STAN PRAWNY NA 19 GRUDNIA 2023

Jednym z najbardziej stresujących zadań spoczywających na barkach pracodawców jest podejmowanie decyzji kadrowych, szczególnie tych, które dotyczą zmniejszenia liczby etatów, prowadzącego do zwolnień pracowników. Jeśli sytuacja wskazuje na konieczność redukcji etatów, dyrektor poradni musi wybrać pracowników, z którymi rozwiąże stosunek pracy. Wybór jest decyzją dyrektora, ale dokonując go, musi przestrzegać obowiązujących zasad prawa pracy.

W razie potrzeby redukcji zatrudnienia zwolnienie z pracy konkretnego nauczyciela powinno opierać się na obiektywnych i jednolitych dla wszystkich zatrudnionych kryteriach pozostawienia w zatrudnieniu nauczycieli o wyższych kwalifikacjach zawodowych, co prowadzi do usprawiedliwionego rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami o niższych kwalifikacjach lub obniżonej sprawności czy przydatności zawodowej.

Jeśli dalsze zatrudnienie nie jest możliwe z przyczyn organizacyjnych, można stosować przepisy Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (dalej: uszr.). Przepisy tej Ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10 proc. pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Ważne!
Rozwiązanie stosunku pracy w ww. okolicznościach stanowi zwolnienie grupowe w rozumieniu Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Planując zwolnienia pracowników, trzeba przede wszystkim uwzględnić, kogo nie wolno zwolnić z powodu szczególnej ochrony, jakiej pracownik podlega. Tylko w razie likwidacji placówki nie obowiązują zasady szczególnej ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, o czym stanowi art. 41¹ Kodeksu pracy (dalej: k.p.). Ponadto w przypadku dyrektorów placówek należy pamiętać, że na podstawie art. 11 uszr. przepisów tej Ustawy nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na podstawie mianowania.

Ciąża i rodzicielstwo

Na podstawie art. 177 § 1 k.p. pracodawca nie może:

• w okresie ciąży,
• w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy,
• od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu:

– prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy, a także wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.