OPUBLIKOWANO: 7 LIPCA 2017

Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego – fizyczny obszar rozwoju dziecka

Opracowała: Aleksandra Batura-Mańka, psycholog, nauczyciel wychowania przedszkolnego, trener sensoplastyki pierwszego stopnia, uczestniczka Psychodynamicznego Studium Psychoterapii i Socjoterapii Młodzieży

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).

1 września 2017 r. zaczyna obowiązywać nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego. Zamiast 15 obszarów rozwoju dziecka wyróżnia ona 4 podstawowe: fizyczny, emocjonalny, społeczny i poznawczy. Każdy z nich omówimy w oddzielnym artykule. Niniejszy tekst koncentruje się na pierwszym z obszarów rozwoju – fizycznym.

Czego można oczekiwać od dziecka w odniesieniu do tej sfery? Jakie umiejętności motoryczne powinno ono nabyć podczas pobytu w przedszkolu?

Fizyczne aspekty rozwoju dziecka

Nowa podstawa programowa opiera się na poprzedniej, ale ją modyfikuje, kompleksowo ujmując rozwój przedszkolaka. Przedstawienie jego najważniejszych aspektów w kilku (a nie, jak dotąd, w kilkunastu) segmentach z pewnością ułatwi nauczycielom korzystanie z tego dokumentu.

W obszarze I wskazano, że dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w szkole w aspekcie rozwoju fizycznego, jeśli:

1. zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne,
2. wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł,
3. spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku,
4. komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.,
5. uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne,
6. inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny,
7. wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania,
8. wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała,
9. wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.

W poprzedniej podstawie programowej umiejętności z zakresu rozwoju fizycznego opisane były w obszarach:

• 2 – który szczegółowo określał umiejętności samoobsługowe oraz higieniczne dziecka,
• 5 – mówił o sprawności fizycznej oraz poruszał kontekst wychowania zdrowotnego,
• 10 – odnosił się do zabaw konstrukcyjnych, ale w ramach wspierania rozwoju umysłowego,
• 14 – dotyczył m.in. sprawności rąk dziecka, potrzebnej w kształtowaniu gotowości do nauki pisania.

W nowej podstawie odchodzi się od ogólnego wskazywania umiejętności fizycznych. Wymienione są różne rodzaje zabaw, w których przedszkolak powinien aktywnie uczestniczyć. Szczegółowo określa się formy ruchu dziecka, czynności precyzyjne i manipulacyjne. Ponadto zwraca się uwagę na zachowywanie prawidłowej postawy ciała, kształtowanie odpowiednich chwytów rączki malucha, koordynację ciała przydatną w czasie nauki pisania i czytania.

Przygotowanie ręki dziecka do pisania