OPUBLIKOWANO: 15 GRUDNIA 2017

Opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego

Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2198),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2203),
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1383).

Opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w przedszkolach prowadzonych przez gminy są obecnie pobierane na podstawie regulacji uchwał rad gmin, podjętych zgodnie z art. 14 ust. 5 Ustawy o systemie oświaty.

Na podstawie tej regulacji rada gminy:

1. określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku do lat pięciu wprowadzonych przez gminę:

1. publicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej, w czasie przekraczającym wymiar zajęć, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 Ustawy Prawo oświatowe, czyli w czasie wykraczającym poza czas, w którym organ prowadzący zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę, nie krótszym niż pięć godzin dziennie,
2. publicznej innej formie wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony dla przedszkoli publicznych na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 Ustawy Prawo oświatowe;

2. może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego.

Opłata w gminnych przedszkolach nie może być zatem pobierana za pobyt dziecka w czasie, gdy przedszkole to gwarantuje bezpłatność oferowanych świadczeń, czyli przez minimum pięć godzin dziennie. Zgodnie z art. 14 ust. 5a Ustawy o systemie oświaty wysokość opłaty nie może być jednak wyższa niż 1 zł za godzinę zajęć. Publiczne przedszkola prowadzone przez gminę nie mają możliwości samodzielnego ustalenia wysokości opłaty, ta bowiem wynika z uchwały rady gminy. Sama rada gminy także nie ma znaczących możliwości w tym zakresie, ponieważ wysokość opłaty została ograniczona ustawowo. Rada może natomiast zwiększyć liczbę godzin w ciągu dnia, w czasie których przedszkola gwarantują bezpłatność oferowanych świadczeń, oraz określić warunki zwalniania z opłat.

Zmiana przepisów

Wejście w życie Prawa oświatowego w znacznym stopniu ograniczyło zakres regulacji Ustawy o systemie oświaty – większość jej treści znalazła się w nowym akcie. Artykuł 14 ust. 5 Ustawy o systemie oświaty, stanowiący delegację do podjęcia uchwały w sprawie opłat za przedszkola, nie został jednak zastąpiony przez analogiczną regulację Prawa oświatowego. Ustawodawca uznał, że kwestia opłat za przedszkola zostanie uregulowana w nowej Ustawie o finansowaniu zadań oświatowych. W ten sposób dotychczasowe uchwały o opłatach za przedszkola powinny zostać zastąpione nowymi aktami, podjętymi już na podstawie Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Warto zwrócić uwagę na treść art. 106 tego aktu, zgodnie z którym uchwały rady gminy podjęte przed 1 stycznia 2018 r. na podstawie art. 14 ust. 5