OPUBLIKOWANO: 29 CZERWCA 2018

Projekt rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.)
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591)

28 maja 2018 r. do uzgodnień międzyresortowych, a 29 maja do konsultacji publicznych, trafił projekt nowego rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego. Upoważnieniem do wydania tego aktu jest art. 47 ust. 1 pkt 4 Ustawy Prawo oświatowe, na podstawie którego minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu rozporządzenia, przewiduje ono wprowadzenie regulacji, które umożliwią ujęcie doradztwa zawodowego jako procesu, który rozpoczyna się w okresie przedszkolnym i jest kontynuowany na kolejnych etapach edukacyjnych. Celem doradztwa zawodowego jest wspieranie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania samodzielnych i odpowiedzialnych wyborów edukacyjnych i zawodowych opartych na znajomości i rozumieniu siebie, systemu edukacji oraz rynku pracy. W związku z tym doradztwo zawodowe wymaga szczególnego wsparcia, bowiem wpływa na dalsze decyzje edukacyjne i zawodowe uczniów, zatem doradztwo zawodowe powinno obejmować szereg działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, powinno być także spójnym systemem działań mających na celu wsparcie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie rozpoznawania zainteresowań i predyspozycji zawodowych oraz w wyborze kolejnego etapu kształcenia i zawodu.

W projekcie zdefiniowano na czym polega doradztwo zawodowe oraz wskazano formy, w jakich może być ono realizowane na poszczególnych etapach edukacji, wskazując w szczególności:

• preorientację zawodową,
• orientację zawodową,
• zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 Ustawy Prawo oświatowe,
• zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu (realizowane zgodnie z przepisami Rozporządzenia w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach),
• zajęcia z wychowawcą,
• działania określone w wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zawodowego, w tym np. indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, indywidualne lub grupowe wizyty zawodoznawcze u pracodawców, w placówkach lub w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, mające na celu poznanie przez uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach.

Zgodnie z uzasadnieniem wyodrębnienie w ramach doradztwa zawodowego poszczególnych form wskazuje na konieczność zastosowania odmiennego podejścia do działań doradczych adresowanych do dzieci w przedszkolu, uczniów szkół podstawowych czy też szkół ponadpodstawowych i ma swoje uzasadnienie w koncepcjach i teoriach związanych z realizacją doradztwa zawodowego.

Konieczność realizacji treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego w publicznych przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, innych formach wychowania przedszkolnego wynika z podstawy programowej wychowania przedszkolnego określonej w