Kodeks przedszkolaka – praktyczne porady
Po co przedszkolakom są potrzebne zasady? Z pewnością nie mają one służyć komfortowi pracy nauczyciela, jak często potocznie się sądzi. Zasady obowiązujące w grupie są jak drogowskazy, które pokazują dzieciom właściwą drogę, wspierając i chroniąc przed zagubieniem w społecznych relacjach.
Na początku każdego roku przedszkolnego, a zwłaszcza w nowych grupach, nauczyciel ustala zbiór zasad i norm zachowania, których mają przestrzegać przedszkolaki.
Ten zbiór wartości często nazywa się kodeksem, kontraktem lub umową. Dzieci wspólnie z nauczycielem wykonują szatę graficzną kodeksu lub współtworzą jego stronę merytoryczną, ustalając razem z wychowawcą zasady, i zobowiązują się, że będą go przestrzegać. Nauczyciel podczas tworzenia kodeksu powinien wyznaczyć i poinformować dzieci o ewentualnych następstwach nieprzestrzegania umówionych reguł zachowania. Powinny być one logiczne, czyli wynikać bezpośrednio z czynu dziecka, np. za umyślne rozlewanie zupy konsekwencją może być odejście od stolika i niejedzenie posiłku lub spożywanie go przy osobnym stoliku, a nie brak ulubionej zabawki podczas zabawy swobodnej. Jeśli dojdzie do sytuacji, w której nauczyciel musi zastosować logiczną i bezpośrednio dotyczącą czynu dziecka konsekwencję, niezbędnym elementem jest również rozmowa z podopiecznym i ustalenie, jak należy zachować się w przyszłości. Rozmowę tę warto przeprowadzać, stojąc lub siedząc w pobliżu graficznej formy kodeksu. Wówczas nauczyciel, oprócz rozmowy na temat nieprzestrzeganej reguły, może wprost odwołać się do określonego obrazka czy symbolu.
Kodeks nie tylko porządkuje codzienne funkcjonowanie grupy przedszkolnej i pracę nauczyciela, ale przede wszystkim zapewnia dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Im bardziej przewidywalne są dla nich reguły zachowania w przedszkolu, tym stabilniej i pewniej się czują. Dziecko, które czuje się pewnie, częściej wychodzi z inicjatywą, prezentuje swoje pomysły i daje z siebie więcej grupie, co wpływa pozytywnie na jego rozwój oraz kształtowanie kompetencji, które nabywa, przebywając w przedszkolu.
Czego powinien dotyczyć kodeks?
Kodeks dotyczy funkcjonowania dziecka podczas pobytu w przedszkolu. Podlegać mu może kilka obszarów. Najczęstszymi z nich są:
- zachowania w łazience,
- zachowania podczas posiłków,
- samoobsługa i zachowania w szatni,
- zachowania w sali przedszkolnej,
- zachowania podczas spacerów i wycieczek przedszkolnych,
- zachowania w ogrodzie przedszkolnym,
- zachowania podczas imprez, uroczystości i dni okolicznościowych.
Spotykane są również zasady dotyczące sposobu odprowadzania i odbierania dziecka z przedszkola. W niektórych placówkach istnieją szczególne zasady wynikające z ich profilu, np. w przedszkolu integracyjnym ustala się reguły dotyczące zachowania w sali rehabilitacyjnej.
Kiedy opracować kodeks?
