OPUBLIKOWANO: 13 MARCA 2018
Zasady wypłacania dodatkowych wynagrodzeń rocznych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2217 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.),
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lipca 2012 r. (P 59/11, Dz.U. z 2012 r. poz. 819).
Zasady wypłaty i ustalania wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla nauczycieli, czyli tzw. trzynastki, określa Ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Co do zasady warunkiem uzyskania prawa do trzynastki jest przepracowanie w danej jednostce w ramach stosunku pracy co najmniej sześciu miesięcy w danym roku kalendarzowym. Wówczas jej wysokość jest obliczana proporcjonalnie do okresu przepracowanego w trakcie roku.
Pracownicy uprawnieni do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego
Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej sześć miesięcy. Ustawa w art. 2 ust. 3 przewiduje jednak pewne wyjątki, bowiem zgodnie z jej zapisami przepracowanie co najmniej sześciu miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach:
- Nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem zgodnie z organizacją pracy poradni.
- Zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące.
- Powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej.
- Rozwiązania stosunku pracy w związku z:
- przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
- przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,
- likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
- likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;
- Podjęcia zatrudnienia:
- w wyniku przeniesienia służbowego,
- na podstawie powołania lub wyboru,
- w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,
- w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,
- po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;
- Korzystania:
- z urlopu wychowawczego,
- z urlopu macierzyńskiego,
- z urlopu ojcowskiego,
- z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- z urlopu dla poratowania zdrowia,
- z urlopu rodzicielskiego,
- przez nauczyciela z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego;
- Wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.
Przy ustalaniu uprawnień do dodatkowego wynagrodzenia rocznego zlicza się czas efektywnie przepracowany, z wyłączeniem wszystkich dni, w których zatrudniony nie świadczył pracy z powodu absencji chorobowej lub korzystania z urlopu okolicznościowego (urlop wypoczynkowy traktuje się na równi z pracą). Od tej reguły ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki, kiedy pomimo nieprzepracowania sześciomiesięcznego okresu w danym roku kalendarzowym pracownik otrzyma trzynastkę. Do grupy osób uprzywilejowanych należą również zatrudnieni korzystający z urlopów związanych z rodzicielstwem, a więc urlopu macierzyńskiego podstawowego i dodatkowego, urlopu rodzicielskiego i ojcowskiego. Należy jednak odróżnić nabycie przez te osoby prawa do nagrody rocznej od zasad ustalania jej wysokości. Przysługuje im bowiem dodatkowe wynagrodzenie roczne w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu, wypłacony zasiłek macierzyński nie zwiększy więc podstawy wymiaru trzynastej pensji.
