OBUBLIKOWANO: 29 CZERWCA 2018
Słowniczek pojęć logopedycznych
POJĘCIA PODSTAWOWE
Artykulacja – ruchy i układ narządów mowy podczas wymawiania głosek, inaczej: sposób wymawiania głoski.
Echolalia – powtarzanie słów, zwrotów, zdań, które nie służy nawiązaniu bezpośredniej interakcji komunikacyjnej. Występuje u osób z autyzmem, zespołem Tourette'a oraz schizofrenią. Może mieć postać bezpośrednią i odroczoną.
Elizje – pomijanie głosek (fonemów) podczas wypowiadania słów.
Kinestezja artykulacyjna – czucie ułożenia narządów mowy podczas artykulacji.
Kompetencja komunikacyjna – złożona zdolność człowieka do posługiwania się środkami językowymi oraz zachowaniami niewerbalnymi w komunikacji z drugim człowiekiem. O posiadaniu przez osobę kompetencji komunikacyjnej mówi się wówczas, gdy te środki dostosowane są do partnera komunikacyjnego oraz sytuacji.
Metateza – przestawienie głosek w słowach (np. korkociąg – krokociąg), sylab w słowach (np. lokomotywa – kolomotywa) lub wyrazów w zdaniach (np. Jaś idzie do domu – idzie Jaś do domu).
Mogilaia – opuszczenia głosek w słowach.
Paralalia – zastępowanie głosek w słowach.
Słuch mowny – złożona umiejętność, która umożliwia rozróżnianie cech języka zarówno na poziomie fonemów, jak i elementów prozodycznych, jak akcent, melodia i rytm. Na słuch mowny składają się trzy rodzaje słuchu:
- słuch fonemowy – polega na umiejętności rozróżniania brzmienia fonemów, czyli najmniejszych cząstek składowych wyrazów,
- słuch fonetyczny – polega na umiejętności rozróżniania sposobów wypowiadania danej głoski, np. osoba z rozwiniętym słuchem fonetycznym rozróżni wymowę języczkową głoski r od wymowy przedniojęzykowo-dziąsłowej,
- słuch prozodyczny – odpowiada za rozróżnianie cech prozodycznych języka, czyli akcentu, intonacji i rytmu.
Substytucje – zastępowanie jednych głosek innymi, zazwyczaj łatwiejszymi do wymówienia.
Wymowa – charakterystyczne cechy artykulacji (ruchów i układów narządów mowy podczas wypowiadania głosek) i prozodyzacji (charakterystyczny dla danej osoby akcent, intonacja mowy oraz jej rytm).
SPECYFICZNE TRUDNOŚCI
Afonia – bezgłos, zanik głosu wynikający z niedowładu mięśni krtani.
Afazja dziecięca
