Sekretny język niemowląt

Opracowała: Anita Holc-Łukomska, dyrektor prywatnego żłobka, pedagog, nauczyciel z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi zarówno zdrowymi, jak i chorymi

Nie ulega wątpliwości, że każdy niemowlak komunikuje się z otoczeniem. Mimo że nie sygnalizuje swoich potrzeb werbalnie, zastępuje mowę szeregiem czynności wyrażających wolę, uczucia, emocje. Zanim nauczy się mówić, porozumiewa się z nami za pomocą sekretnego języka, na który składają się gesty, miny, płacz, uśmiech, gaworzenie. Każdy z tych elementów zawiera w sobie wiele znaczeń. Ich znajomość umożliwia opiekunom dobry kontakt z maluchem i odpowiednie, adekwatne do jego potrzeb reakcje. Dziecko komunikuje się ze światem od chwili narodzin. Niektórzy uważają, że proces ten zaczyna się już w łonie matki, kiedy maleństwo zaczyna się ruszać.

Na istnienie sekretnego języka dziecka jako pierwszy zwrócił uwagę wybitny pedagog Jean Piaget. Wcześniej uważano, że noworodki i niemowlęta nie komunikują się z otoczeniem. Piaget stwierdził, że dzieci nie są miniaturą dorosłych, myślą i zachowują się w zupełnie inny sposób. Spowodowało to zmianę dotychczasowego sposobu postrzegania rozwoju dziecka oraz edukacji związanej z wczesnym okresem dzieciństwa.

Każde dziecko zdradza ciekawość świata już od chwili narodzin, próbując znaleźć swoje miejsce w otaczającej rzeczywistości pełnej różnych bodźców. W oparciu o reakcje osób dorosłych stara się rozpoznawać rzeczywistość. Od chwili narodzin jest bardzo dobrym słuchaczem, potrafi wychwycić i zapamiętać brzmienie i intonację słyszanego głosu. Umiejętność ta leży u podstaw sekretnego języka dziecka, stanowiąc w późniejszej fazie ułatwienie w rozumieniu i posługiwaniu się słowem mówionym.

Uśmiech

Wyraz buzi dziecka zmienia się i dostosowuje do nastroju osoby będącej z nim w bliskim kontakcie. Dzieci od pierwszych chwil życia „rozmawiają” z dorosłymi – np. na przyjazny, łagodny dźwięk reagują uśmiechem, machaniem rączkami i nóżkami. Sam uśmiech jest często dowodem więzi, jaka powstała między maluchem a jego opiekunem. Dzieci szybko orientują się, że uśmiech należy rezerwować dla określonych osób, dlatego nie adresują go do wszystkich. Stanowi on ważną formę ich sekretnego języka. Zdolność uśmiechania się rozwija się stopniowo – dziecko od trzeciego do czwartego tygodnia życia wyciąga kąciki ust ku górze, w trzecim miesiącu otwiera usta, a na jego policzkach pojawiają się dołeczki. Na przełomie piątego i szóstego miesiąca życia dzieci uśmiechają się szeroko z wyrazem szczęścia na twarzy, a w otwartych ustach pokazuje się język. Począwszy od siódmego (czasem od ósmego) miesiąca, maluchy zaczynają się głośno śmiać.

Płacz