OPUBLIKOWANO: 8 CZERWCA 2018

 

Dyrektor placówki oświatowej jako funkcjonariusz publiczny

 

 
Podstawa prawna:

 

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2204 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2198 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. (Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967),
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 155 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie Ustawy Kodeks karny oraz Ustawy o Policji (Dz.U. z 2010 r. Nr 240 poz. 1602),
• Ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. z 2016 r. poz. 1169),
• Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2017 r. poz. 1767 ze zm.).

 
Funkcjonariusz publiczny

Zgodnie z art. 115 § 13 Kodeksu karnego funkcjonariuszem publicznym jest:

 

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
• poseł, senator, radny, poseł do Parlamentu Europejskiego,
• sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,
• osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,
• osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe,
• osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej,
• funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej,
• osoba pełniąca czynną służbę wojskową,
• pracownik Międzynarodowego Trybunału Karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe.

 
Dyrektor placówki oświatowej funkcjonariuszem publicznym

Ustawa Karta nauczyciela przyznaje nauczycielowi w treści art. 63 ust. 1 status funkcjonariusza publicznego, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Oznacza to, że korzysta on z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Ustawie Kodeks karny.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw wprowadziła do Karty nauczyciela zapis przyznający nauczycielowi status funkcjonariusza publicznego i wynikającą z tego tytułu ochronę. Ponadto wprowadzono obowiązek zarówno dla organu prowadzącego, jak i dla dyrektora szkoły występowania z urzędu w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla niego uprawnienia zostaną naruszone.
 
Bez wątpienia wprowadzenie do przepisów Karty nauczyciela ochrony wynikającej z faktu przyznania nauczycielowi statusu funkcjonariusza publicznego jest wyrazem stworzenia większego poczucia bezpieczeństwa dla samych nauczycieli wykonujących swoją pracę w coraz trudniejszych czasach.

Funkcjonariusz publiczny a osoba pełniąca funkcję publiczną

Pojęcia „funkcjonariusz publiczny” i „osoba pełniąca funkcję publiczną” na gruncie przepisów prawa karnego nie są pojęciami tożsamymi. W świetle obowiązujących przepisów należy stwierdzić, że pojęcie „osoba pełniąca funkcje publiczne” jest znaczeniowo szersze niż pojęcie „funkcjonariusz publiczny”. W praktyce oznacza to, że każdy funkcjonariusz publiczny pełni funkcję publiczną, ale nie każda osoba pełniąca funkcję publiczną jest funkcjonariuszem publicznym.

Zawarte w art. 63 Karty nauczyciela sformułowanie, że nauczyciele podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Kodeksie karnym, nie oznacza, że przysługuje im status funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu wymienionej ustawy. Korzystanie z ochrony „takiej jak” funkcjonariusze publiczni nie jest bowiem analogiczne z „byciem” funkcjonariuszem publicznym i tego rodzaju statusu nie implikuje.

O tym, kto jest funkcjonariuszem publicznym, stanowi art. 115 § 13 Kodeksu karnego, który zawiera pełną definicję tego pojęcia. Zgodnie z wymienionym przepisem funkcjonariuszem publicznym nie jest nauczyciel, ponieważ nauczyciele wykonujący obowiązki dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze nie należą do żadnej z wymienionych kategorii osób.