STAN PRAWNY NA 29 MARCA 2019 Zmiany w Karcie nauczyciela istotne dla poradni psychologiczno-pedagogicznych Opracował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.), • Rozporządzenie MEN z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1133 ze zm.). Wejście w życie Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw spowodowało zmiany w 46 aktach normatywnych. Proces wdrażania nowych przepisów został rozłożony na wiele lat. Zakończy się w roku 2022. Zmiany w Ustawie Karta nauczyciela są konsekwencją wcześniejszych zmian tej ustawy lub wynikają z konieczności uzupełnienia obowiązujących przepisów. Najważniejsze z nich wymieniono i opisano poniżej. Zmiana wymogu posiadania wyróżniającej oceny pracy na ocenę bardzo dobrą w przypadku ubiegania się przez dyrektora poradni o stopień nauczyciela dyplomowanego (art. 9e ust. 1 KN) Dyrektor poradni posiadający na tym stanowisku nieprzerwany okres pracy wynoszący co najmniej trzy lata, a w przypadku nauczyciela posiadającego co najmniej stopień naukowy doktora co najmniej dwa lata, oraz legitymujący się co najmniej bardzo dobrą oceną pracy, może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego po upływie pięciu lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego, a w przypadku nauczyciela posiadającego co najmniej stopień naukowy doktora po upływie czterech lat od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego. Możliwość kontynuacji stażu po zmianie miejsca zatrudnienia (art. 9f ust. 2 KN) Nauczycielom, którzy w okresie trwania stażu zmienili miejsce zatrudnienia, do stażu, o którym mowa w art. 9c ust. 1, zalicza się okres dotychczas odbytego stażu, jeżeli podjęli zatrudnienie w szkole nie później niż w okresie trzech miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy i za okres dotychczas odbytego stażu otrzymali co najmniej dobrą ocenę pracy. Doprecyzowano kwestie dotyczące prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego okresu (w art. 64 KN po ust. 5a dodaje się ust. 5b) W przypadku nawiązania lub ustania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego. Doprecyzowanie to dotyczy ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego dla dyrektora i wicedyrektora poradni oraz nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w poradni, a także nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze. Zmianę podyktowały napływające informacje o pojawiających się problemach w tym zakresie. Kwestie dotyczące ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy (art. 66 ust. 2 KN) W związku z odrębnym uregulowaniem kwestii urlopu wypoczynkowego dyrektora i wicedyrektora poradni, nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w poradni oraz nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze, uzupełnienia wymaga przepis art. 66 ust. 2 KN, regulujący kwestię ekwiwalentu pieniężnego za okres niewykorzystanego urlopu. Zmiana ta ma charakter porządkujący. Doprecyzowanie kwestii dotyczącej terminu wydania przez dyrektora poradni skierowania na badania lekarskie przeprowadzane przez uprawnionego lekarza (art. 73 ust. 10a KN) Zgodnie z art. 73 ust. 10a KN dyrektor poradni, na pisemny wniosek nauczyciela o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, wydaje skierowanie na badanie lekarskie przeprowadzane przez lekarza „medycyny pracy”. Dotychczasowy przepis nie przewidywał terminu, w jakim powinno zostać wydane skierowanie na badania, co mogło powodować opieszałość w działaniach dyrektora poradni. Wprowadzono dookreślenie, że skierowanie wydawane jest na pisemny wniosek nauczyciela w terminie nie dłuższym niż siedem dni roboczych od dnia złożenia wniosku. Cykliczna ocena pracy co pięć lat i nowe terminy na dokonanie oceny pracy po raz pierwszy (art. 6a ust. 1 pkt. 3 KN) Od 1 stycznia 2019 r. tzw. cykliczna ocena pracy będzie dokonywana co pięć lat od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego. W konsekwencji ostateczny termin na dokonanie oceny pracy wszystkich nauczycieli na nowych zasadach przypadnie w przypadku nauczycieli: • kontraktowych i mianowanych – do 31 sierpnia 2023 r., chyba że w tym czasie nauczyciel rozpocznie staż na wyższy stopień awansu zawodowego, wówczas oceny pracy na nowych zasadach dokonuje się dopiero po zakończeniu stażu (art. 141 ust. 1 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw), • dyplomowanych – do 30 czerwca 2022 r. (art. 141 ust. 2 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw). Do 31 grudnia 2018 r. powinni zostać mimo wszystko ocenieni nauczyciele dyplomowani, którzy uzyskali ten stopień awansu zawodowego od 2 do 31 grudnia 2015 r., chyba że zaszły okoliczności wydłużające czas na dokonanie cyklicznej oceny pracy, tj. gdy w tym czasie nauczyciel był nieobecny w pracy dłużej niż trzy miesiące albo do 31 grudnia 2018 r. nie upłynął jeszcze rok pracy w danej placówce (art. 6a ust. 1b i ust. 1c KN). Zmiany w ocenie pracy nauczycieli obejmują także likwidację regulaminów oceny pracy, które opracowywane były na poziomie danej placówki. Ocena pracy nauczycieli od 1 stycznia 2019 r. ma być w pełni uregulowana w przepisach powszechnie obowiązujących. W związku z tym Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało nowelizację Rozporządzenia w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego, zgodnie z którym spełnianie poszczególnych kryteriów będzie oceniane w skali od zera do trzech. Dodatek za wyróżniającą pracę otrzymają nauczyciele dyplomowani, którzy na dzień 1 września 2020 r. będą legitymowali się: • trzyletnim stażem pracy od dnia uzyskania tego stopnia awansu zawodowego, oraz • wyróżniającą oceną pracy uzyskaną na zasadach obowiązujących od 1 września 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. lub od 1 stycznia 2019 r. (art. 142 Ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw). Ważne! Nauczyciele dyplomowani, którzy chcą otrzymywać dodatek za wyróżniającą pracę od 1 września 2020 r., muszą zawnioskować w pierwszym kwartale 2020 r. o ocenę pracy na nowych zasadach, ponieważ dyrektor nie będzie miał już obowiązku ich ocenienia z własnej inicjatywy w terminie umożliwiającym ubieganie się o ten dodatek.