STAN PRAWNY NA 26 KWIETNIA 2019 Omówienie Rozporządzenia MEN z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji szkolnictwa branżowego Opracował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 316), • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), • Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.). W związku nadaniem przez Ustawę o zmianie ustawy Prawo oświatowe (…) nowego brzmienia art. 46 ust. 1 Ustawy Prawo oświatowe (dalej: upo.) konieczne stało się wydanie nowego rozporządzenia w sprawie zawodów szkolnictwa branżowego. Rozporządzenie uwzględnia zawody dotychczas wprowadzone do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, wprowadza zmiany w zakresie niektórych zawodów, a także określa nowe zawody wprowadzone do kształcenia w systemie oświaty – na podstawie wniosków właściwych ministrów – wraz z wyodrębnionymi w nich kwalifikacjami. Zgodnie z wnioskami właściwych ministrów do kształcenia w systemie oświaty wprowadzone zostaną nowe zawody wraz z wyodrębnionymi w nich kwalifikacjami: • operator maszyn i urządzeń przeróbczych – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik przeróbki kopalin stałych, • technik programista, • pracownik pomocniczy gastronomii – kształcenie wyłącznie dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, • kelner – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik usług kelnerskich. Rozporządzenie uwzględnia również wniosek ministra zdrowia o przywrócenie kształcenia w zawodzie technik farmaceutyczny. O reaktywację kształcenia w tym zawodzie, w szkole policealnej w cyklu 2,5 rocznym, wystąpił resort zdrowia. Nowe zawody powstałe na skutek modyfikacji zawodów dotychczasowych, którym zostały nadane nowe symbole cyfrowe Zawody, które otrzymały nowe nazwy i w konsekwencji nowe symbole cyfrowe, jednakże ich kształcenie nie uległo zasadniczym zmianom • monter izolacji przemysłowych, • drukarz fleksograficzny, • pracownik obsługi hotelowej, • technik budowy i strojenia fortepianów i pianin, • technik realizacji nagrań, • technik realizacji nagłośnień, • automatyk, • technik reklamy • asystent kierownika produkcji filmowej i telewizyjnej, • pracownik pomocniczy fryzjera, • technik fryzjer, • technik kosmetyki, • technik usług kelnerskich, • technik organizacji turystyki, • technik organizacji turystyki na obszarach wiejskich, • operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, • technik przemysłu metalurgicznego, • lakiernik samochodowy, • drukarz offsetowy, • operator procesów introligatorskich, • przetwórca mięsa, • technik budownictwa kolejowego, • monter jachtów i łodzi Ponadto, w wyniku modyfikacji zawodów technik górnictwa podziemnego oraz górnik eksploatacji podziemnej, zostały wyodrębnione dwa zawody uwzględniające specyfikę wydobywania rud: • górnik podziemnej eksploatacji rud – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik górnictwa podziemnego rud, • technik górnictwa podziemnego rud. W związku z przyjęciem zasady, że zawody kształcone w szkole policealnej będą przypisane co do zasady do V poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK), a zawody kształcone w technikum będą co do zasady przypisane do IV poziomu PRK, Rozporządzenie wprowadza zmiany w zakresie poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej lub kwalifikacji cząstkowej wyodrębnionej w zawodzie oraz typów szkół ponadpodstawowych, w których będą kształcone następujące zawody: Zawód Zmiany technik geodeta kształcenie wyłącznie w technikum technik administracji zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 technik archiwista zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla drugiej kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 technik rachunkowości kształcenie w technikum technik usług pocztowych i finansowych zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz określenie poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziomie 5 technik geolog kształcenie wyłącznie w technikum technik przeróbki kopalin stałych zmiana nazwy i poziomu PRK dla pierwszej kwalifikacji cząstkowej na poziom 3; możliwość kształcenia również w branżowej szkole II stopnia technik wiertnik wprowadzenie możliwości prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub na kursach umiejętności zawodowych technik bezpieczeństwa i higieny pracy zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 higienistka stomatologiczna zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz określenie poziomu PRK dla kwalifikacji na poziomie 5 ortoptystka zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 protetyk słuchu zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 technik dentystyczny zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom; zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 technik elektroradiolog zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej na poziom 5 opiekun w domu pomocy społecznej zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej z IV poziomu na V poziom oraz zmiana poziomu PRK dla kwalifikacji cząstkowej wyodrębnionej w zawodzie z poziomu 4 na poziom 5 technik weterynarii kształcenie w technikum technik rybołówstwa