OPUBLIKOWANO: 2 CZERWCA 2017

Warunki i sposób realizacji założeń nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego – część I

Opracowała: Małgorzata Swędrowska, trener, nauczyciel, moderator, szkoli nauczycieli i studentów UAM, od 9 lat upowszechnia literaturę dziecięcą na warsztatach literackich w szkołach i przedszkolach, twórca koncepcji „czytania wrażeniowego”

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).

Dziecko spędza w przedszkolu kluczowe lata życia. To w dużej mierze tam formuje się jego osobowość, postawy i nawyki. Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego precyzyjnie określa na czym ma polegać wspomaganie rozwoju przedszkolaków. Równocześnie pozostawia wiele swobody w doborze metod, form pracy i sposobów realizacji zapisów, zawartych w części poświęconej celom i zadaniom przedszkola. Właściwa realizacja założeń podstawy programowej zależy od wielu czynników, przede wszystkim od profesjonalizmu nauczyciela, który powinien cechować się kompetencjami metodycznymi i merytorycznymi, znać psychikę dziecka, szanować jego potrzeby i wybory, odznaczać się nienaganną postawą moralną i mieć pozytywny obraz własnej osoby.

W nowej podstawie wiele miejsca poświęca się konieczności dbania o otoczenie przedszkolaków, przestrzeń ich codziennego funkcjonowania. Zwraca się również uwagę na znaczenie stałego rytmu dnia, jako sposobu na wprowadzanie ładu do świata najmłodszych. Podkreśla się rolę bodźców, które mają do dzieci docierać, potrzebę ich przemyślanego doboru (za mało bodźców może skutkować poczuciem nudy, za dużo – nadmiernym pobudzeniem i niepokojem). Zapisom nowej podstawy programowej przyświeca nadrzędny cel – wszechstronny, harmonijny rozwój dziecka przedszkolnego.

Warunki i sposób realizacji treści dokumentu zostały określone w piętnastu punktach. W pierwszej części artykułu omawiamy osiem z nich, w kolejnej – pozostałe siedem.

Do każdego z przedstawionych punktów dołączamy krótki komentarz wraz z praktyczną wskazówką, jak dane założenie zrealizować.

1. Zgodnie z zapisami dotyczącymi zadań przedszkola nauczyciele organizują zajęcia wspierające rozwój dziecka. Wykorzystują do tego każdą sytuację i moment pobytu dziecka w przedszkolu, czyli tzw. zajęcia kierowane i niekierowane. Wszystkie doświadczenia dzieci płynące z organizacji pracy przedszkola są efektem realizacji programu wychowania przedszkolnego. Ważne są zatem zajęcia kierowane, jak i czas spożywania posiłków, czas przeznaczony na odpoczynek i charakter tego odpoczynku, uroczystości przedszkolne, wycieczki, ale i ubieranie, rozbieranie. Bardzo ważna jest samodzielna zabawa.

W nowej podstawie programowej położono nacisk na całokształt oddziaływań nauczyciela na dzieci. Warto więc zarówno projektować ciekawe zajęcia dydaktyczne, jak i urozmaicać codzienne zabiegi opiekuńczo-wychowawcze. W oczekiwaniu na wydanie posiłków można np. zachęcać dzieci do wspólnego śpiewania lub recytowania:

Smacznego, smacznego życzymy wam,

Niechaj wam smakuje, żołądki wypełnia

Smacznego, smacznego życzymy wam – mniam, mniam.

W czasie przeznaczonym na odpoczynek przedszkolaki mogą na przemian: słuchać relaksującej muzyki poważnej (w ramach realizacji hasła: „Klasyka dla smyka”), audiobooków z literaturą dziecięcą (i tworzyć do nich ilustracje), wsłuchiwać się w ciszę, „malować” muzykę (ilustrować dźwięki rysunkami).

Czynności samoobsługowe, jak ubieranie i rozbieranie, można połączyć z mówieniem rymowanek – np. podczas zakładania oraz zdejmowania butów (i odkładania je na miejsce w szatni) dziecko powtarza:

Lewy but, tup, tup, tup,

Prawy but, tup, tup, tup.