STAN PRAWNY NA 31 LIPCA 2020 Aneks do arkusza organizacji pracy przedszkola niepublicznego – procedura tworzenia Opracowała: Elżbieta Bukowiecka-Górny, dyrektor przedszkola publicznego, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, autorka programów edukacji przedszkolnej Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 910), • Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o sys-temie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.), • Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263), • Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2232 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r. poz. 502), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych po-radniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1743), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie in-dywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indy-widualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz.U. z 2017 r. poz. 1616). Arkusz organizacji pracy przedszkola w świetle prawa Szczegółowa organizacja nauczania, wychowania i opieki na dany rok szkolny przedstawiona jest w arkuszu organizacji pracy przedszkola. Zasady sporządzania arkuszy organizacji pracy oraz aneksów do arkuszy w przedszkolach publicznych regulują zapisy Ustawy Prawo oświa-towe (art. 110), a także zapisy Rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i przedszkoli. Arkusz organizacji sporządza dyrektor przedszkola publicznego i przedstawia go organowi prowadzącemu do zatwierdzenia w terminie do 21 kwietnia dane-go roku (przedtem musi zasięgnąć opinii związków zawodowych). Organ prowadzący, za-twierdza arkusz organizacji pracy przedszkola w terminie do 29 maja danego roku, po wcze-śniejszym zaopiniowaniu tego arkusza przez organ nadzoru pedagogicznego. W przedszkolu niepublicznym, prowadzonym przez inną osobę prawną niż jednostka samo-rządu terytorialnego lub osobę fizyczną, również opracowuje się arkusz organizacji pracy. Obowiązek jego sporządzania istnieje od 1 stycznia 2019 r. Wprowadzony został Ustawą o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Dokument, jakim jest arkusz organizacji pracy, sporządza dyrektor przedszkola prowadzonego przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną na podstawie art. 110 ust. 2a Ustawy Prawo oświatowe. Musi on uwzględniać przepisy rozpo-rządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Arkusz ten podle-ga obowiązkowi opiniowania przez zakładową organizację związkową będącą jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu Ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzą-cych w skład organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu tej Ustawy, zrzesza-jących nauczycieli. Arkusz organizacji pracy przedszkola podlega opiniowaniu przez zakładowe organizacje związkowe tylko wtedy, gdy właściwa zakładowa organizacja związkowa przedstawi dyrek-torowi informację, o której mowa w art. 251 ust. 2 Ustawy o związkach zawodowych, czyli informacje o łącznej liczbie członków organizacji, w tym o liczbie członków będących pra-cownikami przedszkola (organizacja związkowa powinna przesyłać tę informację co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po tym kwartale). Dyrektor przedszkola niepublicznego, opracowując arkusz organizacji pracy przedszkola (lub aneks do arkusza) na dany rok szkolny, składa go do organu prowadzącego przedszkole w terminie wskazanym przez ten organ. Dyrektor może sporządzać arkusz również w oparciu o wytyczne i zgodnie z terminami określonymi w Rozporządzeniu w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli. Zapisy tego Rozporządzenia nie są obowiązkowe dla przedszkoli niepublicznych. Sporządzony przez dyrektora przedszkola niepublicznego arkusz organizacji pracy lub jego aneks nie podlega opiniowaniu przez kuratora oświaty (wymóg ten dotyczy tylko przedszkoli publicznych). Ocena ich poprawności należy do organu prowadzącego placówkę. Zatem to organ prowadzący przedszkole niepubliczne powinien jasno określić zasady opracowania