Czytanie wrażeniowe
Człowiek czytający potrafi zadawać pytania, szuka odpowiedzi i w ten sposób pogłębia swoją wiedzę o otaczającym świecie, ale przede wszystkim o samym sobie. Zanim dzieci zdobędą ten ważny w ich rozwoju klucz, zadaniem dorosłych, w tym nauczycieli przedszkoli, jest rozbudzić w nich pozytywny stosunek do czytania i zmotywować maluchy do samodzielnego sięgania po książki oraz pozwolić, by doświadczały czytania na swój dziecięcy sposób. Wiele miejsca w przedszkolu poświęca się obcowaniu z rozmaitymi tekstami literackimi. Nauczyciel codziennie czyta podopiecznym zagadki, rymowanki, wiersze, opowiadania, książki. Warto wykorzystać ten czas do zdobywania pozytywnych doświadczeń literackich. Jak to zrobić?
Dominującą aktywnością dziecka w przedszkolu jest zabawa. Niech więc zabawa króluje i podczas czytania! Przedszkolaki doświadczają świata całościowo, wielowrażeniowo. Tę specyfikę dziecięcego rozwoju można wykorzystać podczas sesji grupowego czytania.
Czytanie wrażeniowe to czytanie grupowe
Zanim dzieci usiądą na dywanie, a nauczyciel stanie przed nimi i otworzy książkę, powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Czy to książka do czytania?
- Czy to tekst do opowiadania?
- Czy to książka z ilustracjami?
- A może to osobliwa pozycja, w której tekst uzupełnia się z obrazem, tworząc książkę obrazkową?
W zależności od rodzaju książki i wieku młodych odbiorców czytanie wrażeniowe będzie miało inny charakter. Słuchanie czytanego przez nauczyciela tekstu wymaga od dzieci wyjątkowego skupienia. Gotowe są na to sześciolatki. Młodsze dzieci potrzebują przygotowania do słuchania. Dla trzylatków najwłaściwszym sposobem skoncentrowania na książce jest opowiadanie jej treści, przeplatane ilustracjami. W grupie czterolatków można łączyć tekst mówiony z czytaniem kilku zdań z danego opowiadania i stopniowo zwiększać proporcje czytania nad opowiadaniem w grupie pięciolatków. Przeżywanie i doświadczanie przez dzieci tekstów literackich zachodzi więc na wielu płaszczyznach. Może odbywać się w formie słuchania czytanego przez nauczyciela tekstu, ale równie owocne może okazać się opowiadanie tego tekstu bądź przeplatanie czytania i opowiadania.
Wytworzenie klimatu czytania
Czytanie ma swój klimat, który nauczyciel powinien zbudować za pomocą prostych narzędzi. Nastrojowy głos, stworzenie tajemniczego, niezwykłego, wyjątkowego czasu do czytania za sprawą światła świecy, zapachu kadzidła, ciekawego stroju nauczyciela bądź wystroju sali… Za każdym razem, gdy nauczyciel otwiera książkę i chce ją przeczytać dzieciom, warto zaznaczyć, że będzie to wspólne czytanie, że nauczyciel razem z dziećmi „otworzy” i „zamknie” książkę.
Wspólne otwarcie książki
Rymowane hasła, proste wierszyki czy zrytmizowane zdania przygotowują umysły dzieci do uważności i skupienia na tekście literackim. Można wykorzystać poniższe przykłady:
Popatrz na mą książkę,
Zastanów się troszkę.
Czy wymyśli twoja głowa,
Co się w mojej książce chowa?
Zanim książkę otworzymy,
Wspólnie się zastanowimy:
Co okładka zapowiada?
O czym książka opowiada?
Zasada jest prosta. Dzieci włączają się w wypowiadany przez nauczyciela tekst rymowanki. Mogą dopowiadać wyrazy, powtarzać całe wersy jak echo, mówić razem z nauczycielem kilka razy: bardzo głośno, ciszej i szeptem. Ważne, by nie deklamować, ale uczynić z tych kilku słów „hasło”, klucz otwierający książkę i rozpoczynający wspólną sesję czytania.
Rymy, rytmy i powtarzalność w naturalny sposób organizują umysł do uważności i koncentracji na osobie nauczyciela i tym, co ma do zaproponowania.
Miejsce do czytania
