Zarządzanie przedszkolem — definicje i nowoczesne podejście
Jeszcze do niedawna o zarządzaniu przedszkolem nie można było mówić w takim sensie, w jakim słowa „zarządzanie” i „management” rozumiane są dzisiaj. Jasno podkreślano, że szkoła nie jest przedsiębiorstwem, a instytucją edukacyjną, a to przecież znacząca różnica, jeśli weźmie się pod uwagę możliwości kierownicze. Te możliwości były zresztą przez wiele lat ograniczone – rola dyrektora przedszkola czy szkoły sprowadzała się do funkcji urzędniczych i wypełniania zadań narzucanych przez ustawy i wytyczne ministerstwa. Dopiero od kilkunastu lat możemy rozmawiać o większej swobodzie dyrektorów, a dzięki temu też o rozwoju dziedziny, która określana jest jako zarządzanie w oświacie.
Czy przedszkolem można zarządzać?
Nie bez przyczyny mówimy o nowoczesnym podejściu do zarządzania przedszkolem. Zmiany w kierowaniu placówkami oświatowymi zachodziły od 1999 r., kiedy to weszła w życie reforma oświatowa, kojarzona dzisiaj przede wszystkim z utworzeniem szkół gimnazjalnych. Z perspektywy czasu widać, że reforma poszerzyła rolę samorządów jako jednostek prowadzących szkoły, ale również dała placówkom edukacyjnym większe możliwości w dziedzinie zarządzania. Dodatkowo zaczęto większą wagę przykładać do doskonalenia zawodowego nauczycieli.
Jednak czy przedszkolem można zarządzać tak jak każdą inną firmą? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, należy najpierw zdefiniować, czym jest zarządzanie. Z definicji jest to ogół działań, procesów i decyzji, które stosuje się w odniesieniu do kapitału ludzkiego oraz zasobów materialnych, aby osiągnąć zamierzone przez organizacje cele. Zarządzanie jest więc kierowaniem zespołem ludzi, finansami, rzeczami oraz informacjami w taki sposób, aby dana jednostka organizacyjna mogła sprawie funkcjonować i realizować założony dla niej plan.
Przedszkole, jak każda inna placówka edukacyjna, jest taką jednostką, bez względu na to, czy mamy do czynienia z przedszkolem publicznym, czy niepublicznym. Każde przedszkole dysponuje bowiem zasobami, którymi można zarządzać: ludzkimi (przedszkolaki, kadra), finansowymi (budżet), rzeczowymi (budynek przedszkola, sprzęt) i informacyjnymi (programy, publikacje).
Współczesny dyrektor przedszkola nie jest już tylko urzędnikiem wykonującym ściśle określone zadania. Ma większą swobodę, możliwość budowania zgranego, wykwalifikowanego zespołu, podejmowania ciekawych dla przedszkolaków i ich rodziców inicjatyw. To odpowiedzialna funkcja, ale jej wypełnianie może przynieść wiele satysfakcji i bogate doświadczenie zawodowe.
Jaki styl zarządzania przedszkolem wybrać?
Na barkach każdego dyrektora spoczywają zadania związane z kierowaniem: planowanie działań krótkoterminowych i długoterminowych, opiekowanie się przedszkolakami, kontakt z rodzicami i opiekunami wychowanków, pełnienie nadzoru nad działaniami kadry, dbanie o wizerunek placówki i reprezentowanie jej na zewnątrz oraz wydawanie decyzji administracyjnych. Choć wydawałoby się, że to tylko kilka elementów, to jednak każdy z nich jest skomplikowany na tyle, że wymaga od dyrektora nie tylko doświadczenia pedagogicznego czy empatii i wyczucia, ale również kompetencji typowo menedżerskich.