arkusza i jego aneksów. Wymóg opracowania arkuszy i aneksów według określonego wzoru należy uwzględnić w statucie przedszkola niepublicznego poprzez włączenie odpowiedniego zapisu ze wskazaniem organu zobowiązanego do wykonania takiego zadania (w praktyce naj-częściej wskazywany jest tu dyrektor przedszkola). Zmiana arkusza organizacji pracy w ciągu roku szkolnego – sporządzanie aneksu Arkusz organizacji pracy sporządzany jest w kwietniu, a dotyczy pracy przedszkola od 1 września. Nie zawsze jednak da się przewidzieć, jakie zmiany w organizacji pracy przed-szkola niepublicznego nastąpią w okresie od maja do września. W przypadku pojawienia się w tym czasie zmian, możliwe jest opracowanie aneksu do arkusza organizacji pracy sporzą-dzonego w kwietniu. Wszystkie powstałe w trakcie roku szkolnego modyfikacje w organizacji pracy (po zatwierdzeniu arkusza), dyrektor przedszkola niepublicznego zobowiązany jest przedstawiać organowi prowadzącemu właśnie w formie aneksu, zgodnie z otrzymanymi wy-tycznymi. Sporządzanie aneksu do arkusza podlegać powinno tym samym zasadom, co przygotowanie arkusza organizacyjnego. Zgodę na dokonanie zaproponowanych zmian w organizacji pracy dyrektor uzyskuje dopiero po pisemnym zatwierdzeniu aneksu przez organ prowadzący. W aneksie należy wskazać wszystkie zmiany, np. organizacyjne, stanowiskowe czy płacowe, które mają zostać wprowadzone do zatwierdzonego w maju dokumentu. W aneksie do arku-sza organizacji przedszkola niepublicznego można uwzględnić zapisy § 17 ust. 1 Rozporzą-dzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i przedszkoli, który wskazuje elementy, jakie zawierać powinien arkusz organizacji pracy przedszkola, a także aneks do tego arkusza. Są to takie dane jak: • liczba nauczycieli ogółem, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze, • imię, nazwisko, stopień awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczy-cieli oraz liczbę godzin prowadzonych przez nich zajęć, • liczba nauczycieli w podziale na stopnie awansu zawodowego, • liczba pracowników administracji i obsługi, w tym pracowników zajmujących stano-wiska kierownicze, oraz etatów przeliczeniowych, • liczba pracowników ogółem, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze. Poza wyżej wymienionymi informacjami arkusz organizacji pracy przedszkola określać po-winien w szczególności: • liczbę oddziałów i liczbę dzieci w poszczególnych oddziałach, • tygodniowy wymiar zajęć z religii, zajęć z języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej lub języka regionalnego, jeżeli takie zajęcia są w przedszkolu prowadzone, • czas pracy przedszkola oraz poszczególnych oddziałów, • ogólną liczbę godzin pracy finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący przedszkole, w tym liczbę godzin zajęć edukacyjnych i opiekuńczych, za-jęć rewalidacyjnych, zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz in-nych zajęć wspomagających proces kształcenia, realizowanych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę i innych nauczycieli. Przystępując do tworzenia aneksu do arkusza organizacji pracy przedszkola, dyrektor powi-nien mieć na uwadze obowiązujące prawo oraz uwzględniać szczegółowe wytyczne swojego organu prowadzącego, dotyczące sporządzania arkuszy oraz aneksów do arkuszy organizacji przedszkola. Organ prowadzący powinien stwierdzić, które treści dokumentu są na tyle waż-ne, aby ich zmiana skutkowała koniecznością sporządzenia aneksu. Nie wszystkie modyfikacje spowodują bowiem naruszenie organizacji pracy placówki. Przyczyny zmian w arkuszu organizacji przedszkola Dyrektor przedszkola, sporządzając aneks, powinien pamiętać o poinformowaniu organu prowadzącego (najczęściej wymagane jest szczegółowe wyjaśnienie zmian, zwłaszcza gdy zwiększa się tygodniowy wymiar pracy nauczycieli lub zmianie ma ulec liczba etatów, w tym etatów pracowników niepedagogicznych) o przyczynach i charakterze zaistniałych zmian. Należy także podać informację o okresie ich trwania, wskazać nauczycieli, którym przydzie-lono nowe zadania, oraz