nauczania szkoły publicznej danego typu, • stosuje zasady klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów właściwe dla szkół publicznych, • prowadzi dokumentację przebiegu nauczania ustaloną dla szkół publicznych, • w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – kształci w zawodach określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (a od września – szkolnictwa branżowego), • zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych. Przepis ten nie zawiera wymogu bezpłatności oferowanego nauczania. Uznać zatem należy, że pobieranie czesnego jest w dotowanej szkole publicznej jak najbardziej dopuszczalne. Czy można przekroczyć miesięczny limit wynagrodzenia z dotacji? Jeżeli dyrektor otrzymuje wynagrodzenie wyłącznie z dotacji, to czy istnieje możliwość, aby mógł regulować ilość wypłacanych środków w taki sposób, aby mieścił się on w limicie rocznym, a nie miesięcznym? Zmiany wysokości miesięcznego wynagrodzenia byłyby przydatne, bowiem nie zawsze środki z dotacji w jednym miesiącu wystarczają na wynagrodzenie, a z kolei w następnym opłat może być mniej i dyrektor byłby w stanie wypłacić sobie zaległe wynagrodzenie. Może to jednak spowodować przekroczenie limitu wydatków z dotacji w danym miesiącu. Na pytanie, czy jest to możliwe, odpowiedzieć należy, że obecnie nie, bowiem dotacja jest wypłacana w terminach miesięcznych i przyjmuje się, że również art. 35 odnosi się do miesięcznego limitu wynagrodzenia dyrektora. Warto jednak podkreślić, że zasada ta zmieni się 1 stycznia 2020 r. Wraz z tą datą wejdzie bowiem w życie nowa treść art. 35 ust. 1 pkt 1a Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, wprowadzona na mocy Ustawy o zmianie ustawy (…). Zgodnie z tym przepisem dotacje będą mogły być wykorzystane na pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, w tym na: a) roczne wynagrodzenie osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę w szkole w przeliczeniu na maksymalny wymiar czasu pracy, w wysokości nieprzekraczającej: • 250 proc. 12-krotnego średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN – w przypadku publicznych szkół, • 150 proc. 12-krotnego średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 4 KN – w przypadku niepublicznych szkół; b) roczne wynagrodzenie osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej w publicznym lub niepublicznym przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oraz osoby fizycznej prowadzącej publiczne lub niepubliczne przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego – w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kwot określonych w lit. a. Tym, co różni te przepisy od regulacji obecnie obowiązującej, jest wyraźne wskazanie, że chodzi o roczne limity wynagrodzenia. Oznacza to, że od 1 stycznia 2020 r. całe wynagrodzenie finansowane z dotacji będzie mogło zostać wypłacone nawet jednym przelewem. Oczywiście nie temu służyć mają nowe przepisy. Takie rozwiązanie może m.in. zapobiec sytuacjom, w których przy znacznej dysproporcji wydatków i wpływów w poszczególnych miesiącach dyrektor traciłby realne roczne wynagrodzenie.