morskiego kształcenie wyłącznie w technikum technik eksploatacji portów i terminali wprowadzenie możliwości prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub na kursach umiejętności zawodowych technik informatyk kształcenie w technikum technik teleinformatyk kształcenie w technikum technik telekomunikacji kształcenie w branżowej szkole II stopnia lub w technikum technik transportu drogowego wprowadzenie kształcenia w branżowej szkole II stopnia lub w technikum; zmiana poziomu PRK dla drugiej kwalifikacji na poziom 4 technik awionik wprowadzenie możliwości prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub na kursach umiejętności zawodowych technik lotniskowych służb operacyjnych kształcenie wyłącznie w technikum technik mechanik lotniczy kształcenie wyłącznie w technikum technik żeglugi śródlądowej kształcenie wyłącznie w technikum Ponadto, w związku z wprowadzeniem zmian w organizacji kształcenia w branżowej szkole II stopnia oraz w szkole policealnej, zostały dostosowane sformułowania dotyczące szczególnych uwarunkowań związanych z kształceniem w danym zawodzie lub w kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie. W Rozporządzeniu nie uwzględniono niektórych dotychczasowych zawodów, dla których ministrem właściwym jest minister właściwy ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, tj.: • zawodu stroiciel fortepianów i pianin – zawód wykreślono na wniosek ministra właściwego dla zawodu w związku z brakiem zainteresowania kształceniem w tym zawodzie, • zawodów szkolnictwa artystycznego, które zgodnie z art. 46a upo., w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 23 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe (…), zostaną określone w drodze odrębnego rozporządzenia przez ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w porozumieniu z ministrem właściwym ds. oświaty i wychowania. Ważne! Rozporządzenie wejdzie w życie 1 września 2019 r., bowiem z tym dniem wchodzi w życie art. 46 Ustawy Prawo oświatowe w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 22 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe (…), który stanowi podstawę do wydania niniejszego Rozporządzenia. Przepisy przejściowe • w odniesieniu do uczniów branżowych szkół I stopnia, dotychczasowego czteroletniego technikum, pięcioletniego technikum oraz słuchaczy szkół policealnych, którzy rozpoczną kształcenie począwszy od roku szkolnego 2019/2020, będą miały zastosowanie klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego oraz podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego wydane na podstawie zmienionego art. 46 ust. 1 upo., • w odniesieniu do uczniów branżowych szkół I stopnia, dotychczasowego czteroletniego technikum oraz słuchaczy szkół policealnych, którzy rozpoczęli kształcenie przed rokiem szkolnym 2019/2020, będą miały zastosowanie dotychczasowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego oraz dotychczasowa podstawa programowa kształcenia w zawodach, wydane na podstawie odpowiednio dotychczasowych art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 upo., • w odniesieniu do słuchaczy branżowej szkoły II stopnia, którzy rozpoczęli kształcenie w semestrze I począwszy od roku szkolnego 2020/2021, będą miały zastosowanie klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego oraz podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego wydane na podstawie zmienionego art. 46 ust. 1 upo. W związku z tym, że w roku szkolnym 2019/2020 po raz ostatni jest przeprowadzana rekrutacja uczniów do klas I dotychczasowego czteroletniego technikum oraz do klas I branżowej szkoły I stopnia do oddziałów dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, a uczniowie ci będą realizowali inną podstawę programową kształcenia ogólnego niż uczniowie pięcioletniego technikum oraz branżowej szkoły I stopnia w oddziałach dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej, projektowane Rozporządzenie wyłącznie dla tego jednego rocznika uczniów wprowadza regulację zapewniającą tym uczniom realizację efektów kształcenia z zakresu podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej (PDG), zawartych w dotychczasowej podstawie programowej kształcenia w zawodach, wydanej na podstawie dotychczasowego art. 47 ust. 1 pkt 2 upo. Uczniowie pięcioletniego technikum oraz branżowej szkoły I stopnia będący absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej, którzy rozpoczną naukę w klasach I tych szkół w roku szkolnym 2019/2020, będą realizowali wiedzę, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne ujęte dotychczas w ramach efektów kształcenia PDG już w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu podstawy programowej kształcenia ogólnego, w szczególności w ramach przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości. W związku z powyższym to rozwiązanie ma zagwarantować obu grupom uczniów, którzy rozpoczną naukę w roku szkolnym 2019/2020 w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe (niezależnie od ich typu), możliwość realizacji efektów kształcenia dotyczących kwestii podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na jednakowym poziomie.