wskazać przyczyny ewentualnej konieczności zwiększenia liczby godzin poszczególnych zajęć. Aneks do arkusza organizacji sporządza się w trakcie roku szkolnego, w sytuacji wystąpienia istotnych zmian w stosunku do wcześniej zaplanowanych działań w pracy przedszkola. Każdy następny aneks otrzymuje kolejny numer. Podczas przygotowywania aneksu należy ponownie przeliczyć etaty i godziny pracy nauczycieli, pamiętając o budżecie przedszkola na dany rok kalendarzowy (obrachunkowy). Jeśli zostaną one niewłaściwie przeliczone, ich konsekwencją może być brak pieniędzy na realizację zaplanowanych działań. Przyczyną zmian w arkuszu organizacyjnym w przedszkolu niepublicznym, wywołującą ko-nieczność sporządzenia aneksu do arkusza, mogą być zmiany np. liczby dzieci, liczby grup przedszkolnych lub też zmiany kadrowe. Zmiany w organizacji pracy przedszkola mogą rów-nież wynikać z powodu dostarczonych do przedszkola przez rodziców orzeczeń lub opinii wydanych przez publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne (Rozporządzenie w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych). Przedszkola niepubliczne, które przyjmują na siebie obowiązek realizowania np.: • orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, • orzeczeń o potrzebie realizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, • orzeczeń o potrzebie organizowania indywidualnego nauczania, • orzeczeń o rocznym obowiązkowym przygotowaniu przedszkolnym, • opinii o wczesnym wspomaganiu rozwoju, zobowiązane są do realizacji zadań zgodnie z orzeczeniami tych poradni. Orzeczenia i opinie wydawane są na wniosek rodziców i obligują dyrektora do wykonania zawartych w nich zale-ceń. Dyrektor, który nie dopełni tego obowiązku, narusza przepisy prawa oświatowego. Zalecenia poradni wymagają na ogół uruchomienia dodatkowych środków finansowych na realizację wskazanych potrzeb i stanowią podstawę do opracowania aneksu. Organ prowadzą-cy nie może odmówić środków na realizację zadania wynikającego z orzeczenia ani ingerować w ustalenia dyrektora, których podstawą są przepisy prawa. Do aneksu dyrektor powinien załączyć wykaz numerów orzeczeń o potrzebie kształcenia spe-cjalnego i/lub numerów orzeczeń o potrzebie nauczania indywidualnego (Rozporządzenie w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży). Aneks do arkusza organizacji sporządza się również w przypadku zatrudnienia nauczyciela na zastępstwo. Mając zamiar zawrzeć umowę o pracę z innym nauczycielem na czas zastępstwa, najpierw trzeba sporządzić aneks do arkusza organizacji i uzyskać jego zatwierdzenie. Pod-stawą do zatrudnienia pracowników jest zatwierdzony arkusz organizacji przedszkola (stano-wiąc gwarancję środków finansowych na pensję nauczyciela). Aneks przygotowuje się rów-nież w sytuacji zmiany przydziału nauczycielom stałych zajęć w ramach wynagrodzenia za-sadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Procedura składania aneksu do arkusza organizacji pracy przedszkola – krok po kroku Aby proces sporządzania i zatwierdzania aneksu do arkusza przebiegał poprawnie, należy: 1. Dokonać analizy danych ujętych i zatwierdzonych w arkuszu organizacyjnym. 2. Ponownie przeanalizować wytyczne organu prowadzącego, obowiązujące przy two-rzeniu arkusza organizacji pracy i aneksu do arkusza. 3. Ustalić listę zmian, które wywołują konieczność sporządzenia aneksu. 4. Opracować właściwy aneks, czyli organizację pracy w ciągu tygodnia wraz z przy-działem zajęć dla nauczycieli. 5. Jeśli wprowadzana zmiana ingeruje we wcześniej zaproponowany nauczycielom ty-godniowy wymiar zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płat-nych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, to przed złożeniem aneksu do organu pro-wadzącego warto przedstawić go członkom rady pedagogicznej. 6. Przedłożyć aneks do organu prowadzącego w określonym terminie (gdy zmiany są konieczne) w celu uzyskania jego akceptacji. Procedura postępowania jest taka sama przy każdym kolejnym aneksie do arkusza organizacji pracy w ciągu roku szkolnego.