STAN PRAWNY NA 25 WRZEŚNIA 2024
Nauczyciele to grupa szczególnie narażona na choroby zawodowe. Najczęściej są to choroby związane z obciążeniem narządu głosu. Jednym z obowiązków dyrektora jako pracodawcy jest więc dbanie o odpowiednią profilaktykę wśród pracowników pedagogicznych, która zmniejsza ryzyko zachorowania.
Zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, które występują w środowisku pracy bądź są związane ze sposobem wykonywania pracy, zwane są narażeniem zawodowym.
Ważne!
Wykaz chorób zawodowych jest katalogiem zamkniętym, za chorobę zawodową nie może więc zostać uznana jednostka chorobowa nieumieszczona w tym wykazie. Wykaz chorób zawodowych znajduje się w Rozporządzeniu w sprawie chorób zawodowych i zawiera 26 grup chorób – pozycja 15 dotyczy chorób narządu głosu.
Typy chorób zawodowych nauczycieli
Zgodnie z ww. Rozporządzeniem choroby zawodowe nauczycieli to przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:
- guzki głosowe twarde,
- wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych,
- niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwała dysfonia.
Przyczyn chorób narządu głosu jest wiele. Są to m.in. nieprawidłowa emisja głosu, brak „higieny głosowej”, stany chorobowe krtani, hipotonia mięśniowa i niewydolność narządu głosowego, złe warunki akustyczne sal lekcyjnych, brak wyposażenia sal w aparaturę nagłośnieniową, nieprawidłowy mikroklimat sal (niska wilgotność, podwyższona temperatura, zapylenie), liczne klasy, brak konsultacji foniatrycznych czy brak zajęć z emisji głosu.
Obowiązki dyrektora placówki oświatowej
Pracodawca, czyli dyrektor szkoły lub przedszkola, jest zobowiązany do systematycznej analizy przyczyn występowania chorób zawodowych. Na podstawie wyników prowadzonych przez siebie analiz powinien on stosować właściwe środki profilaktyczne. Mogą to być:
- zapewnienie obowiązkowego kształcenia w zakresie emisji głosu,
- zapewnienie regularnych konsultacji foniatrycznych,
- ograniczenie liczebności klas,
- zapewnienie prawidłowej organizacji pracy, uwzględniającej przerwy w wysiłku głosowym,
- wyposażenie klas w mikrofony i sprzęt nagłaśniający,
- zapewnienie prawidłowego mikroklimatu i jakości powietrza,
- zwiększenie świadomości wśród nauczycieli o zachowaniach prozdrowotnych, np. niepalenie papierosów.
W ramach działań profilaktycznych dotyczących chorób zawodowych pracodawca powinien:
- oceniać, dokumentować i informować pracowników o ryzyku zawodowym,
- analizować przyczyny chorób zawodowych,
- stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym,
- zgłaszać do Państwowej Inspekcji Sanitarnej i do inspektora pracy podejrzenia lub wystąpienia choroby zawodowej.
Ważne!
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej lub jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później niż w okresie określonym w wykazie chorób zawodowych. Dla chorób zawodowych nauczycieli okres ten wynosi dwa lata.
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje:
