STAN PRAWNY NA 22 LISTOPADA 2022 Obowiązki pracodawcy związane z PFRON-em Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania (Dz.U. z 1998 r. Nr 124 poz. 820 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 września 2018 r. w sprawie określenia wzorów miesięcznych i rocznych informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1857). Konieczność dokonywania przez placówkę wpłat na PFRON, a także obowiązki dotyczące sporządzania właściwych deklaracji i informacji, które się z tym wiążą, mogą być dużym zaskoczeniem dla dyrektorów. Może być ono tym większe, im dłużej placówka zalegała z dokonywaniem wpłat, a także sporządzaniem odpowiedniej dokumentacji – po pewnym czasie może stać się to nawet przyczyną wizyty komornika, który zajmie sprzęt na poczet zaległych kwot. Dodatkowo zaleganie z wpłatami wobec PFRON-u bywa też powodem wszczęcia postępowania przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych. Dlatego lepiej wcześniej upewnić się, jakie obowiązki PFRON nakłada na placówkę i czy są one realizowane przez wyznaczonego do tego pracownika. Konieczność dokonywania niezbędnych wpłat, a także sporządzania dokumentacji pod postacią deklaracji i informacji, wynika z Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy są obowiązani do dokonywania miesięcznych wpłat na PFRON. Najważniejsze informacje Wysokość wpłaty jest iloczynem 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników, odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6 proc., a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Jeżeli więc placówka nie zatrudnia w przeliczeniu na pełne etaty minimum 25 pracowników, nie ma obowiązku wpłat na PFRON oraz sporządzania deklaracji bądź informacji. Dopiero w przypadku, gdy przekroczony zostanie powyższy próg zatrudnienia, konieczne będzie sprawdzenie, czy przekroczony został także sześcioprocentowy poziom zatrudniania osób niepełnosprawnych, uprawniający do zwolnienia z dokonywania wpłat. Obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych Jeśli w wyniku powyższych obliczeń placówka w dalszym ciągu ma obowiązek uiszczenia należności na PFRON, istnieje możliwość obniżenia na podstawie art. 21 ust. 4 ww. Ustawy wskaźnika zatrudnienia uprawniającego do zwolnienia z opłat, jeżeli placówka zatrudnia osoby niepełnosprawne ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. Schorzenia te zostały wymienione w § 1 Rozporządzenia w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania. Rodzaje schorzeń, o których mowa w § 1 ww. Rozporządzenia, to: • choroba Parkinsona, • stwardnienie rozsiane, • paraplegia, tetraplegia, hemiplegia, • znaczne upośledzenie widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie, • głuchota i głuchoniemota, • nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS, • epilepsja, • przewlekła choroba psychiczna, • upośledzenie umysłowe, • miastenia, • późne powikłanie cukrzycy. W przypadku gdy w placówce zatrudnieni są pracownicy z powyższymi dolegliwościami lub placówka opiekuje się uczniami z takimi schorzeniami obniżenie wskaźnika będzie możliwe. Pracodawca obniża wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o którym mowa w art. 21 ust. 2 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w wysokości określonej w art. 21 ust. 2 albo ust. 2a wspomnianej Ustawy. Wskaźnik ustalony jest według następującego wzoru: WO = (3 x ZS + 2 x US) x 100%/ZOG Znaczenie poszczególnych symboli jest następujące: WO – wskaźnik obniżający, ZS – zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono schorzenie wymienione w § 1 Rozporządzenia w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania, US – zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono schorzenie wymienione w § 1 ww. Rozporządzenia, ZOG – zatrudnienie pracowników ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Ważne jest również to, że zgodnie z art. 21 ust. 5 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych do liczby pracowników będącej podstawą obliczeń nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących niepełnosprawnymi: • zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, • przebywających na urlopie rodzicielskim, • przebywających na urlopach wychowawczych, • nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej, • będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy, • nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego, • przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy.