STAN PRAWNY NA 6 MAJA 2025

Regulamin pracy jest aktem normatywnym. Stanowi źródło prawa pracy dla zatrudnionych w przedszkolu pracowników. Dlatego też procedura jego wydania powinna zostać przeprowadzona zgodnie z przepisami prawa pracy.

Należy tu wymienić chociażby obowiązek uzgodnienia treści regulaminu z zakładową organizacją bądź organizacjami związkowymi czy konieczność podania treści regulaminu do publicznej wiadomości pracowników. Trzeba też pamiętać, że to na dyrektorze przedszkola, pełniącego funkcję pracodawcy dla zatrudnionych w nim pracowników, spoczywa odpowiedzialność za prawidłowe przygotowanie i wprowadzenie regulaminu pracy. Regulamin ten powinien spełniać przewidziane w przepisach prawa pracy wymogi.

Rola regulaminu pracy w przedszkolu

Dyrektor przedszkola jest uprawniony do ustalenia organizacji i porządku w procesie pracy, w szczególności przez wskazanie obowiązków pracowników i pracodawcy wynikających z organizacji pracy i odpowiadających im odpowiednio uprawnień pracowników i pracodawcy (art. 104 § 1 Kodeksu pracy). Temu właśnie ma służyć wydany przez dyrektora regulamin pracy. Regulamin ten, jak już zostało wspomniane, jest aktem normatywnym, który ma na celu uporządkowanie kwestii organizacji pracy w zakładzie pracy (przedszkolu). Z jego postanowień wynikają obowiązki i uprawnienia zarówno dla pracowników, jak i pracodawcy. Warto podkreślić, że zgodnie z art. 9 k.p. regulamin pracy jest uznawany za jedno ze źródeł prawa pracy, przy czym jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy ustaw (w tym przede wszystkim Kodeksu pracy, Karty nauczyciela oraz Ustawy o pracownikach samorządowych), rozporządzeń, postanowienia układów zbiorowych pracy czy porozumień zbiorowych. Postanowienia regulaminu pracy, które są dla pracowników mniej korzystne, niż te określone w k.p., są nieważne (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 1979 r., I PRN 123/79). W rezultacie podstawowym celem regulaminu pracy jest konkretyzacja praw i obowiązków pracodawcy i pracowników w warunkach danego zakładu pracy.

Obowiązek wydania regulaminu pracy

Przepisy prawa przewidują, że obowiązek wydania regulaminu pojawia się w momencie, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 50 pracowników (niekoniecznie na cały etat), chyba że w przedszkolu obowiązuje układ zbiorowy pracy, którego postanowienia dotyczą również organizacji pracy (a więc treść układu wyczerpuje to, co powinno znaleźć się w regulaminie pracy) – art. 104 § 1¹ k.p. Oczywiście nie oznacza to, że regulamin nie może zostać wydany w przedszkolu, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników – nie jest to jednak w takim przypadku obowiązkiem dyrektora (art. 104 § 2 k.p.). W przypadku wydania regulaminu w czasie, gdy pracodawca zatrudniał co najmniej 50 pracowników, lecz ich liczba spadła poniżej tej liczby, regulamin będzie nadal obowiązywał.

Przepisy w aktualnym stanie prawnym przewidują jeszcze jeden przypadek zobowiązujący pracodawcę do wydania regulaminu pracy. Dotyczy on pracodawców zatrudniających co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego wprowadzenie, chyba że w przedszkolu obowiązuje już układ zbiorowy pracy, wyczerpujący problematykę organizacji pracy (art. 104 § 3 k.p.).

Należy pamiętać, że niewydanie regulaminu pracy może zostać uznane jako wykroczenie pracodawcy przeciwko prawom pracownika – np. w zakresie przepisów o czasie pracy czy ochronie pracy kobiet.

Treść regulaminu pracy

Przepisy Kodeksu pracy wyznaczają minimalną treść regulaminu pracy (art. 104¹ k.p.). W regulaminie pracy mogą znaleźć się również inne postanowienia związane ze specyfiką danego zakładu pracy, jednak z zastrzeżeniem, że muszą one być zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz muszą określać prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy.

Regulamin składa się z części normatywnej i części informacyjnej. Część normatywna, a więc taka, która rozwija uprawnienia i obowiązki stron stosunku pracy, powinna określać:

• organizację pracy, w tym:
  • warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu,
  • wyposażenie pracowników w:
    • narzędzia i materiały,
    • odzież i obuwie robocze,
    • środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej;
• systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy,
• porę nocną,