OPUBLIKOWANO: 21 WRZEŚNIA 2018
Tworzenie i nowelizacja statutu zgodnie z zasadami techniki prawodawczej – praktyczne wskazówki
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.),
- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 283),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie ramowego statutu publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej (Dz.U. z 2002 r. Nr 223 poz. 1869 ze zm.),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.).
Zarówno w przypadku poradni publicznych, jak i niepublicznych pierwszy statut jest nadawany przez organ prowadzący. W przypadku poradni publicznych zasada ta wynika z treści art. 88 ust. 7 Ustawy Prawo oświatowe, który wprost stanowi, że organ prowadzący lub osoba prowadząca (w przypadku publicznych poradni niesamorządowych) zakładająca placówkę podpisuje akt założycielski oraz nadaje pierwszy statut. Z kolei w przypadku poradni niepublicznych zasada ta jest konsekwencją treści art. 168 ust. 4 pkt 4 Prawa oświatowego, zgodnie z którym zgłoszenie do ewidencji jednostek niepublicznych, składane przez osoby prawne i osoby fizyczne, zawiera statut placówki.
Jednak zmiana statutu nie jest dokonywana w identyczny sposób w poradniach publicznych i niepublicznych. W przypadku poradni niepublicznych to osoba prowadząca wprowadza zmiany do treści statutu lub nadaje nowy statut. Z kolei na podstawie art. 80 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 82 ust. 2 Prawa oświatowego zmiany w istniejącym statucie poradni publicznej wprowadza rada pedagogiczna.
Wymagane elementy statutu poradni niepublicznej określa art. 172 ust. 2 Prawa oświatowego. Zgodnie z tą regulacją w statucie należy wskazać m.in. osobę prowadzącą, organy poradni, jej organizację, prawa i obowiązki pracowników, sposób pozyskiwania środków finansowych itd. Z kolei elementy statutu poradni publicznej określa Rozporządzenie w sprawie ramowego statutu publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej. Akt ten nadal obowiązuje, o czym przesądza art. 368 pkt 4 Przepisów wprowadzających, zgodnie z którym dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 60 ust. 2 Ustawy o systemie oświaty, w zakresie dotyczącym ramowych statutów placówek publicznych, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 112 ust. 2 Prawa oświatowego, oraz mogą być zmieniane na podstawie tych przepisów.
Ponieważ nadal nie ma nowego rozporządzenia w sprawie ramowego statutu poradni, należy stosować regulację istniejącego Rozporządzenia, które wskazuje m.in., że statut poradni określa cele i zadania poradni oraz sposób wykonywania tych zadań, z uwzględnieniem potrzeb osób korzystających z pomocy poradni, a także organizację i zakres współdziałania z innymi poradniami, przedszkolami, szkołami i placówkami oraz organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom i młodzieży, rodzicom oraz nauczycielom. Ponadto statut określa szczegółowe kompetencje organów poradni, do których należą dyrektor i rada pedagogiczna, zakres zadań pracowników poradni itd.
Nie ulega wątpliwości, że wprowadzając zmiany do statutu poradni publicznej samorządowej, należy stosować zasady konstruowania aktów prawnych zawarte w Rozporządzeniu w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Co prawda Rozporządzenie to nie ma wprost zastosowania do poradni niesamorządowych, zarówno publicznych jak i niepublicznych, ale warto je stosować również w tych jednostkach, ponieważ sprzyjają przejrzystości statutu.
Zasady techniki prawodawczej
Zgodnie z § 7 i następnymi przepisami Rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” zdania redaguje się zgodnie z powszechnie przyjętymi regułami składni języka polskiego, unikając zdań wielokrotnie złożonych. W treści statutu należy posługiwać się poprawnymi wyrażeniami językowymi (określeniami) w ich podstawowym i powszechnie przyjętym znaczeniu. Należy natomiast unikać posługiwania się:
- określeniami specjalistycznymi, o ile ich użycie nie jest powodowane zapewnieniem należytej precyzji tekstu,
- określeniami lub zapożyczeniami obcojęzycznymi, chyba że nie mają dokładnego odpowiednika w języku polskim,
- nowo tworzonymi pojęciami lub strukturami językowymi, chyba że w dotychczasowym słownictwie polskim brak jest odpowiedniego określenia.
Do oznaczenia jednakowych pojęć należy używać jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami. Przykładowo, jeśli w jednym przepisie statutu posługujemy się zwrotem „nauczyciele” i w następnym chcemy użyć go w tym samym znaczeniu, nie powinniśmy wprowadzać innego pojęcia, jak np. „grono pedagogiczne”. W tekście niebędącym aktem prawnym taka zmiana może być korzystna, ale w statucie wprowadza tylko chaos pojęciowy. Zatem raz użyte określania powinny być powtarzane, jeżeli chcemy odwołać się do tego samego pojęcia, służy to bowiem czytelności aktu prawnego.
